1. قولدى تازالاپ جۋۋ

قول بىلعانىش بولسا، تازا جۋۋ كەرەك؛ تاماق جاساۋدان بۇرىن، تاماق ٴىشۋدىڭ الدىندا، دارەتكە وتىرۋدان بۇرىن، قارتتاردى، بالالاردى جانە ناۋقاستاردى كۇتىمدەۋ الدىندا، اۋىز - مۇرىندى جانە كوزدى سيپاردىڭ الدىندا قول جۋۋ نەمەسە قولدى زارارسىزاندىرۋ كەرەك؛ سىرتتان ۇيگە قايتقاننان كەيىن، ناۋقاستى كۇتىمدەگەننەن كەيىن، جوتەلگەننەن نەمەسە تۇشكىرگەننەن كەيىن، تازالىق ىستەگەننەن كەيىن، قوقسىق تازالاعاننان كەيىن، دارەتكە وتىرىپ بولعان سوڭ، جەدەل جولداماعا جاناسقاننان كەيىن، ليفت كنوپكاسى، ەسىك تۇتقاسى سياقتى الەۋمەتتىك قۇرىلعىلاردى پايدالانعاننان كەيىن، قول جۋۋ نەمەسە قولدى زارارسىزداندىرۋ كەرەك.

2. ماسكانى عىلمي  تاعۋ

ليفتكە شىققاندا، الەۋمەتتىك قاتىناس كولىكتەرىنە وتىرعاندا، ادام تىعىز توپتاسقان الەۋمەتتىك ورىندارعا بارعاندا ماسكا تاعۋ؛ قىزۋ، قۇرعاق جوتەلۋ، دارمەنسىزدەنۋ، جۇتقىنشاعى اۋرۋ سياقتى اۋرۋ بەلگىلەرى بايقالعاندا، ەمدەلە بارعاندا مەديتسينادا پايدالانىلاتىن سىرتقى اۋرۋلار ٴبولىمى ماسكاسىن نەمەسە ودان جوعارى دارەجەلى ماسكا تاعۋ  ۇسىنىس ەتىلەدى. ماسكانى ۋاعىندا اۋىستىرۋ، ٴار ماسكانى تاعۋ ۋاقىتى 8 ساعاتتان اسپاۋ كەرەك.

3. جوتەلگەندە جوسىنعا كوڭىل ٴبولۋ

جوتەلگەندە، تۇشكىرگەندە، قاعاز ورامالمەن اۋىز - مۇرىندى باسىپ تۇرۋ، قاعاز ورامال بولماعان جاعدايدا شىنتاقپەن قالقالاۋ، قاعاز ورامالدى بەتالدى جەرگە تاستاماۋ كەرەك.

4. توپتاسپاۋ

ىندەت كەزىندە قوناعاسىعا، باس قوسۋعا بارۋدى، تۋىستارعا قىدىرۋ مەن دوستاردى ىزدەۋدى ازايتىپ، توي - تومالاق، ٴولىم - ٴجىتىم ىستەرىنە از قاتىناسىپ، قاجەتى بولماعاندا ادامدار ٴجيى توپتالعان ورىندارعا بارماۋ كەرەك.

5. مادەنيەتتى تاماقتانۋ

ىدىس - اياقتاردى ارالاستىرىپ پايدالانباۋ، قۋىرماش سالۋعا ورتاق ساقپى ىستەتىپ، مۇمكىندىگىنشە بولەك ىدىسپەن تاماقتانۋ؛ اسحانادان تاماقتانعاندا، مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ٴوز ٴىدىسىن دايىنداۋ كەرەك.

6. ٴبىر مەتر ارالىق ساقتاۋعا  بويسۇنۋ

قاتارعا تۇرعاندا، اقشا تولەگەندە، اڭگىمەلەسكەندە، ارەكەت جاساعاندا، ەكسكۋرسيالاعاندا، زات ساتىپ العاندا، ٴبىر مەتردەن جوعارى قوعامدىق قارىم - قاتىناس ارالىعىن ساقتاۋ كەرەك.

7. ۇدايى اۋا الماستىرىپ تۇرۋ

تەرەزەنى ۇنەمى اشۋ، اۋا الماستىرۋ دارىپتەلەدى، تەرەزەنى كۇنىنە 2 - 3 رەت، ٴار رەتتە  20 - 30 مينۋت اشىپ اۋا الماستىرۋ كەرەك. تەمپەراتۋرا قالىپتى جاعدايدا، ۇنەمى تەرەزەنى اشىپ قويۋ كەرەك.

8. تازالاۋ، زارارسىزداندىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ

كۇندەلىكتى ٴۇي تازالىعىن جاقسى ىستەۋ كەرەك. يمپورت ەتىلگەن توڭازىتىلعان ازىق - تۇلىكتەردى، ٴبىر جاقتى ەتىلگەن ىدىستى جانە ۇستەلدى، ناۋقاستارعا جانە قوناقتارعا ارنالعان بۇيىمداردى جانە ىدىس - اياقتاردى ۋاعىندا تازالاۋ جانە زارارسىزداندىرۋ كەرەك. جەدەل جولداما قابىلداعاندا %75 تىك سپيرتپەن نەمەسە حلورلى زارارسىزداندىرعىشپەن جەدەل جولدامانىڭ سىرتقى قورابىن ٴسۇرتۋ نەمەسە وعان بۇركۋ، جەدەل جولدامانى اشقاننان كەيىن سىرتقى قورابىن دەرەۋ تاستاۋ، ودان قولدى جاقسىلاپ تازالاۋ كەرەك. اۋا تەڭشەگىشتى ىستەتۋدەن بۇرىن، اۋا تەڭشەگىشتىڭ سۇزگىشىن، بۋلاندىرعىشىنىڭ بەتىن، جەل وتىسەتىن تەرەزەسىن تازالاۋ جانە زارارسىزداندىرۋ كەرەك.

9. دارەتحانا تازالىعىن ساقتاۋ

دارەت شەلەگىن سۋمەن شايۋدان ىلگەرى قاقپاعىن جابۋ، ۇنەمى تەرەزەنى اشىپ نەمەسە اۋا الماستىرۋ جەلدەتكىشىن ىسكە قوسىپ، سۋ ىعىستىرۋ قۇبىرىنىڭ اۋزىن جاۋىپ قويۋ كەرەك، دارەتحاناداعى تازالىق جابدىقتارى مەن ەدەنىن مەرزىم بويىنشا تازالاۋ، زارارسىزداندىرۋ، لاستانعان نەمەسە كوگەرگەن جەرلەردى، دەر كەزىندە تازالاۋ، زارارسىزداندىرۋ كەرەك.

10. اقاۋسىز تۇرمىس ادەتىن قالىپتاستىرۋ

دەنە شىنىقتىرۋدى كۇشەيتىپ، قىزمەت ىستەۋ مەن دەمالۋ زاڭدىلىعىنا تاباندى بولىپ، ۇيقىنىڭ جەتكىلىكتى بولۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، كوڭىل كۇيدىڭ اقاۋسىزدىعىن ساقتاۋ؛ اقاۋسىز تاماقتانۋ، تەمەكىدەن تيىلۋ، اراقتىڭ مولشەرىن شەكتەۋ؛ ٴار كۇنگى دەنساۋلىق تەكسەرۋىن جاقسى ىستەپ، قىزۋ، جوتەلۋ، دارمەنسىزدەنۋ، جۇتقىنشاعى اۋرۋ سياقتى اۋرۋ بەلگىلەرى بايقالعاندا دەر كەزىندە شيپاگەرگە كورىنۋ كەرەك.

11. حسۋان تەكسەرتۋ

ۇدايىلانعان ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە جەرگىلىكتى ورىننىڭ ىندەتتى ٴبىر جاقتى ەتۋى بارىسىنداعى حىسۋان تەكسەرتۋدى تالاپ بويىنشا ويداعىداي ىستەۋگە سايكەسىپ، «تەكسەرۋگە تيىستىلەرىن تۇگەل تەكسەرۋگە» كەپىلدىك ەتىپ، ٴوزىنىڭ جانە وتباسىنداعىلاردىڭ دەنساۋلىعىنا جاۋاپتى بولۋ كەرەك.

12. ۆاكسينا ەكتىرۋ

مەملەكەتتىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسى ۆاكسيناسىن ەگۋ ساياساتىنا ساي، 3 جاستان جوعارى، ۆاكسينا ەگۋگە شەكتەمە قويىلماعان ادامدار ۆاكسينا ەكتىرۋى، «ەگۋگە تيىستىلەرىنە تۇگەل ەگۋدى» ورىنداۋعا كەپىلدىك ەتىپ، جەكە باسىنىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ كەرەك.