2022 - جىلى 11 - ايدىڭ 2 - كۇنى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات كەڭسەسى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جونىندە اقپار جاريالاۋ ٴماجىلىسىن اشتى. ماجىلىستە ىلە وبلىستىق اۋرۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ياڭ شىڭمەي ٴۇيدى قايتكەندە عىلمي، ٴونىمدى زارارسىزداندىرۋعا بولاتىنى جونىندە كەڭەس بەردى.

جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس نەگىزىنەن تۇكىرىك شاشىراندىسى جانە تىعىز جاناسۋ ارقىلى تارالادى، سالىستىرمالى جابىق ورتادا ايروزول، ياعني گاز قويمالجىڭ ەرىتىندىسى ارقىلى تارالادى. ىندەت مەزگىلىندە تازالىقتى جانە زارارسىزداندىرۋدى ويداعىداي ىستەۋ توتەنشە ماڭىزدى.

ٴبىرىنشى، كۇندەلىكتى زارارسىزداندىرۋدىڭ ماڭىزدى تۇيىندەرى

1. تازالىقتى نەگىز، زارارسىزداندىرۋدى قوسىمشا ەتۋ كەرەك. ادەتتەگى جاعدايدا تازالىقتى جاقسى ىستەسە بولعانى، شىنىندا حاۋىپ - قاتەرى بار بۋىندار مەن وبيەكتىلەردى تازالىقتى نەگىز ەتىپ زارارسىزداندىرۋ كەرەك. 

2. فيزيكالىق ٴادىستى الدىمەن قولدانۋ كەرەك. الدىمەن تەرەزەنى اشىپ اۋا الماستىرۋ، قىزدىرىپ قايناتۋ، كۇن نۇرىنا قاقتاۋ سياقتى زارارسىزداندىرۋ ادىستەرىن قولدانۋ كەرەك، ونان سوڭ حيميالىق زارارسىزداندىرعىشتى قولدانۋدى ويلاستىرۋعا بولادى.

3. ساقتىق سيپاتتى زارارسىزداندىرۋ مەن ارەدىك زارارسىزداندىرۋدى ٴوزارا ۇشتاستىرۋ كەرەك. جايشىلىقتا كوپ جۇعىساتىن زاتتاردىڭ بەتى مەن ليفت، تازالىق بولمەسى سياقتى ورىنداردى كۇنىنە 1 - 2 رەت زارارسىزداندىرىپ تۇرۋ كەرەك. لاستانۋ جاعدايى بايقالسا، كەز كەلگەن ۋاقىتتا زارارسىزداندىرۋ ٴارى قولدى تازالاپ جۋۋ كەرەك.

4. زارارسىزداندىرۋدىڭ كۇشەمەلىلىگى حاۋىپ - قاتەردىڭ جوعارى - تومەندىگىنە بايلانىستى بولادى. ٴجيى جۇعىساتىن زاتتاردى كوبىرەك زارارسىزداندىرۋعا تۋرا كەلەدى، لاستانۋى اۋىر وبيەكتىلەردى زارارسىزداندىرعاندا زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىنىڭ قويۋلىعىن ۇيلەسىمدى جوعارىلاتىپ، زارارسىزداندىرۋ ۋاقىتىن لايىقتى ۇزارتۋ كەرەك.

5. زارارسىزداندىرۋ بارىسىندا جەكەلىك قورعانۋدى جاقسى ىستەۋ، ماسكا تاعۋ، قولعاپ كيۋ، سونداي - اق سۋ توساتىن شالعىش تاعۋ، اۋا الماسۋى جاقسى ورتانى تاڭداۋ، زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىنىڭ ادامدى تىتىركەندىرۋىنەن جانە زاقىمداۋىنان ساقتانۋ كەرەك.

ەكىنشى، زارارسىزداندىرۋدا ۇنەمى كەزدەسەتىن جاڭساقتىقتار

1. كوكونىس، جەمىس - جيدەكتەرگە زارارسىزداندىرعىش شاشپاۋ كەرەك. ادەتتەگى جاعدايدا، كوكونىس، جەمىس - جيدەكتىڭ سىرتقى قورابىن زارارسىزداندىرۋعا بولادى، كوكونىس، جەمىس - جيدەكتىڭ ٴوزىن جۋىپ تازالاسا بولدى، حيميالىق زارارسىزداندىرعىشپەن زارارسىزداندىرۋدىڭ قاجەتى جوق. شىنىندا زارارسىزداندىرۋعا تۋرا كەلسە، كوكونىس، جەمىس - جيدەكتەردىڭ ارناۋلى زارارسىزداندىرعىشىن ىستەتىپ، تۇسىندىرمەدەگى قويۋلىق بويىنشا 10 - 30 مينۋت شىلاعاننان كەيىن، قالدىق زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىن تازا سۋمەن شايىپ تازالاۋ كەرەك.

2. زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىنىڭ قويۋلىعى جوعارى بولعان سايىن جاقسى بولا بەرمەيدى. زارارسىزداندىرعىشتى پايدالانعاندا، تۇسىندىرمەدەگى سايكەستى وبيەكتىلەردىڭ قويۋلىعى بويىنشا دۇرىس سايكەستىرۋ كەرەك، جوعارى قويۋلىقتاعى زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىنىڭ شىرىتكىشتىگى، تىتىركەندىرگىشتىگى سياقتى كەرى اسەرى ٴتىپتى دە كوپ بولادى، قالدىعىن كەتىرۋ دە قيىنعا تۇسەدى.

3. ادامعا جانە كيىم - كەشەككە زارارسىزداندىرعىش شاشپاۋ كەرەك. ادەتتە جەكە ادامنىڭ سىرتقى كيىمىندە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ ىلەسە ٴجۇرۋ ىقتيمالدىعى ٴبىرشاما تومەن، حيميالىق زارارسىزداندىرۋ سۇيىقتىعىن ادام دەنەسىنە تىكەلەي بۇرىككەندە، ادامدى تىتىركەندىرەدى جانە زاقىمدايدى، بۇركۋ ۋاقىتى وتە قىسقا، بۇركۋ مولشەرى دە وتە از بولعاندىقتان، زارارسىزداندىرۋ ٴونىمى بولمايدى.

4. دىمقىلداندىرعىش ارقىلى «ساقتىق سيپاتىندا اۋانى زارارسىزداندىرۋعا» بولمايدى. مۇنداي تاسىلمەن زارارسىزداندىرعاندا، ٴبىر جاعىنان، زارارسىزداندىرۋ ونىمىنە كەپىلدىك ەتۋ قيىن، ەندى ٴبىر جاعىنان، ادامدار وڭاي زارارسىزداندىرعىشتىڭ زاقىمداۋىنا ۇشىرايدى، مىسالى، تىنىس جولىن تىتىركەندىرۋ، كۇيدىرۋ جانە اسىرە سەزىمتالدىق پايدا بولۋ سياقتىلار، بۇل دا جاڭساق تۇسىنىك.

جيناقتاپ ايتقاندا، ٴۇيدى شەكتەن تىس زارارسىزداندىرۋعا بولمايدى. شەكتەن تىس زارارسىزداندىرۋ قالىپتى تۇرمىس ورتاسىندا باكتەريانىڭ كورنەكتى تۇردە ازايۋىنا اپارىپ سوعادى، ادام دەنەسىنىڭ يممۋنيتەتىن تىتىركەندىرۋى جەتكىلىكسىز بولادى، كەرىسىنشە اۋرۋعا وڭاي شالدىقتىرادى، ميكرو ەكولوگيالىق ورتانىڭ بۇزىلۋىنا جانە اسىرە باكتەريانىڭ پايدا بولۋىنا، دەنەدە اسىرە سەزىمتالدىقتىڭ وڭاي پايدا بولۋىنا مۇرىندىق بولادى، اۋەلى تەرىنى، كىلەگەي قابىقتى، تىنىس جولىن زاقىمدايدى، ٴتىپتى ۋلانۋ جاعدايىن تۋدىرادى.