جەرگىلىكتى ەكونوميكاعا قانات ٴبىتىرىپ، دەم بەردى
ەرىكتى تىلشىلەر لي جاڭحۇڭ، جاڭ حاۋچۋان، وركەن، لي يانلي حابارلايدى. تاياۋدا مەملەكەتتىك قاتىناس مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى 19 نىسانعا ”مەملەكەتتىك كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى“ دەپ ات قويدى، شينجياڭ (كۇيتۇن) قوس باعىتتا ەسىك اشقان، كوپ تۇيىندە تىرەك بولعان ”ەكى نەگىزگى ارنا، ەكى كەڭەيتىلگەن ارناداعى X فورمالى“ زات اينالىمى ۇلكەن ارناسىنىڭ كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى وسىلاردىڭ ٴبىرى بولدى.
كۇيتۇن قالاسىنىڭ ”كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىن“ ٴوتىنىش ەتۋ قىزمەتى 2015 - جىلى باستالعان، ونىڭ باستى ماقساتى مەن بەتالىسى مەملەكەتتىڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ قۇرىلىسىنا اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋ جانە تىرەك بولۋ، وسى زامانعى زات اينالىمى كاسىبىن ساپالىلاندىرىپ، كۇشەيتىپ، ارنا ەكونوميكاسى مەن توراپ ەكونوميكاسىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ىشكى قۇرلىقتاعى قالالار مەن شەكارا وتكەلدەرىن، شەكارا سىرتىنداعى وسى زامانعى زات اينالىمى جۇيەسىن قۇرۋدى ارقاۋ ەتىپ، تاس جول، تەمىر جول تاسىمالىن نەگىزگى ٴتاسىل ەتكەن كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدىڭ قارىشتاپ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ بولدى.
كۇيتۇن قالاسىنىڭ ”كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى“ ”ەكى نەگىزگى ارنا، ەكى كەڭەيتىلگەن ارناداعى X فورمالى“ زات اينالىمى ۇلكەن ارناسى ۇلگىسىنە سۇيەنىپ ورىستەتىلىپ اتقارىلدى، مۇنىڭ ىشىندە ەكى نەگىزگى ارنا جەكە - جەكە جۇڭگودان ورتا ازياعا، باتىس ازياعا دەيىنگى ەكونوميكالىق ٴدالىز جانە قۇرلىق كوپىرى زات اينالىمى ۇلكەن ارناسى، ەكى كەڭەيتىلگەن ارنا جەكە - جەكە كۇيتۇننەن رەسەيگە دەيىنگى ٴارى ەۆروپاعا دەيىن كەڭەيگەن جۇڭگو - ەۆروپا حالىقارالىق ۇلاسپالى تاسىمال ارناسىن كورسەتەدى، كۇيتۇن ەلىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىگىنىڭ ەنەرگياسىن سىرتقا تاسۋ جانە تەڭىزگە شىعۋ زات اينالىمى ۇلكەن ارناسى ارقىلى تيانجين پورتىمەن، يىڭكوۋ پورتىمەن تۇتاسىپ، كۇيتۇندى وزەكتى ٴتۇيىن ەتىپ، ەكى نەگىزگى، ەكى كەڭەيتىلگەن ٴتورت ارنادا جالپى تۇلعالىق جاقتان ” X فورمالى“ توراپ جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەرمەن، سونداي - اق ەلىمىزدىڭ ورتا جازىق ەكونوميكالىق رايوندارىمەن، چاڭجياڭ اتىراۋى ەكونوميكالىق شەڭبەرىمەن، شىعىس سولتۇستىك پورت شوعىرىمەن جانە بەيجيڭ - تيانجين - حىبەي رايوندارىمەن ٴونىمدى بايلانىس جاساپ، نەگىزگى رەت - ٴتارتىبى ايقىن، ٴوزارا سۇيەنەتىن، ٴبىرىن - ٴبىرى جەبەيتىن اۋقىم قالىپتاستىرىپ، شينجياڭنىڭ ىشكە، سىرتقا ەسىك اشۋ سەلبەستىگىنىڭ زات اينالىمى كۇرە تامىرىنا اينالىپ، بيىل 7 - ايدا مەملەكەتتىك قاتىناس - تاسىمال مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى بىرلەسكەن ماماندار گرۋپپاسىنىڭ تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋىنان ٴوتتى.
كۇيتۇن قالالىق ”كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىنىڭ“ باستاماشى كاسىپورنى - شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال - جابدىقتارى (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ كۇيتۇن شيكۋ ماقتا ساقتاۋ - تاسۋ بولىمشە سەرىكتەستىگى، بىرلەسكەن كاسىپورنى − شينجياڭ ورتا ازيا جينگۋ حالىقارالىق زات اينالىمى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى، كۇيتۇن شينيا عىلىم - تەحنيكا ونەركاسىپ - ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگى، ”مەملەكەتتىڭ كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىن“ تۇراقتاندىرۋىنا ىلەسە، بۇدان بىلاي ٴتىپتى دە كوپ كاسىپورىن ”كوپ فورمالى بىرلەسپە تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىنىڭ“ مۇشەسى بولىپ، جەرگىلىكتى ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرەدى.
شينجياڭ ورتا ازيا جينگۋ حالىقارالىق زات اينالىمى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ يەلەگەن جەر اۋماعى 2000 مۋدان اسادى، 9 تەمىر جول ارناۋلى لەنياسى ورنالاستىرىلىپ، جىل بويى ەل ٴىشى ـ سىرتىنا كومىر، ماقتا، ٴبيداي، جۇگەرى، پاميدور قويمالجىڭى، دانەكەرلەۋ تاياقشاسى، فارفور كەرپىش سياقتى تاۋارلاردى جونەلتەدى. 10 ـ ايدىڭ 17 ـ كۇنى ٴتىلشى ورتا ازيا جينگۋ حالىقارالىق زات اينالىمى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ ات شاپتىرىم جۇك الاڭىنان تەمىر جولدا ارناۋلى پايدالانىلاتىن تيەۋىش قوراپتاردى تاسىعان ٴىرى تۇرپاتتى جۇك اۆتوموبيلدەرىنىڭ كىرىپ ـ شىعىپ جاتقانىن بايقادى.
سەرىكتەستىكتىڭ تاسىمال ٴبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جۋ دىڭيۇن تىلشىگە بىلاي دەدى: بۇل كومىر اينالىمى جۇمىسى، سونداي ـ اق ەڭ تىكە كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمال. كەننىڭ استى - ۇستىندەگى كومىردەن باستاپ، بارلىعىن ورتا ازيا جينگۋ سەرىكتەستىگىنە جيناپ الىپ، ونان سوڭ تاسىمال اۆتوموبيلدەرىمەن ٴارقايسى ەلەكتر ستانسيالارىنا ٴبولىپ جەتكىزىپ، وسىنداي تاس جول، تەمىر جول بىرلەسپە تاسىمالى ارقىلى مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا ۇنەمدەپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋىنا، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋىنا ۇلەس قوسامىز.
كۇيتۇن قالالىق قاتىناس ـ تاسىمال مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى شيۇڭ جۋاڭ بىلاي دەدى: ”كۇيتۇن قالاسى تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى ەكونوميكالىق بەلدەۋدىڭ ورتالىق رايونىنا ورنالاسقان، سىرتتان ەنگىزىپ، ىشپەن بايلانىستىرۋ، شىعىسپەن بىرلەسىپ باتىسقا شىعارۋ، وسى زامانعى زات اينالىمىن دامىتۋ ەرەكشە ابزالدىعىنا يە. مەملەكەتتىڭ 3 - توپتاعى كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى قالامىزدىڭ قاتىناس، زات اينالىمىنىڭ دامۋىنا جاڭا وراي الا كەلدى. بۇدان بىلاي ٴبىز كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالداۋداعى باستاماشى كاسىپورىنداردى جەتىلدىرۋدى ونان ارى كۇشەيتىپ، كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالمەن قامداۋ ونىمدىلىگىن، عىلىم ـ تەحنيكالانۋ دەڭگەيىن جانە وڭىرلىك باسەكەلىك قۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جوعارى ساپالى قاتىناس ـ تاسىمال جۇيەسىن ورناتىپ، كۇيتۇندى تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى زات اينالىمىنداعى شوعىرلاندىرۋ ـ جونەلتۋ ورنى جانە كوپ فورمالى بىرلەسپە تاسىمال ورتالىعى ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىنامىز“.