توراپ تەاترى «مەنىڭ التايىم» سەنارياسىنىڭ سۋرەتى
التايدىڭ كوركەم كورىنىسى. (ماتەريالدىق سۋرەت)
تاياۋدا شينجياڭدىق جازۋشى لي جۋاننىڭ شىعارماسىنان وزگەرتىپ قۇراستىرىلعان ما يلي، جوۋ ي - ران، يۇي شى باس رولعا شىققان توراپ تەاترى «مەنىڭ التايىم» تاراتۋ رۇقسات كۋالىگىن الدى، شينجياڭنىڭ التايى تاعى دا كوپتەگەن ادامدار قانىق بىلەتىن ٴارى اڭسارى اۋاتىن جەرگە اينالدى.
«مەنىڭ التايىم» لي جۋاننىڭ وسى اتتاس شىعارماسىنان وزگەرتىلىپ جاسالىپ، داڭ داڭ تورابىنداعى ٴوتىمدى كىتاپتار باس تىزىمدىگى TOP 10 جانە كلاسـسيكالىـق كىتاپتار جالپى تىزىمدىگى 250 TOP سياقتىلاردىڭ قاتارىنا ەنگەن. بۇل لي جۋاننىڭ ”التاي“ سىندى جەلىلەس ۋاكىلدىك شىعارمالارىنىڭ تالاي رەت باسىلىم كورگەن شالقىمالار جيناعى. بۇل كىتاپتا ونىڭ وتباسىنداعىلارمەن بىرگە التايدا وتكەن ٴومىرى نازىك سەزىممەن جانە قاراپايىم تىلمەن سۋرەتتەلىپ، جەكە باسىنىڭ اسەرى ارقىلى سولتۇستىك شينجياڭنىڭ بەت - بەينەسى اشىپ كورسەتىلگەن.
كىتاپتاعى قاراپايىم، ٴبىراق جاندى دا اسەرلى سويلەمدەردى وقىپ وتىرىپ، اناۋ ٴبىر تىگىنشىلەر مەن كۇندەلىكتى بۇيىم ساۋداگەرلەرىنىڭ وتباسىنا دەيىن كىرىپ، سەزىمتال دا نازىك بويجەتكەننىڭ كوڭىلىندەگىسىن كوزىنەن تانىپ، التايدىڭ جازيرالى دالاسىن، ٴتۇز تاعىلارى مەن ٴتورت تۇلىك مالىن، وقالى ورمانى مەن ونداعى وتىندارىنا دەيىن كوز الدىڭا كەلتىرەسىڭ... مۇنى شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسى جونىندەگى ەڭ كوركەم جازبا، التاي حالقىنىڭ كۇندەلىكتى ٴومىرىن ەستەلىككە العان اسەم دە كوز سۇرىندىرەرلىك تۇتاس كورىنىس دەۋگە بولادى.
”توبەمدە توڭكەرىلگەن كوگىلدىر اسپان، تومەندە ۇشى - قيىرسىز ساحارا، ٴبىر جاعىم سىڭسىعان قالىڭ ورمان، ەندى ٴبىر جاعىم ۇزاققا سوزىلعان ۇلى تاۋلار؛ قاسىمدا جوڭكىلە اققان اساۋ وزەن؛ الدىم شاتقال، ارتىم قۇز؛ الدىمدا ٴتورت تـۇلـىك مال، توڭـىرەك جـىم - جـىرت تىنىشتىق... “
”مەن ادامدار اراسىنان سىتىلىپ شىعىپ، تىنىشتاۋ بولمە تاۋىپ ٴبىراز وتىردىم. تام پەشتىڭ ٴبىر جاعىنداعى نان پىسىراتىن جەرىنىڭ ۇستىنە بىرنەشە تاپ - تازا شىنى قويىلىپتى، قاسىندا شاۋگىم قايناپ تۇر. ٴبىر شىنى قارا شاي قۇيىپ الىپ، نان پىسىراتىن ساندىقشاعا سۇيەنىپ سوراپتاي ٴىشتىم، مۇزداي سۋىق قولىمدى سوزا پەشكە جىلىنامىن. ويلاعان سايىن قىزىق سەزىلەدى، ۇيگە قايتايىن با، قايتپايىن با دەپ ٴالى دە ٴارى - ٴسارى كۇيدەمىن. وسى كەزدە سىرت جاق جەڭىل مۋزيكاعا اۋىستى، مەن قالعان شايىمدى ۇرتتاي سالدىم دا، بيلەپ جۇرگەن ادامدار توبىنا قايتا قوسىلدىم“.
”ٴبىز قىستاقتان شىعىپ، قالىڭ قارمەن تاستاي قىمتانعان اتىزداردان، ودان كەيىن ەكى شاقىرىمداي ورمان اراسىنداعى جولدى كەسىپ وتتىك. قىستا ورمان اتاۋلى اق كورپەگە ورانعانىمەن، الايدا ورمان جولىنىڭ سول جاعىنا تال، وڭ جاعىنا تۇگەلدەي اق تەرەك ەگىلگەنىن انىق پارىقتاۋعا بولادى. ٴبىز جۇرە ٴجۇرىپ، ازدان كەيىنگى ايتار ٴسوزىمىزدى ويلاپ قويامىز، كەيدە انتەك اقىلداسىپ الامىز. شىمقاي كوك اسپان جەر بەتىندەگى اپپاق قار ساۋلەسىمەن شاعىلىسىپ مولدىرەي تۇسەدى، اياق استىمىزداعى جول وسى ەكى كۇننەن بەرگى جۇرگىنشىلەردىڭ كوپتىگىنەن ابدەن تاپتاۋرىندى بولعان، ول بايتاق دالادان بيىك مويناققا قاراي يرەلەڭدەپ ورلەپ بارادى. ٴبىز ەنتىگە ورگە تارتىپ كەلەمىز، تومەندە قاراماعاي قىستاعى“.
− لي جۋان، «مەنىڭ التايىم»
التايدىڭ ۇلان - بايتاق دالاسىندا ٴتورت ماۋسىم اۋىسقانداعى كامەرا كوزىنە ىلىنگەن سولتۇستىك شينجياڭداعى ٴومىر قانداي ەدى؟ تەاتردا كورىنىس بەرگەندەرى كىتاپتاعىداي سونى دا كىرشىكسىز بە؟ مۇنىڭ جاۋابى كىتاپتا عانا ەمەس، تەاتردا، ونان دا ماڭىزدىسى التايدىڭ ناقتى ساليقالى ساۋلەتىندە جاتىر دەۋگە بولادى.
«مەنىڭ التايىم» تاراتىلۋ الدىندا تۇر، تەز ارەكەتكە كەلىپ، التايعا ساپارىڭىزدى ورنالاستىرىپ قويىڭىز.
باتار كۇننىڭ ۇلىڭگىر كولىندەگى كوز سۇرىندىرەر رومانتيكالى بوياۋىن قالاي سۋرەتتەۋدى؛ ٴتۇن شىمىلدىعى التاي قالاسىن قۇشاعىنا العانداعى ساۋلەلەردى تىلمەن قالاي جەتكىزۋدى؛ قوم قىستاعىنىڭ بۋداقتاي كوككە ورلەگەن ٴتۇتىنىن كوز الدىڭا قالاي كەلتىرۋدى بىلمەيمىن، قانداي ادەبي فورمامەن جەتكىزەسەم ەكەن، ويتكەنى التايدىڭ ٴوزى سۇلۋلىق. جازى مەن كۇزىن بىلاي قويعاندا، التايدىڭ ٴتورت ماۋسىمى تۇنىپ تۇرعان سۋرەت دەۋگە بولادى. گۇلدەرىنەن ٴلاززات الىپ، سايالى سالقىنعا بارساڭىز، كۇزگى كورىنىسىنەن كوزايىم بولىپ، قار شاڭعى قىزىعىنا باتامىن دەسەڭىز، اتقا قونىڭىز، كوز تارتارلىق كوركەم كورىنىس ٴسىزدى كۇتىپ تۇر.
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ جاقسى جەر تورابى