مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى مۇساجان قايرات:

مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ تاسقىنداعان رۋحىن اۋىل ـ قىستاققا جەتكىزەمىن 

ٴتىلشىمىز حان شاشا، ەرىكتى تىلشىلەر جاڭ ۋىنتيڭ، تالعار حابارلايدى. بورىش ارقالاپ ماجىلىسكە قاتىناسىپ، تولاعاي تابىسپەن ورالدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى بەيجيڭنەن اۋىلىنا قايتىپ كەلگەن مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، كۇنەس اۋدانى سوربۇلاق قالاشىعى كەرەگەتاس قىستاعىنداعى ديقان پارتيا مۇشەسى مۇساجان قايرات دەمالۋعا دا مۇرساسى تيمەي، ەكى ٴماجىلىستىڭ ٴۇنىن جەدەل اۋىلداستارىنا جەتكىزبەك بولدى.

”بيىلعى «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا» اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق، شارۋالار قىزمەتىن تاباندىلىقپەن ويداعىداي يگەرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى“. مۇساجان كورشى - قولاڭدارىن ۇيىنە شاقىرىپ، بەيجيڭدە ماجىلىسكە قاتىناسقانداعى كورگەن - بىلگەندەرىن ولارمەن ٴبولىستى. 

بيىل سوربۇلاق قالاشىعى 28 مىڭ مۋلىق جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسىن باستادى. ”جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسى جاعىندا، قالاشىعىمىز بەن قىستاعىمىزدىڭ دا بولاشاعى نۇرلى“. مۇساجان بىلاي دەدى: ”تامشىلاتىپ سۋارۋ قۇرىلعىلارىنان پايدالانۋ، ەگىس اتىزدارىن ٴبىر تۇتاس باسقارۋ ارقىلى تىڭايتقىشتىڭ پايدالانىلۋ ونىمدىلىگىن زور دارەجەدە جوعارىلاتۋعا بولادى، ەگىس داقىلدارىنىڭ ٴتۇسىمىن جوعارىلاتىپ، جەردى اينالىمعا سالۋ اقىسىن ٴتىپتى دە جوعارىلاتۋمەن بىرگە، جاقىن ماڭدا جۇمىسقا ورنالاسىپ، كىرىس كىرگىزەتىن ٴتىپتى دە كوپ وراي بارلىققا كەلەدى. سىزدەر، جاستار، جاقسى ىستەپ، ورايدى مىقتى يگەرىپ، تۇرمىستارىڭىزدى بارىنشا جاقسارتقاندارىڭىز ٴجون“. 

”مەن نەگىزگى ساتىنىڭ ۋاكىلىمىن، شارۋالاردىڭ جۇرەك ٴۇنىن جاقسى تۇسىنەمىن“. مۇساجان قاراپايىم تىلمەن «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامانى» بۇقاراعا جەتكىزدى ٴارى ەكى ٴماجىلىستىڭ رۋحىمەن ۇشتاستىرىپ، كوپشىلىكتى ٴبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە شابىتتاندىردى.

جيىن زالىنان مەكتەپكە، كاسىپورىنعا، شارۋا وتباسىلارىنا دەيىن مۇساجان شاعىن اڭگىمە ارقىلى ۇلكەن قيسىندى بايانداپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتى، كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرۋ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتى سياقتى تاقىرىپتاردى قاراپايىم تىلمەن ٴتۇسىندىرىپ، مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ تاسقىنداعان رۋحىن اۋىل - قىستاق سىندى نەگىزگى ساتىعا جەتكىزدى.

وسىدان كەيىن مۇساجان كەرەگەتاس قىستاعى حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ بايلانىس جاساۋ پۋنكتىنە كەلىپ، سول جەردەگى اۋدان، قالاشىق ەكى دارەجەلى حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنە، كادرلار مەن بۇقاراعا مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ رۋحى جونىندە ۇگىت - لەكسيا جاسادى. ”بيىل اۋىل ـ قىستاقتا قانداي وزگەرىستەر بولماق؟“ ”شارۋالار كىرىسىن ارتتىرۋدىڭ تاعى قانداي جولدارى بار؟“ مۇساجان اعىنان اقتارىلا سويلەدى، كوپشىلىكتىڭ جانارىنان ٴۇمىت وتى ۇشقىنداپ، مۇقيات تىڭداپ، بەلسەنە سۇراپ جاتتى. 

”بيىلعى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە اۋىزعا ەڭ كوپ الىنعان كوپتەگەن سوزدەر بولدى، مۇنىڭ ىشىندە ’جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇش‘ دەگەندى مەن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ٴتۇسىنىپ جەتتىم“. مۇساجان سوربۇلاق قالاشىعىنداعى ىلە اراق كاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىندە جاڭالىق اشا دامۋ جونىندەگى تانىمى مەن ٴۇمىتى جونىندە وي ٴبولىستى ٴارى ماجىلىستە ۋاكىلدەردىڭ ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ ”ارنايىلاندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان“ دامۋىن جەبەۋ جونىندەگى ۇسىنىس پىكىرلەرىن تانىستىرىپ، كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ ٴوزارا ۇندەستىگىن قوزعادى.

”مۇساجاننىڭ مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىس جونىندەگى ۇگىت - لەكسياسىن تىڭداپ، ەرەكشە شابىت الدىق. جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدىڭ تەتىگى − عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا ەكەن. بۇدان بىلاي سەرىكتەستىگىمىزدە تەحنيكالىق دارەجەنى جوعارىلاتۋ جانە تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرامىز. كاسىپورىنىمىزدى ۇزدىكسىز زورايتۋمەن بىرگە، توڭىرەكتەگى شارۋالاردى بىرگە اۋقاتتانۋعا باستايمىز“ دەدى ىلە اراق كاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ تەحنيكالىق باس ينجەنەرى لي شيانشۋ.

وسى رەتكى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە مۇساجان كۇنەس اۋدانىنىڭ اۋداندى كۇشىنەن قالدىرىپ، قالا قۇرۋ، سازدىقتى قورعاۋ، مەملەكەت تاس جولى 578 ـ لەنياسىن كەڭەيتىپ سالۋ سىندى 3 ۇسىنىسىن الا بارعان بولاتىن. ول تۋراسىنان ايتىلعان ”اۋىل ٴۇنى“ ارقىلى حالىق تۇرمىسىمەن جاناسقان ”پارتيانىڭ ٴۇنىن“ جەتكىزدى، ول مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىس رۋحىنىڭ كەڭ ورىسىنە كوز جىبەرىپ، بۇقارا قاداعالاي نازار اۋدارعان، ماڭايىندا تۋىلعان ”ۇساق ىستەردەن“ باستاپ سويلەدى، كوپشىلىك دەن قويا تىڭدادى.

مۇساجان ٴوزىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ اۋىر ەكەنىن تەرەڭ سەزىندى، ول مىنانى ٴبىلدىردى: قاجىماي ـ تالماي قۇلشىنىپ، مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۋىلىمنىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنە دەيىن ۇگىتتەپ، اۋىلداستاردى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ قامقورلىعىنا العىس ايتۋعا باستاپ، كۇش ـ قۋات ۇيىستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قۇلشىنا كۇرەس جاسايمىن.

سۋرەتتە: ىلە اراق كاسىبى شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگىندە مۇساجان قايرات كاسىپورىننىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرىنە مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ رۋحىن ۇگىتتەۋدە.                        جاڭ ۋىنتيڭ فوتوسى