تىلشىلەرىمىز جاۋ شياۋفاڭ، ٴلادينا، ەرىكتى تىلشىلەر يۇڭ حاي، جاۋ جينشيۋ حابارلايدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى، ٴتىلشى ىلە وبلىسىنداعى ٴىشىنارا حالىقتىق كاسىپورىندارعا تىلشىلىك ىستەي بارعاندا كاسىپورىنداردىڭ ٴتيپ وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەلدەتىپ جاتقانىن، جاڭالىق اشۋ، زەرتتەپ - اشۋ تەبىنىنىڭ كۇشتى ەكەندىگىن،  ۇكىمەت سياقتى ٴار جاقتان كەلگەن قىزمەت وتەۋ مەن قولداۋدىڭ حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردى سەنىم مەن جىگەرگە يە ەتكەندىگىن سەزىندى.

بيىل جىل باسىنان بەرى ىلە وبلىسى حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سەرپىنىن ارتتىرۋىن قولداپ، زەردەلىلەندىرىپ جاڭالاۋدى، سيفرلاندىرىپ تۇرلەندىرۋدى تۇتقا ەتىپ، كاسىپورىنداردى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى جوعارىلاتۋعا بەلسەنە جەتەكتەپ، تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەلدەتىپ، ٴونىم ساپاسى مەن بازارداعى باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتىپ، جاڭا جارىس جولىندا جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىردى.

جۋىردا قۇلجا قالاسى قارا ٴدوڭ اۋىلى ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار ونەركاسىپ باقشا رايونىنا ورنالاسقان ىلە جۇڭدا ەسىك - تەرەزە اشەكەيلەۋ شەكتى سەرىكتەستىگى 5 رەت جاڭالاۋ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ارقىلى تۇتاس زەردەلى جۇيەلى ەسىك - تەرەزەنى بازارعا سالدى، ونىڭ ماتەريالى، ساڭلاۋسىزدىعى، حاۋىپسىزدىگى، قولدانىلمالىلىعى ٴار جاقتان بارىنشا جوعارىلادى.

ىلە جۇڭدا ەسىك - تەرەزە اشەكەيلەۋ شەكتى سەرىكتەستىگى ٴوندىرىس زاۆودىنىڭ باستىعى جاۋ شين بىلاي دەپ تانىستىردى: ”بۇل ٴونىمنىڭ ارتىقشىلىعى 180 گرادۋس اشىلادى، شاعىن مولشەردە اۋا الماستىرۋعا بولادى. ونىڭ تەرەزەسى مەن تورى ٴبىر تۇلعالى بولىپ، اشۋعا بولادى، وعان تاتتانبايتىن 304 بولات تورى قولدانىلعان. پايدالانىپ وتىرعانىمىز اۆتوموبيلگە ىستەتىلەتىن ەكىنشى دارەجەلى قوسپا كوپىرشىكتى جەلىم، ونىڭ ساڭلاۋسىزدىعى وتە جاقسى“.

ىلە جۇڭدا ەسىك - تەرەزە اشەكەيلەۋ شەكتى سەرىكتەستىگى بيىل 4 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوسىپ، ەل ىشىندەگى ەڭ وزىق تۇتاس زەردەلى جۇيەلى ەسىك - تەرەزە ٴوندىرىس جەلىسىن ەنگىزدى. ٴوندىرىس سەحىنا كىرسەك، زەردەلى جۇيەلى ەسىك - تەرەزە جاساۋ ٴوندىرىس جەلىسى جاڭادان قول قويىلعان تاپسىرىستى شۇعىل وندىرۋگە كىرىسكەن ەكەن، ماتەريال اكەلۋ، ارالاۋ، بۇرعىلاۋ، ٴنومىر باسۋ، قيما بەتىن قىرۋ، بۇرىش شىعارۋ تۇگەلدەي اۆتوماتتاندىرىلىپتى.

قۇلجا قالاسى قارا ٴدوڭ اۋىلى ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار ونەركاسىپ باقشا رايونىنىڭ 3 - مەرزىمدەگى بولەگىنىڭ مەڭگەرۋشىسى دۋ نيڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: قۇلجا قالاسى قارا ٴدوڭ اۋىلى ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار ونەركاسىپ باقشاسىندا قازىر 60 كاسىپورىن بار، باستىسى، ازىق - تۇلىك، قۇرىلىس ماتەريالدارى، قۇراستىرۋ، قۇبىر كاسىبى، قامبادا ساقتاۋ، جەتكىزۋ نەگىز ەتىلەدى، جىل باسىنان قازىرگە دەيىن ٴونىم قۇنى 430 ميلليون يۋانعا جەتتى. ونەركاسىپ باقشاسى كاسىپورىنداردى كاسىپ دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا، تەحنيكالىق جاقتان قايتا قۇرۋعا، ٴونىم دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا تاربيەلەۋگە باسا ٴمان بەرىپ، ساياسات جاعىنان قولداۋ كورسەتىپ، قىزمەت وتەۋ جاعىنان كومەكتەسىپ، كاسىپورىنداردىڭ اقاۋسىز دامۋىنا قول ۇشىن بەردى.

10 - ايدىڭ 24 - كۇنى شينجياڭ جىچىڭ قۇبىر شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ٴوندىرىس سەحىنان جۇمىسشىلاردىڭ قۇلجا اۋدانىنا، توعىزتاراۋ اۋدانىنا، موڭعۇلكۇرە اۋدانىنا جىبەرىلەتىن كۇزگى جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزدارىنىڭ قۇبىر ماتەريالدارىن ٴوندىرىپ جاتقانىن كوردىك. وسى سەرىكتەستىك كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى فان لۋلۋ بىلاي دەدى: ”بيىل كاسىپورنىمىز عىلىم - تەحنيكالىق زەرتتەۋ - اشۋ جاعىندا ۇسىنىلىم سەرپىنىن ارتتىرىپ، قۇبىر ماتەريالدارىنىڭ جاسىل بولۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، حاۋىپسىز جانە جوعارى يقۋاتتى بولۋى جاعىندا ٴونىمنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتتى“.

شينجياڭ جىچىڭ قۇبىر شەكتى سەرىكتەستىگى − وزگەشە سۋلياۋ ماتەريالدارىن جيناۋ، سۋلياۋ قۇبىردى زەرتتەپ اشۋ، ٴوندىرۋ، ساتۋ جانە ورناتۋ ٴبىر تۇلعالانعان حيميالىق قۇرىلىس ماتەريالدارى كاسىپورنى. قازىر بۇل كاسىپورىن ەكى ٴتۇرلى مەملەكەتتىك تاپقىرلىق پاتەنتىنە، 17 ٴتۇرلى قولدانىلمالى جاڭا تيپ پاتەنتىنە يە بولدى.

فان لۋلۋ تىلشىگە بىلاي دەدى: ”بيىل جىل باسىنان قازىرگە دەيىن سەرىكتەستىگىمىزدىڭ ٴونىم مولشەرى 20 مىڭ توننادان اسىپ، ٴونىم قۇنى 132 ميلليون يۋانعا جەتىپ، تۇتاس جىلدىق جالپى نىسانانىڭ %66 ىن ورىندادىق. جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ، عىلىم - تەحنيكادا قامال الۋ سياقتى جاقتاردا ٴبىز دە تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزدىك، بيىلعى نىسانا - مىندەتتەردى ورىنداۋعا سەنىمىمىز كامىل“.

ىلە وبلىستىق ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى كوپىرلىك، دانەكەرلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قىزمەت وتەۋگە كۇش سالىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردى كاسىپ دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋگە جەتەكتەدى. بيىل 9 - ايعا دەيىن اۆتونوميالى وبلىستاعى حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ سانى 2023 - جىلى 9 - ايداعى 35 مىڭ 813 تەن 2024 - جىلى 9 - ايدا 39 مىڭ 458 گە جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %9.2 ارتتى.

ىلە وبلىستىق ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگىنىڭ (باس ساۋدا قوعامى) باس حاتشىسى، پارتيا قۇرىلىسى قىزمەتى ٴبولىمىنىڭ باستىعى مو ۋانرۇڭ بىلاي دەدى: ”ىلە وبلىستىق ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى اۆتونوميالى وبلىستىڭ پارتيا، ۇكىمەت باسشىلارىنىڭ حالىقتىق كاسىپورىندارمەن (ساۋدا قوعامدارىمەن، قوعامدارمەن) بايلانىس جاساۋ، جەتەكشىلىك ەتۋ قىزمەت مەحانيزمىن بەلسەنە تياناقتاندىرىپ، ٴبىرىنشى شەپكە ىشكەرىلەي بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، نازاردى حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ٴزارۋ ماسەلەلەرىنە شوعىرلاندىرىپ، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋعا ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا دەم بەردى. سونىمەن بىرگە، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ دامۋىمەن تىعىز قاتىستى فينانس، بازار باقىلاۋ - باسقارۋ، ٴادىليا سياقتى فۋنكتسيالىق تاراۋلاردى حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ اڭگىمە ماجىلىسىنە قاتىناسۋعا ۇسىنىس ەتىپ، بەتپە - بەت ۇگىت - لەكسيا جاساپ، كاسىپورىندار مەن فۋنكتسيالىق تاراۋلاردىڭ قارىم - قاتىناس تەكشەسىن قۇردى. قازىرگە دەيىن 11 اۋدان، قالادا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىلىپ، 160 تان استام قيىن ماسەلە جونىندەگى تالاپ - تىلەك رەتتەلىپ، جەرگىلىكتى پارتكوم مەن ۇكىمەتكە 40 تان استام اقىل - كەڭەس بەرىلدى. كەلەسى قادامدا ٴبىز ماسەلەنى نىسانا ەتۋدەن جازباي، حالىقتىق كاسىپورىندار كەزەكتە نازار اۋدارىپ وتىرعان قولامتالى، قيىن، قول بايلاعان ماسەلەلەردى كوزدە ۇستاپ، ٴتۇيىندى تەكسەرۋ - زەرتتەۋدى، كەلەلى ۇسىنىس - پىكىر بەرۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ۇسىنىس سيپاتتى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بايانداماسىن قالىپتاستىرىپ، اۆتونوميالى وبلىستىڭ ’شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن جوعارىلاتۋ جىلىنداعى‘ قاتىستى قىزمەتتەردى ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ەركىن ساۋدا رايونى ساياساتى، جەكەلەر تابىس سالىعى 4 - مەرزىمدىك ساياساتى جانە شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ جونىندەگى ٴتۇرلى ساياساتتاردى ٴتۇسىندىرۋدى ٴتۇيىندى ورىستەتىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردى كاسىپ سالاسى دارەجەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، اۆتونوميالى وبلىستاعى حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرۋگە جەتەكتەيمىز“.