□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى رىن جياڭ
تاعى ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن جوۋ شياۋفىڭ ءار كۇنى اۋا رايىنان الدىن الا مالىمەتكە نازار اۋداراتىن بولادى − اۋا تەمپەراتۋراسى كۇن سايىن تومەندەپ، سۋ قۇيىپ، مۇز قاتىراتىن تەمپەراتۋراعا بارعان سايىن جاقىندادى. مۇز الاڭى جاسالىپ بولعاننان كەيىن بيىل قىسقى مۇز دوپ جاتتىعۋىن باستاۋعا بولادى.
جوۋ شياۋفىڭ كوكتوعاي اۋداندىق كاسىپتەن سىرتقى دەنە تاربيە مەكتەبى مۇز دوپ كومانداسىنىڭ جاتتىقتىرۋشىسى. كوكتوعاي اۋدانى التاي تاۋىنىڭ ەتەگىنە ورنالاسقان، قىسى قاقاعان اياز، 1 - ايداعى ورتاشا اۋا تەمپەراتۋراسى نولدەن تومەن 37 سەلتسي گرادۋس، تاريحتاعى ەڭ تومەن اۋا تەمپەراتۋراسى نولدەن تومەن 5. 51 سەلتسي گرادۋسقا تۇسكەن، جۇڭگوداعى ەكىنشى ”سۋىق ۇيەك“ دەگەن اتى بار. بۇل اراداعى جاستار - ورەندەر مۇز دوپ كومانداسىنىڭ الىس - جۋىققا اتى ايگىلى. ءىس جۇزىندە مۇز دوپ سپورتىنىڭ كوكتوعايعا ىرگە تەپكەنىنە 10 جىل بولعان جوق، وسى مەزگىلدە شەكاراداعى شاعىن قالاشىقتا قىزۋ سۇيىسپەنشىلىك پەن تاباندىلىقتىڭ حيكاياسى ۇزبەي اڭگىمەلەنىپ كەلەدى.
جۇڭگونى ەندەي ءوتىپ، مۇز دوپ سپورتى شىعىس سولتۇستىكتەن باتىس تەرىستىككە جەتتى
قىسى ۇزاق كوكتوعاي اۋدانىندا قار - مۇز بايلىعى مول، قار - مۇز سپورتىنىڭ بۇقارالىق نەگىزى مىعىم. جوۋ شياۋفىڭ كوكتوعاي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن، كىشكەنتايىنان قار - مۇزعا اۋەس. ول باستاۋىش مەكتەپ وقىپ جۇرگەن كەزىندە مەكتەپتىڭ دەنە تاربيە جاتتىعۋ كومانداسىنا تاڭدالىپ، كونكيمەن جىلدام سىرعاناۋدى ۇيرەنەدى. كەيىن كونكيمەن جىلدام سىرعاناۋ ونىڭ كاسىبىنە اينالدى. 2003 - جىلى ول شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى باسەكەلىك دەنە تاربيە سپورتى مەكتەبىنە كىرىپ، كونكيمەن جىلدام سىرعاناۋدى ۇيرەنىپ، كونكيمەن جىلدام سىرعاناۋ سپورتشىسى بولدى. سپورتتان بوساعاننان كەيىن ول جاتتىقتىرۋشىلىقپەن شۇعىلداندى. 2009 - جىلى جوۋ شياۋفىڭ تۋعان اۋىلى كوكتوعاي اۋدانىنا قايتىپ، وسى اۋداننىڭ كاسىپتەن سىرتقى دەنە تاربيە مەكتەبىنىڭ كونكيمەن جىلدام سىرعاناۋ جاتتىقتىرۋشىسى بولدى.
2013 - جىلدىڭ سوڭىندا جوۋ شياۋفىڭ حيلۇڭجياڭ ولكەسىنىڭ چيچيحار قالاسىنا بارىپ، قىسقى سپورت تۇرلەرىن باسقارۋ ورتالىعىندا ءبىر اي مۇز دوپ جاتتىعۋىن جاساۋ مىندەتىن تاپسىرىپ الادى. سول كەزدە حيلۇڭجياڭنان شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋگە كەلگەن كادرلار كوكتوعاي اۋدانىنداعى بالالاردىڭ قار - مۇز سپورتىنا قاتتى قىزىعاتىندىعىن، كوپتەگەن بالالاردىڭ وسى جاعىندا ەرەكشە تالانتتى ەكەندىگىن بايقاپ، مۇز دوپ سپورتىن كوكتوعاي اۋدانىنا ەنگىزۋدى ۇسىنادى، جوۋ شياۋفىڭ ۇگىت جۇرگىزۋ مىندەتىن ارقالايدى. جۇڭگونىڭ مۇز دوپ سپورتىندا ەڭ جوعارى دەڭگەيدە تۇراتىن چيچيحار قالاسىندا جوۋ شياۋفىڭ مۇز دوپتى بىلمەۋدەن تۇسىنۋگە، ۇعۋدان قىزىعۋعا دەيىنگى بارىستى باستان كەشىرەدى، ”مۇز دوپ باسەكەسى قيان - كەسكى بولادى، جىلدامدىق، شەبەرلىك، سايكەستىلىك سياقتىلارعا اناعۇرلىم جوعارى تالاپ قويىلادى، تارتىمدىلىعى جوعارى، جاستار مەن ورەندەر اراسىندا ورىستەتۋگە باپ كەلەدى“، - دەدى ول.
ارمان كۇرەس ارقىلى جۇزەگە اسادى. جوۋ شياۋفىڭ قايتىپ كەلە سالىسىمەن تۇڭعىش مەكتەپ مۇز دوپ كومانداسىن قۇرۋدىڭ دايىندىق جۇمىسىنا كىرىسەدى، الايدا، سەڭ بۇزۋ وڭاي شارۋا ەمەس. ”مۇز دوپتىڭ نە ەكەنىن كوپ ادام بىلمەيدى، كەيبىر اتا - انالار، ءتىپتى، مۇز دوپ سايىسى وتە قيان - كەسكى بولادى، بالالار الاڭدا وڭاي توبەلەسىپ قالادى دەپ ويلايدى“. 11 - ايدىڭ 23 - كۇنى جوۋ شياۋفىڭ سول جىلداردا ءبىرىنشى رەت وقۋشى قابىلداعاندا بىرنەشە وقۋشىنىڭ عانا جاسقانا كەلىپ تىزىمدەلگەن كورىنىستى ەسكە العاندا قاتتى تولقىدى.
قاتىستى تاراۋلاردىڭ بار كۇشپەن قولداۋ كورسەتۋىندە، جوۋ شياۋفىڭ مەن قىزمەتتەستەرىنىڭ تىنباي قۇلشىنىس جاساۋىمەن 2014 - جىلى 1 - ايدا كوكتوعاي اۋدانىنداعى تۇڭعىش مەكتەپ مۇز دوپ كومانداسى قۇرىلادى. كوماندا مۇشەلەرى 2000نان استام ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ اراسىنان تاڭدالعان، بۇل سونداي - اق التاي ايماعىنداعى تۇڭعىش مۇز دوپ كومانداسى سانالادى.
10 جىلدىق تاباندىلىق، شاعىن قالاشىقتاعى مۇز دوپ كومانداسىنىڭ قىزۋ سۇيىسپەنشىلىگى
كەيبىرەۋلەر وسى سان ماشاقاتپەن قۇرالعان مۇز دوپ كومانداسىن ”بيىك، الاسا، ارىق، سەمىزى ارالاس قۇراما“ دەپ سۋرەتتەيدى. شىنىمەن دە وسىلاي − 50 نەشە بالانىڭ ەك كىشكەنەسى 8 جاستا، ەڭ ۇلكەنى 16 جاستا، مۇز دوپ سپورتىنا دەگەن قىزىعۋشىلىقتان باسقا، ولارداعى ورتاقتىق − مۇز دوپتىڭ بەيتانىستىعى. بۇل بالالاردىڭ دەنە ساپاسى جاقسى، قار - مۇز سپورتىنا قىزىعادى، الايدا كوپتەگەن ادام مۇز دوپ دەگەننىڭ نە ەكەنىن دە بىلمەيدى.
جاتتىعۋ ەڭ نەگىزگى مۇزدا سىرعاناۋ ارەكەتىنەن باستالادى. جوۋ شياۋفىڭ ءبىر - بىردەن ۇيرەتتى، بالالار بىرتە - بىرتە ۇيرەندى، العاش وقىتۋدى، جاتتىعۋدى باستاعاندا جوۋ شياۋفىڭ چيچيحارداعى ءبىر ايلىق ۇيرەنۋدىڭ ءالى دە جەتكىلىكتى ەمەستىگىن بايقاپ، ءوزىنىڭ مۇز دوپ سپورتى نەگىزدىك بىلىمىنە ۇشتاستىرىپ، ءتۇرلى مۇز دوپ جاتتىعۋىن، جارىس بەينەجازباسىن قايتا - قايتا زەرتتەپ، تولعانىپ، ۇيرەنە ءجۇرىپ تۇسىنەدى، ەندى ءبىر جاعىنان ۇيرەتەدى. جوۋ شياۋفىڭ مەن بالالاردىڭ جۇرەگىندە سۇيىسپەنشىلىك وركەن جايدى.
ءىستى باستاۋ قاشاندا قيىن. جوۋ شياۋفىڭ مەن قىزمەتتەستەرى بىرگە سۋ قۇيىپ، مۇز قاتىرىپ مۇز الاڭىن دايىندادى، الايدا توسقى تاقتاي، قورعانىس جابدىقتارى، دوپ تاياعى جوق، اۋەلى، مۇز دوپ وينايتىن ارناۋلى كونكي دە جوق، تەك الدىمەن جىلدام سىرعاناۋ كونكيىمەن مۇزدا سىرعاناپ كورۋدەن باسقا شارا جوق. مۇز دوپ كومانداسى ”ۋاڭ جياليان مۇز دوپ ءۇمىت ينجەنەرياسىنا“ ءوتىنىش ەتكەن 1 - توپتاعى كاسىپتىك كوماندا كيىمى مەن قورعانۋ جابدىقتارى كەلگەندە بالالاردىڭ ءماز - مايرام بولىپ قۋانعانى جوۋ شياۋفىڭنىڭ ەسىنەن كەتپەيدى. بارلىعى ەرەسەكتەرگە ارنالعان جابدىق بولعاندىقتان بالالارعا ءدال كەلمەدى، سوندادا ولار ايعايلاپ قۋاندى، كەيبىر بالالار، اۋەلى، قورعانۋ جابدىقتارىن كيىپ مۇزدا قاساقانا جىعىلىپ، دەنەسىنىڭ اۋىراتىن - اۋىرمايتىنىن سىناپ كوردى.
مۇز دوپ كومانداسىنىڭ قاقپاسى ەجەلدەن مۇز دوپ سپورتىنا قىزىعاتىن بالالارعا ايقارا اشىق. مۇز دوپ كومانداسىنىڭ جاتتىعۋى اپتانىڭ سوڭىندا جانە قىسقى، جازعى دەمالىس كەزىندە جۇرىلەدى، جوۋ شياۋفىڭنىڭ جايشىلىقتاعى ماڭىزدى قىزمەتتەرىنىڭ ءبىرى − مەكتەپتەرگە بارىپ ساباق سويلەپ، مۇز دوپ سپورتى ءبىلىمىن جالپىلاستىرىپ، بالالاردىڭ قىزعىندىلىعىن وياتۋ. بالالار جاتتىعۋعا اقىسىز قاتىناسىپ، مۇز دوپ كومانداسىنا مۇشە بولا الادى. وسى جىلداردا قار - مۇز كومانداسىنىڭ جاتتىعۋىنا 700 − 800دەي بالا قاتىناستى.
قازىر مۇز دوپ كومانداسى جاتتىعۋىنىڭ شارت - جاعدايى بارعان سايىن جاقساردى. جۋىق جىلداردان بەرى كوكتوعاي اۋدانى ۇسىنىلىمدى مولايتىپ، كاسىپتىك توسقى تاقتايى بار ءۇي سىرتى مۇز الاڭىن جاتقىزىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ مۇز دوپ قورعانۋ جابدىقتارىن اكەلدى. حيلۇڭجياڭ ولكەسىنىڭ زور كۇشپەن كومەكتەسۋىندە، كوپتەگەن كاسىپتىك مۇز دوپ جاتتىقتىرۋشىسى ىلگەرىندى - كەيىندى مۇز دوپ كومانداسىنا كەلىپ جاتتىقتىرۋشى بولدى، مۇز دوپ كومانداسى مۇشەلەرىنىڭ باسەكەلىك دەڭگەيى جوعارىلاپ، كوز اياسى بارعان سايىن كەڭەيدى.
ارمان ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزىپ، سۇيىسپەنشىلىك ءباز - باياعىسىنداي مازداۋدا
جوۋ شياۋفىڭ بىلاي دەدى: ”مەيلى جاپالى، الدە ءساتتى كەزدەر بولسىن، ۇنەمى كوماندا مۇشەلەرىنە، ءسوز جوق، ارماننان جازباي، ارماندى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك دەپ ايتىپ وتىرامىن“.
مۇز دوپ سپورتى بۇرىن شينجياڭدا جالپىلاسپاعاندىقتان، كوكتوعاي اۋدانىنىڭ مەكتەپ مۇز دوپ كومانداسى 8 جىل بويى رەسمي جارىسقا قاتىناسىپ كورمەدى، ”جاتتىعۋ جاساۋمەن كەلەمىز، قاشان شىنايى جارىسقا قاتىناساتىنىمىزدى بىلمەيمىز، ءبىزدى جەڭەتىن ارىپتەس بولسا ەكەن دەپ ويلاپ تا قالامىز“، - دەدى جوۋ شياۋفىڭ. مۇز دوپ سپورتىنىڭ شينجياڭدا بىرتىندەپ تارالۋىنا، جالپىلاسۋىنا ىلەسە، التاي ايماعىنداعى اۋدان، قالالاردا مەكتەپ مۇز دوپ كومانداسى ىلگەرىندى - كەيىندى قۇرىلىپ، جوۋ شياۋفىڭ مەن مۇز دوپ كومانداسى ەندىگارى ”جالعىزسىرامايتىن“ بولدى. بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسى كەزىندە التاي ايماعىنداعى جاستار مەن ورەندەردىڭ مۇز دوپ جارىسى قايتادان باستالىپ، كوكتوعاي اۋدانىنىڭ مۇز دوپ كومانداسى جارىستاردا ىركەس - تىركەس جەڭىسكە جەتىپ، باستاۋىش مەكتەپ گرۋپپاسى، ورتالاۋ مەكتەپ گرۋپپاسى بويىنشا ەكى رەت اعا جۇلدەگەرلىكتى جەڭىپ الادى. 2022 - جىلدىڭ سوڭىندا اۆتونوميالى رايون تۇڭعىش كەزەكتى قىسقى سپورت جارىسىن وتكىزگەندە، كوكتوعاي اۋدانىنىڭ مۇز دوپ كومانداسى تاعى دا سايىسقا ءتۇسىپ، ەكى تۇردەن جۇلدەگەرلىكتى ەنشىلەدى. سونىمەن مۇز دوپ كومانداسىنىڭ اتاعى بارعان سايىن اسپاندادى.
10 جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى، مۇز دوپ كومانداسىندا ۇلكەن وزگەرىس تۋىلدى. مۇز دوپ كومانداسىنىڭ باستىعى تاڭجارىق تۇرسىنبەك 1 - توپتاعى اترەت مۇشەسى ءارى باستان - اقىر مۇز دوپ كومانداسىنان قول ۇزبەگەن بىرنەشە بالانىڭ ءبىرى. سول جىلدارداعى ”قارشاداي بالا“ قازىر جوۋ شياۋفىڭنان دا بيىك، كەلەر جىلى ورتا مەكتەپ ءبىتىرۋ ەمتيحانىنا قاتىناسادى، بۇل ونىڭ مۇز دوپ كومانداسىنان كەتەتىندىگىن اڭعارتادى. العاشىندا مۇز دوپ كومانداسىنىڭ جاتتىعۋىنا قاتىناسۋ ءۇشىن، ول اۋدان قالاشىعىنداعى تۋىسىنىڭ ۇيىندە جاتادى. ءار جولى وسىلاردى اۋىزعا العاندا، جوۋ شياۋفىڭدى ماقتانىش سەزىمى كەرنەپ بىلاي دەيدى: ”مەيلى ول كەيىن مۇز دوپ كومانداسىندا بولسىن - بولماسىن، مۇز دوپ كومانداسىندا بولعان كەزىندەگى كەشىرمەلەرى ونىڭ ومىرىندەگى ەڭ باعالى رۋحاني بايلىق سانالادى“.
تاڭداۋلى سپورتشىلاردى جوعارىعا جولداۋ نەگىزگى ساتىداعى ءاربىر جاتتىقتىرۋشىنىڭ ەڭ ۇلكەن ارمانى، ءبىراق جوۋ شياۋفىڭ جونىنەن العاندا، بۇل ەرەكشە قيىن − مۇز دوپ سپورتى دامىعان ولكە، رايون، قالالارمەن سالىستىرعاندا، شينجياڭنىڭ مۇز دوپ سپورتى ءالى دە باستالۋ كەزەڭىندە تۇر، ولكە، رايون دارەجەلى مۇز دوپ كومانداسى ءالى قۇرىلعان جوق، بالالاردىڭ ءبارى تاڭجارىق سياقتى ەرەكشە قىزۋ ءسۇيىپ، تاباندىلىقپەن جالعاستىرعانىمەن، ورتا مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن مۇز دوپ كومانداسىنا قوش ايتادى. جوۋ شياۋفىڭ بۇعان ايرىقشا اتتەگەن - اي ايتقانىمەن، ىنتاسى باسەيگەن ەمەس، ”ولار جاقسى كورىپ، قىزىعۋشىلىق، اۋەس رەتىندە قاراسا بولدى، مەن سوعان دا رازىمىن“.
قازىر دەنە تاربيە مەكتەبىمەن اقىلداسىپ، ءوز مەكتەبىندە مۇز دوپ كومانداسىن قۇرماقشى بولىپ وتىرعان مەكتەپتەر دە بار، كوكتوعاي اۋدانىنىڭ مۇز دوپ سپورتىنىڭ بۇقارالىق نەگىزى ونان ارى نىعايا تۇسەدى؛ ەگەر ءساتتى بولىپ جاتسا، بيىل تاعى كوكتوعاي اۋدانىنىڭ جاستار - ورەندەر قىزدار مۇز دوپ كومانداسى قۇرىلادى، قازىر ۇنەمى كەلىپ جاتتىعۋ جاساپ جاتقان 10 نەشە قىز بار، جوۋ شياۋفىڭنىڭ قىزى دا وسىلاردىڭ اراسىندا. كوپ وتپەي كوكتوعاي اۋدانى قار - مۇز قۇرسانىپ، بايتاق دالا اق كورپە جامىلعاندا مۇز دوپ الاڭىندا جاتتىقتىرۋشىنىڭ جەتەكشىلىك ەتكەن داۋىسى، بالالاردىڭ ايعايى، جىلدام سىرعاناعان كونكيدىڭ مۇزبەن ۇيكەلگەن دىبىسى ەستىلەتىن بولادى.