□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ شياۋمي
ارمانى بار ادام كەرەمەت. «وتتاي مازداعان» بوكس ارمانى بيىل قىزۋ قارسى الىنعان كينوداعى ايەل باس كەيىپكەر يۋە يىڭعا ٴتان، سونداي ـ اق 17 جاستاعى شينجياڭدىق بويجەتكەن الميرا ابدۇرەيىمگە دە ٴتان.
ەكراندا يۋە يىڭ بوكس ارقىلى ٴوزىن وزگەرتىپ، كوپشىلىككە ايەلدەر بوكسىنىڭ كەلىستى، شيراقى ارەكەتىن كورسەتتى، ەرلىكپەن العا ۇمتىلاتىن، بار كۇشپەن كۇرەس جۇرگىزەتىن تۇرمىس پوزيتسياسىن كورسەتتى.
رەال ومىردە، شينجياڭ ايەلدەر بوكس قۇراماسىنىڭ مۇشەسى الميرا باستان ـ اياق سايىسىپ كەلەدى، بيىل 5 ـ ايدا 2024 ـ جىلعى ازيا جاستار بوكس جۇلدەلى جارىسىنىڭ ايەلدەر 70 كيلوگرامدىق شەشۋشى جارىسىندا جۇڭگو قۇراماسى اتىنان نولگە قارسى 5 ۇپايمەن وتاعاسى ەل قازاقستاننىڭ ساڭلاعىن جەڭىپ، وسى دارەجەنىڭ اعا جۇلدەگەرى بولىپ، ”جاس“ بوكسەرشىدەن بۇكىل شينجياڭداعى جاس وسپىرىمدەر اعا جۇلدەگەرىنە، مەملەكەتتىك جاس وسپىرىمدەر اعا جۇلدەگەرىنە، ودان ازيا جاستار اعا جۇلدەگەرىنە دەيىنگى 3 دارەجەلى سەكىرۋدى جۇزەگە اسىردى.
شيراقى قادام، جيناقى قىسقا شاش، الدىمەن 4 كيلومەتر جۇگىرىپ، دەنە قۋاتى جاتتىعۋىن جاساپ، ونان سوڭ بوكسقا ارناۋلى جاتتىقتى... 5 ـ ايدىڭ 16 ـ كۇنى الميرا قۇراماعا قايتىپ، قالىپتى جاتتىعۋدى قالپىنا كەلتىرىپ، كەلەسى نىساناعا قاراي قۇلشىندى.
الميرانىڭ ٴۇيى اقسۋ قالاسىندا. ونىڭ ٴبىر اعاسى بار، كىشكەنتايىنان اعاسىنىڭ سوڭىنان قالماي جۇگىرۋدى، سەكىرۋدى جاقسى كورەتىن، اعاسى سياقتى فۋتبولعا قىزىعاتىن ٴارى مەكتەپ فۋتبول قۇراماسىنا كىرگەن.
ونىڭ ارمانى وتە كوپ ەدى، بوكسقا جۋىسقاننان كەيىن، ارمانى ايقىندالا ٴتۇستى: بوكس سپورتشىسى بولىپ، اعا جۇلدەگەرلىكتى جەڭىپ الۋ. اكە ـ شەشەسى ونى بار كۇشىمەن قولدادى، شەشەسى اديلا ٴماماتيزيز بۇرىن بوكستان مۇلدە حابارسىز ەدى، قىزىنىڭ ويىنان حاباردار بولعاننان كەيىن بوكس ۇيرەنگەن قىز بالانىڭ كوپتەگەن قيىنشىلىققا تاپ بولاتىندىعىنان الاڭداسا دا، ونى قىزىققان بولسا باتىلدىقپەن سىناپ كورۋگە شابىتتاندىردى، تاعى ارنايى رۇقسات سۇراپ، ونىڭ ٴۇرىمجى قالاسىنا بارىپ سارالاۋعا قاتىناسۋىنا سەرىك بولدى.
سول كەزدەگى سارالاۋ جاعدايى اۆتونوميالى رايوندىق دەنە تاربيە مەكەمەسى بوكس سپورتىن باسقارۋ ورتالىعىنىڭ جاتتىقتىرۋشىسى اكبار ٴيۇسۇپتىڭ ٴالى ەسىندە ەكەن. كەيبىر بالالار ابىرجىپ، قازديىپ تىپ ـ تىك تۇردى. سول كەزدە الميرانىڭ بويىنىڭ بيىكتىگى 1.69 مەتر بولىپ، باسقا قۇرداستارىمەن سالىستىرعاندا نەداۋىر بيىك ەدى، جۇزىنەن بالالىعى مەن مۇندالاپ، ساعىز شايناپ، ورنىندا ەمىن ـ ەركىن تۇردى، تيتتەي دە جاسقانبادى.
دەنە قۋاتىن، سەزگىرلىگىن، يكەمدىلىگىن تەكسەرگەندە، الميرا بارىندە جاقسى بولدى. اكبار ونى قۇراماداعى باسقا مۇشەلەرمەن سىناق رەتىندە سايىستىرىپ، ونىڭ باتىلدىعىن بايقاماقشى بولادى. وزىنەن ۇلكەن ارىپتەسى الدىندا الميرا كوڭىلىندەگى كۇدىگىن جاسىرماي: ”جاتتىقتىرۋشى، ول مەنەن ۇلكەن!“ ـ دەيدى. جاتتىقتىرۋشى: ”وقاسى جوق، جايشا سايىسىپ كورىڭدەر“، ـ دەپ جاۋاپ بەرەدى. ول ەشتەڭە دەمەستەن، بوكس قولعابىن كيىپ مايدانعا شىعادى. ”بۇل قىز بالا وتە كەرەمەت سياقتى، جانارىندا نۇر بار، ٴور، قاعىلەز، ەرجۇرەك، بولاشاعىنان ٴۇمىت كورسەتىپ تۇرعان جاس ەكەن“، ـ دەدى اكبار.
وسىلايشا، الميرا شينجياڭ بوكس قۇراماسىنا تاڭدالادى، جاتتىعۋ بارىسىندا وسى تالانتتى كىشكەنتاي قىز جاپاعا قاتتى شىدادى. بۇرىن ونىڭ ۇزىن شاشى بەلىنە تۇسەتىن، قولى ەپتى شەشەسى ونىڭ شاشىن ٴورىپ، ٴتۇرلى ـ ٴتۇستى ادەمى شاش ۇلگىسىندە تاراپ بەرەدى ەكەن. بوكس قۇراماسىنا كىرگەننەن كەيىن جاتتىقتىرۋشى ٴسال قيدىرىپ قىسقارتساڭ دەيدى، الميرا دەرەۋ شاشتارازحاناعا بارىپ شاشىن قىسقارتادى. شاشىن قيدىرعان كەزدە ول تيتتەي دە ٴارى ـ ٴسارى بولماي، نىق سەنىممەن جاڭا باستاما اشۋدى ويلايدى. شاشىن قيدىرعان كۇنى كەشتە ايناداعى قىسقا شاشتى بەينەسىنە قاراپ، قيماستىقپەن جاسىرىن جىلاپ الادى.
بويجەتۋىنە بايلانىستى، جاس قىزدارعا ٴتان سۇلۋلىققا قۇشتارلىعى دا بارعان سايىن كۇشەيە تۇسەدى. بىلتىر كولەمدى جارىس بولماعان كەزدە ول شاشىن ٴبىراز وسىرەدى، جارىسقا قاتىناسۋدان بۇرىن تاعى دا قيدىرىپ تاستايدى. ادەتتە ول سپورت كيىمىن كيەدى، اۋەسىنىڭ ٴبىرى، ينتەرنەتتەگى ساباقتان وسى زامانعى ايەلدەر كيىمىن سىزۋدى ۇيرەنۋ ەدى، نەگىزىنەن، ادەمى كويلەكتەردى سىزادى، ”كەيىن مەن دە قولاڭ شاشىم سۋدىراپ، ٴتۇرلى كويلەك كيەتىن بولامىن“.
الميرانىڭ بويى 1.69 مەتردەن 1.79 مەترگە وسەدى، ادەتتە دەنە سالماعى 71 كيلوگرام دا 72 كيلوگرام ارالىعىندا، جارىس الدىندا 69 كيلوگرامعا تۇسىرەدى. ول قاجىرلىلىقپەن جاتتىعۋ جانە تاماقتانۋدى تەجەۋ ارقىلى ٴوزىنىڭ دەنە سالماعىن قاتاڭ باسقاردى.
جارىستا جارالانۋدان ساقتانۋ قيىن. ادەتتە الميرا شەشەسىنە ٴوز جارىسىن كورسەتپەيدى، شەشەسىنە جارىس جانە جاتتىعۋ بەينە جازبالارىن جولداعاندا ٴوزى باسىم ورىندا تۇرعان تۇسىن عانا تاڭداپ جولداپ بەرەتىن. ”ارىپتەسىنەن تاياق جەگەنىن كورىپ جانىمنىڭ شىرقىراۋىنان الاڭداپ، قاشاندا جاي عانا ەشتەڭە ەتپەيدى دەي سالاتىن“، ـ دەدى اديلا.
بىلتىر 12 ـ ايدىڭ اياق شەنىندە، ٴبىر جارىستىڭ 2 ـ رەتكى كەزدەسۋىندە الميرانىڭ مۇرنىن ارىپتەسى ابايسىزدا شىنتاعىمەن قاعىپ كەتەدى، سول كەزدە قان توقتامايدى. ول اۋىرعانىنا شىداپ جارىستى جالعاستىرادى ٴارى جارىستا جەڭىپ الادى، جارىستان كەيىن تەكسەرتكەندە عانا، سۇيەگىنىڭ سىنىپ كەتكەنىن بايقايدى. بۇل حاباردى ەستىگەن اديلا تۇندەلەتىپ اقسۋ قالاسىنان ٴۇرىمجى قالاسىنا جەتەدى. وپەراتسيا جاساتقان كۇنى شەشەلى ـ بالالى ەكەۋى ٴتۇنى بويى كوز جاستارىن كولدەتەدى.
سول كەزدە الميرا بىرنەشە رەت جىلادى، جارالانۋدىڭ ىقپالىنان جاقسى ناتيجە جاراتا الماي قالۋدان الاڭدادى، بۇدان قول ۇزگىسى دە كەلدى. بيىل 2 ـ ايداعى ٴبىر جارىسقا دەيىن اكە ـ شەشەسى ونى شىنىمەن ۇناتسا، باز كەشپەي، تاباندىلىقپەن جالعاستىرا بەرۋگە جىگەرلەندىرىپ كەلدى. جاتتىقتىرۋشى مەن جەتەكشى ونى: مۇرنىڭدى جاقسى قورعا، دەنساۋلىعىڭ ەڭ ماڭىزدى، ـ دەپ جۇباتتى. ەشكىم دە جەڭۋ ـ جەڭىلۋدى اۋىزعا المادى، الميرا دا بىرتە ـ بىرتە كوڭىلىندەگى جۇكتەن ارىلىپ، جارىس الاڭىنا قايتا ورالدى.
ول ٴوزىنىڭ اعا جۇلدەگەرلىككە يە بولۋ ارمانىن بىرتە ـ بىرتە جۇزەگە اسىردى: 2021 ـ جىلى اۆتونوميالى رايوندىق جاستار ـ ورەندەر بوكس جۇلدەلى جارىسىنىڭ ايەلدەر B گرۋپپاسى 75 كيلوگرامداعىلار جارىسىندا اعا جۇلدەگەر، 2023 ـ جىلى اۆتونوميالى رايوندىق 14 ـ كەزەكتى سپورت جارىسى بوكس تۇرىندەگى ايەلدەر A گرۋپپاسىنىڭ 75 كيلوگرامداعىلار جارىسىندا اعا جۇلدەگەر، 2023 ـ جىلى مەملەكەتتىك ورەندەر (U16) بوكس جۇلدەلى جارىسىنىڭ ايەلدەر 75 كيلوگرامداعىلار جارىسىندا اعا جۇلدەگەر بولدى.
اۆتونوميالى رايوندىق دەنە تاربيە مەكەمەسى بوكس سپورتىن باسقارۋ ورتالىعى جاتتىعۋ ٴبولىمىنىڭ باستىعى لي حۋاننىڭ نازارىندا الميرا جارىستا باتىل دا قايسار، تەحنيكاسى ٴبىرشاما كەمەلدى، شابۋىلداۋشى ساڭلاق، ول ارىپتەسىنە قىسىم تۇسىرگەندى جاقسى كورەدى؛ ال جارىس اياقتاعاننان كەيىن ۇياڭ، موماقان قىز بالا بەينەسىنە ورالادى، ”جەكە تاربيەلەۋ تۇرعىسىنان ايتقاندا، ونىڭ ارناۋلى جاتتىعۋعا كەپىلدىك ەتۋمەن بىرگە، مادەنيەت ساباعىن ۇيرەنۋگە كوڭىل ٴبولۋىن، سوڭعى نىسانا بويىنشا مەملەكەتتىك قۇراماعا كىرىپ وليمپيادا سپورت جارىسىنا قاتىناسۋىن ٴۇمىت ەتەمىن“.
اركىمنىڭ ٴوز تاباندىلىعى بولادى، الميرانىڭ تاباندىلىعىنىڭ سەبەبى قىزۋ سۇيەتىندىگىندە. ول ارمانىن جۇزەگە اسىرىپ، ٴتىپتى دە بيىك سيلىق ساحناسىنا شىعىپ، اكە ـ شەشەسىن ەرتىپ ٴتىپتى دە كەڭ دۇنيەنى كورۋدى ٴۇمىت ەتەدى.