اپەكە ـ سىڭلىلەر اۋىلعا ورالىپ، ارمانعا قانات قاقتى

ماقالاسىن جازىپ، سۋرەتىن تۇسىرگەن تىلشىلەرىمىز لي جيان، ۋاڭ جىحۋا

اپەكەلى - ٴسىڭلىلى ۋ جيڭ ەكەۋى اشقان ”تىنىشتىق“ حالىقتىق تۇسەلحاناسى قۇلجا قالاسى باقشا داڭعىلىنىڭ 2 - جان كوشەسىنە ورنالاسقان. حالىقتىق تۇسەلحانانىڭ 2 - قاباتىندا تۇرىپ تومەنگە كوز جىبەرسەك، اقتەرەكتىڭ ساياسىنداعى الۋان ٴتۇستى اۋلانى كورۋگە بولادى، جاقىن كوشەلەردە ويناپ جۇرگەن بالالاردىڭ داۋىسى ەمىس - ەمىس ەستىلەدى.

ۋ جيڭ بىلاي دەدى: قوناقتار ۇنەمى مەنىمەن بىرگە كوشەدە ارلى ـ بەرلى جۇگىرىپ جۇرگەن بالالاردى كورگەندە ەرەكشە سۇيكىمدى دە ادەمى ەكەنىن ايتادى. ايتا بەرسەك وسى كوشە رايونىنداعى كۇندەلىكتى تاعامداردى ”تىنىشتىق“ حالىقتىق تۇسەلحاناسىنا كەلگەن قوناقتار وتە جاقسى كورەدى. ال اپەكەلى - ٴسىڭلىلى ۋ جيڭ ەكەۋى جونىنەن العاندا، اۋىلىنا قايتىپ شارۋاشىلىق قۇرىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا اشۋ بارىسىندا ولار قوشتاسقانىنا ۇزاق بولعان اۋىلدارىنا كوزى ۇيرەنىپ، بۇل ارانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىنا قانىعا ٴتۇستى.

”وتباسىمىز بۇرىن موڭعۇلكۇرە اۋدانىندا تۇراتىن، وسىدان 30 جىل ىلگەرى اكە ـ شەشەمىز زەينەتكە شىققان سوڭ قۇلجا قالاسىنا كەلىپ وسى اۋلانى ساتىپ الىپ، وسى ارادا تۇرۋدى ويلاستىرعان“. ۋ جيڭ بىلاي دەدى: ول كەزدە اۋلادا ەكى قاباتتى 2 شاعىن عيمارات بار بولاتىن، ويتكەنى، اكە - شەشەمىز بالا - شاعالى بولعاندىقتان، بىرگە تۇرۋعا قولايلى بولۋىن ويلاستىرعان ەكەن. ٴبىراق بالالارىنىڭ وقيتىنى وقىپ، قىزمەت ىستەيتىنى قىزمەت ىستەپ، ٴوز الدارىنا شاڭىراق كوتەرىپ، جەر - جەرگە ورنالاسىپ قالدى، ەكى قارت بۇل ۇيلەردى قاراۋعا شاماسى كەلمەي، تاعى باسقا ٴۇي ساتىپ الىپ، بۇل اۋلا يەن قالعان.

بۇل اۋلا 30 جىل يەن تۇردى. ەكى - ٴۇش جىلدىڭ الدىندا اپەكەلى - ٴسىڭلىلى ۋ جيڭ ەكەۋى ٴۇرىمجى قالاسىنداعى قىزمەتىن تاستاپ، ىلەگە قايتىپ كەلىپ، ٴبىر ميلليون 500 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، تۇتاس اۋلانى جان - جاقتى وزگەرتىپ، توزىعى جەتكەن بايىرعى اۋلانى سالت - سانانى ايگىلەيتىن تاپا - تيناقتاي حالىقتىق تۇسەلحاناعا اينالدىردى. 

”اكە - شەشەمىزدىڭ جاسى ۇلعايعان سوڭ ولاردىڭ قاسىندا بولىپ قارايلاسۋدى ويلاستىردىق. ونىڭ ۇستىنە اۋلانىڭ بوس تۇرعانىن كورىپ قاتتى وكىنەتىنبىز. سوڭعى جىلدارى ىلەنىڭ ساياحات كاسىبى جاقسى دامىدى، ٴبىز اكە - شەشەمىزدىڭ قاسىنا قايتا ورالىپ، وسى بايىرعى اۋلانى حالىقتىق تۇسەلحانا ەتىپ اشۋدى ٴجون كوردىك“ دەدى ۋ جيڭ. 

ۋ جيڭ ايتسا ايتقانداي ىلەنىڭ ساياحات كاسىبى تەز دامىدى. بيىل 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىن وبلىسقا توتە قاراستى ورىندار ەل ىشىنەن كەلگەن 41 ميلليون 654 مىڭ 100 ساياحاتشى قابىلداپ، بۇل سايكەس مەزگىلدەگىدەن %20.12 ارتقان؛ ساياحات كىرىسى 25 ميلليارد 674 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %38.81 ارتقان. 

مۇنداي ساندى مالىمەتتەر اپەكەلى - ٴسىڭلىلى ەكەۋىنىڭ حالىقتىق تۇسەلحاناسىنا دەيىن ناقتىلانىپ، بيىل 4 - ايدا تيجارات جۇرگىزگەننەن بەرى 12 بولمەلى قوناق ٴۇي ٴار كۇنى قوناققا لىق تولدى. ۋ جيڭ ٴبىزدى ەرتىپ بولمەلەردى ارالاتتى، ٴاربىر قوناق ٴۇيدىڭ وزىندىك ستيلى بار، قاراعاندا وزگەشە ٴارى جايلى سەزىلەدى، ال ٴۇي باعاسى كۇنىنە 300 دە 400 يۋان بولىپ، حالىققا توتەنشە ٴتيىمدى ەكەن. ۋ جيڭ كۇلىمسىرەي: بۇل باعانى كوپشىلىك قابىلداي الادى، كوپتەگەن قوناق ٴبىزدىڭ ۇيدە تۇرعانىنا وتە ريزا بولىپ، ماڭايداعى اۋدانداردىڭ كورىنىس رايوندارىنا بارىپ قايتقاننان كەيىن دە ٴبىزدىڭ ۇيدە جالعاستى تۇراتىندىعىن ايتادى. قايتا كەلىپ قونىپ اتتاناتىندار دا كوپ. 

تۇرعىندار رايونى كوشەسىنەن اشىلعان حالىقتىق تۇسەلحانا ساياحاتشىلاردىڭ ىلەنى تەرەڭ سەزىنۋىنە وراي جاراتىپ قانا قالماستان توڭىرەكتەگى اس - سۋ كاسىبىنىڭ دامۋىنا دا تۇرتكى بولدى. ”قوناقتار وسىندا كەلگەندە بىزدەن جاقىن ماڭدا قانداي ٴدامدى تاعامدار بار ەكەنىن سۇرايدى. ٴبىز جاقىن ماڭداعى ٴدامدى جاۋ بۇيرەك دۇكەنىن، تاڭعى اس دۇكەنىن، ٴمانتى دۇكەنىن ولارعا تانىستىرامىز، كوپشىلىك قاتتى ۇناتادى“ دەدى ۋ جيڭ.

حالىقتىق تۇسەلحاناعا نە ٴۇشىن ”تىنىشتىق“ دەپ ات قويدىڭىزدار؟ دەپ سۇراعانىمىزدا ۋ جيڭ كۇلىمسىرەپ: ”مەنىڭ اتىم تىنىشتىق دەگەندى بىلدىرەدى، ونىڭ ۇستىنە اۋىلىما قايتىپ شارۋاشىلىق قۇرىپ حالىقتىق تۇسەلحانا اشتىم، سوندىقتان ’تىنىشتىق‘ دەپ اتالدى“ دەدى. ٴبىز تىلشىلىكتى اياقتاتىپ، قاقپادان شىعىپ ارتىمىزعا قايىرىلا قاراعانىمىزدا مۇنداي جاڭاشا كورىنىستەن بۇل اۋلانىڭ 30 جىل بويى توزىپ، قۇلازىپ تۇرعان بەينەسىن ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەستىگىن بايقادىق. قازىر بايىرعى اۋلا ٴدال ۋاعىندا، تىرشىلىك تىنىسىنا قايتا ورالعان.

”تىنىشتىق“ حالىقتىق تۇسەلحاناسىنىڭ قاقپاسى 

حالىقتىق تۇسەلحانانىڭ ىشكى كورىنىسى