□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى سۇڭ ۋيگو

كەيىپكەر ارحيۆى: فىڭ جياڭيۇڭ، گۇما اۋدانى حۋاجين اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ تەحنيكالىق باس باقىلاۋشىسى، كوپ جىلدان بەرى اتىز باسىنا ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي بارىپ، دۇمبە ءبيداي ەگۋ مەن اتىز باسقارۋدى زەرتتەۋگە كۇش سالىپ كەلەدى.

دۇمبە ءبيدايدىڭ ءوسۋى ەندى شەشۋشى كەزەڭگە وتەدى، قايتكەندە دۇمبە ءبيدايدىڭ جاقسى وسۋىنە مۇمكىندىك جاساۋعا بولادى، تاياۋدا فىڭ جياڭيۇڭ اتىز باسىنا بارىپ، ەگىنشىلەرمەن بەتپە - بەت پىكىر اۋىستىردى.

سۇراۋ: دۇمبە ءبيدايدىڭ دىمقىلدىعىن ساقتاۋدىڭ قانداي جاقسى ادىستەرى بار؟

جاۋاپ: ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك رايوندارىندا دىمقىلدىقتى ساقتاۋ دۇمبە ءبيداي ەگىمشىلىگىندەگى اسا ماڭىزدى ءبىر قىزمەت، تىرما سالىپ مانالاپ دىمقىلدىقتى ساقتاۋ، باتتاۋ ارقىلى دىمقىلدىقتى ارتتىرۋ ءادىسىن قولدانۋعا بولادى. ءبيدايدىڭ قىس مەزگىلىندەگى سۋ قۇرامىن باقىلاۋ - ولشەۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ ءۇشىن، توپىراقتىڭ دىمقىلدىعىنا قاراي تىرما سالىپ مانالاۋ نەمەسە توپىراعىن بوساتۋ سياقتى دىمقىلدىقتى ساقتاۋ شارالارىن تياناقتاندىرىپ، توپىراق بەتىن بوساتىپ، توپىراقتىڭ بۋلانۋىن ازايتىپ، دىمقىلدىقتى ساقتاپ، تەمپەراتۋرانى ارتتىرۋ كەرەك، مايساسى جاندانعان اتىز بەن توپىراعى ءالسىز ءبيداي اتىزىن قىستا جانە جازعىتۇرىم باتتاپ، تىرما سالىپ مانالاۋ كەرەك.

سۇراۋ: دۇمبە ءبيدايدىڭ سۋى مەن تىڭايتقىشىن باسقارۋدا نەلەرگە كوڭىل ءبولۋ كەرەك؟

جاۋاپ: ءبىرىنشى تۇردەگى مايسالارعا قاراتا ازوتتى تىڭايتقىشتى كەيىنىرەك بەرۋدى كورنەكتىلەندىرۋ؛ ەكىنشى تۇردەگى مايسالارعا قاراتا باستى ءتۇيىن كوكتەمگى تۇپتەنۋدى ۇيلەسىمدى جەبەۋ، قىستان بۇرىنعى تۇپتەنۋدى بەكەمدەۋ، تۇپتەنۋدىڭ ماساققا اينالۋ مولشەرىن جوعارىلاتۋ؛ ءۇشىنشى تۇردەگى مايسالارعا قاراتا جەبەۋدى نەگىز ەتۋ كەرەك. قىستا سۋارىلماعان ءۇشىنشى تۇردەگى ءبيداي اتىزىنداعى مايسالاردى قايتا كوكتەۋدىڭ الدىڭعى مەرزىمىندە سۋارۋ ءارى سۋارۋمەن ۇشتاستىرىپ مۋ باسىنا ورتا ەسەپپەن 7.5 − 5 كيلوگرام ۋرەانى ۇستەمەلەپ بەرۋ؛ قىستا سۋارىلعان ءۇشىنشى تۇردەگى ءبيداي اتىزىنا قايتا كوكتەۋ مەزگىلىندەگى تىڭايتقىش بەرۋ مەن سۋارۋدى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جەبەۋدى نەگىز ەتۋ كەرەك. كەش تۇقىم سىڭىرىلگەن ءالسىز مايساعا جاڭبىرلى قار، قار جاۋعاننان كەيىن ۇستەمە تىڭايتقىش بەرۋ جانە جازعىتۇرىم قايتا ەزىلگەن كەزىندە تەز ءونىم بەرەتىن ازوتتى تىڭايتقىشتى ۇستەمەلەپ بەرۋ، ادەتتە مۋ باسىنا ورتا ەسەپپەن 7.5 − 5 كيلوگرام ۋرەا بەرۋ، فوسفورلى تىڭايتقىش جەتكىلىكتى بولماعان اتىزدارعا 5 كيلوگرام فوسفور قىشقىلدى اممونيدى ۇستەمەلەپ بەرۋ كەرەك.

سۇراۋ: دۇمبە ءبيدايدى دەرت - دەربەزدەن، زياندى جاندىكتەردەن ساقتاۋ جانە ونى جويۋ قىزمەتىن قايتكەندە ويداعىداي ىستەۋگە بولادى؟

جاۋاپ: دۇمبە ءبيداي جونىندە، ءسوز جوق، دەرت - دەربەز بەن زياندى جاندىكتەرگە ەرتەرەك تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، تۋىلۋ بەتالىسى مەن دارەجەسى جونىندە دەر كەزىندە، دۇرىس مەجە جاساۋ، الدىن الا مالىمەت بەرۋ كەرەك. دەرت - دەربەز بەن زياندى جاندىكتەردى باقىلاۋ - تەكسەرۋ جانە ودان ساقتانۋ، جويۋ قىزمەتىن ءتۇيىندى تۇردە ويداعىداي ىستەپ، ديقانداردىڭ ءدارىنى عىلمي جولمەن تاڭداۋىنا، ءدارىنى حاۋىپسىز ىستەتۋىنە، ەرتە ساقتانۋىنا، ەرتە جويۋىنا، ءبىر تۇتاس ساقتانۋىنا، ءبىر تۇتاس جويۋىنا دەر كەزىندە جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەك. قىس تۇسۋدەن بۇرىن حيميالىق جولمەن ارام ءشوپ وتاماعان ءبيداي اتىزدارىنا كوكتەمدە ءبيداي بۋىن تارتۋدان بۇرىن اشىق اۋا رايىن تاڭداپ، تۇستەن بۇرىن ساعات 10نان تۇستەن كەيىن ساعات 4كە دەيىن اتىزداعى ارام شوپتەردىڭ تۇرىنە قاراي ارام ءشوپ وتاعىش تاڭداپ، ارام ءشوپتى دەر كەزىندە وتاعان ءجون.

سۇراۋ: دۇمبە ءبيدايدى قايتكەندە ۇسىكتەن ساقتاۋعا بولادى؟

جاۋاپ: ەگىمشىلىك وتباسىلارى اۋا رايىنىڭ وزگەرىسىنە قاداعالاي نازار اۋدارىپ، تەمپەراتۋرا تومەندەۋدەن بۇرىن دەر كەزىندە سۋارىپ، توپىراقتىڭ دىمقىلدىعىن جاقسارتىپ، جەر بەتى تەمپەراتۋراسىنىڭ وزگەرىس مولشەرىن ازايتۋ كەرەك. ۇسىك اپاتى تۋىلا قالسا، دەر كەزىندە لايىقتى مولشەردە ازوتتى تىڭايتقىشتى ۇستەمەلەپ بەرىپ، ونان سوڭ سۋارىپ، ۇسىگەن ءبيدايدىڭ ءوسۋىن قالپىنا كەلتىرىپ، ۇسىك اپاتىنىڭ زيانىن جەڭىلدەتۋ كەرەك.