گازەتىمىزدىڭ جيناق حابارى ٴتىلشىمىز دۋ لەي، ەرىكتى ٴتىلشى يۇڭ حاي حابارلايدى. التىن كۇزدىڭ قازان ايى − مول ٴونىم الاتىن مەزگىل ٴارى ۇمىتكە تولى ماۋسىم. بىرنەشە كۇننەن بەرى ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى اۋدان، قالالارداعى شارۋا وتباسىلارى اشىق اۋا رايىندا كۇزدىك ٴبيداي ەگۋدىڭ شەشۋشى مەزگىلىن مىقتى يگەرىپ، جەدەل تۇقىم ٴسىڭىرىپ، ەگىن ەگۋگە كىرىسىپ، قىسقى تۇقىم ٴسىڭىرۋ قىزمەتىن ٴتارتىپتى ىلگەرىلەتىپ، كەلەر جىلى استىقتان مول ٴونىم الۋعا جاقسى نەگىز قالادى.

10 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى قورعاس اۋدانى كۇرە قالاشىعى جانبۇلاق قىستاعىنداعى ابدىكەرىم تۇرسۇننىڭ اتىزىندا اۋىل شارۋاشىلىق ماشينا شەبەرى ما يۇنفي تۇقىم ٴسىڭىرۋ ماشيناسىنا دۇمبە ٴبيدايدىڭ سورتتى تۇقىمىن سالىپ جاتتى، ٴبىر قىدىرۋ دايىندىق جۇمىستارى اياقتاعاننان كەيىن، تراكتورعا تۇقىم ٴسىڭىرۋ ماشيناسىن تىركەپ اتىزدا تۇقىم سەپتى.

”بيىل 14 مۋ جەرگە دۇمبە ٴبيداي ەگۋدى جوسپارلادىق، ەگىس ۋاقىتىن وتكىزىپ الماۋ ٴۇشىن 10 ـ ايدىڭ باسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ماتەريالدارى دۇكەنىنەن حيميالىق تىڭايتقىش جانە تۇقىم ساتىپ الۋعا تاپسىرىس بەردىم. بيىل ەگىلگەن ٴبيداي سورتى شىدۇڭ 0358، بۇل سورت وڭاي جاپىرىلمايدى، ىندەتكە قارسىلىق قۋاتى كۇشتى، ٴونىم مولشەرى كورنەكتى، ٴار مۋ جەردەن 500 كيلوگرام ٴونىم الۋعا سەنىمدىمىز“. ابدۇكەرىم بىلاي دەدى: ”قازىر مەملەكەتتىڭ ساياساتى وتە جاقسى، ٴبيداي ەگىلگەنٴار مۋ جەرگە 230 يۋان قوسىمشا قاراجات بەرەدى، ٴبيداي ورىلعاننان كەيىن قايتالاي سويا بۇرشاق ەگۋگە ٴارى جەردىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا بولادى، ٴار مۋ جەرگە تاعى 150 يۋاننان اۋىستىرىپ ەگۋ قوسىمشا قاراجاتى بەرىلەدى، سويا بۇرشاق ەگۋگە تاعى 300 يۋان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى، ازىراق جاپا تارتقانىمىزبەن، ٴونىم مولشەرى جوعارىلاسا، كىرىستى ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىرساق، وتە كوڭىلدى بولامىز“.

قورعاس اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى شۇي شياۋلۇڭ تىلشىگە بىلاي دەدى: ”قىسقى تۇقىم سەبۋ قىزمەتىنە مەڭزەس بيىل قورعاس اۋدانى اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال ـ جابدىقتارىن ساتۋ تاراۋلارىمەن بەلسەنە ۇشتاسىپ، ٴتۇرلى حيميالىق تىڭايتقىش پەن تۇقىمدى زاپاس ساقتاپ، بازاردىڭ قامداۋ مولشەرىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى، قازىر زاپاس ساقتالعان حيميالىق تىڭايتقىش پەن تۇقىم قورعاس اۋدانىنىڭ دۇمبە ٴبيداي ەگۋ قاجەتىن تولىق قاناعاتتاندىرا الادى. سونىمەن بىرگە، ٴبىز اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن تەكسەرۋ - جوندەۋ جاعىندا دا ٴبىر قادام الدا ٴجۇرىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى وتباسىلارىن الدىن الا تەكسەرىپ - جوندەتۋگە شابىتتاندىردىق، قازىر قىسقى تۇقىم سىڭىرۋگە 328 تراكتور، 108 تۇقىم سەبۋ ماشيناسى ىسكە قوسىلدى.

 سول كۇنى شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى ٴتورتسۇمىن اۋىلى فويىڭ قىستاعىنداعى ٴبيداي اتىزىندا ٴبىر تۇقىم سەبۋ ماشيناسى اتىزدا جۇمىس ىستەپ ٴجۇردى، ٴاربىر ٴتۇيىر ٴبيداي تۇقىمى تۇقىم سەبۋ ماشيناسىمەن بىرگە توپىراققا سىڭىرىلۋدە. فويىڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ گوجۇن بىلاي دەدى: ”مەن بيىل 27 مۋ جەرگە ٴبيداي ەكتىم، وسى بىرنەشە كۇندە اۋا رايى ەرەكشە جاقسى، توپىراقتىڭ دىمقىلدىعىن مىقتى يگەرىپ تۇقىم سىڭىرەمىن، كەلەر جىلى جاقسى ٴونىم السام ەكەن دەيمىن“.

 دۇمبە ٴبيدايدان مول ٴونىم الۋعا كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن، ٴتورتسۇمىن اۋىلى الدىن الا قولباسشىلىق ەتىپ، ديقانداردى دۇمبە ٴبيداي ەگۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە جەتەكتەپ، ٴبيداي تۇقىمى، حيميالىق تىڭايتقىش سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىمەن قامداۋدى بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتتى. تەحنيكتەر دە اتىز باسىنا بارىپ تەحنيكالىق جاقتان جەتەكشىلىك ەتىپ، قىزمەت وتەپ، ٴبيدايدىڭ ٴساتتى ەگىلۋىنە نەگىز قالاپ، شارۋالاردىڭ كەلەر جىلى مول ٴونىم الۋىنا كەپىلدىك ەتتى.

بيىل شاپشال اۋدانى ”استىق ساقتاۋدا جەرگە سۇيەنۋ، استىق ساقتاۋدا تەحنيكادان پايدالانۋ“ ستراتەگياسىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، شارۋالارعا مەملەكەتتىڭ جەر قۇنارلىلىعىنا بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجاتى، ساپالى تۇقىم قوسىمشا قاراجاتى سياقتى شارۋالارعا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىن بەلسەنە ۇگىتتەپ، شارۋالاردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. دۇمبە ٴبيداي ەگۋ قىزمەتىنىڭ ٴساتتى ورىستەتىلۋىنە كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مەكەمەسى اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىن اتىز باسىنا بارىپ تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋگە ۇيىمداستىرىپ، ديقانداردىڭ عىلمي تۇقىم سىڭىرۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، ديقانداردىڭ تۇقىم ٴسىڭىرۋ بارىسىندا جولىققان ٴتۇرلى ماسەلەلەرىن سايكەستىرىپ شەشىپ، دۇمبە ٴبيداي ەگۋ قىزمەتىنىڭ ٴتارتىپتى جۇرگىزىلۋىنە كەپىلدىك ەتتى.

 ۇعىسۋعا قاراعاندا، بيىل وبلىسقا توتە قاراستى ورىنداردا كۇزگى ەگىس قىزمەتى 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى باستالعان، مەجەمەن 10 - ايدىڭ سوڭىندا اياقتايدى ەكەن. استىق حاۋىپسىزدىگىنە ساياتىن ساياسي جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاۋ ٴۇشىن ىلە وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى پارمەندى شارا قولدانىپ، ٴار جاقتاعى بەلسەندى كۇشتەردى تولىق جۇمىلدىرىپ، دۇمبە ٴبيداي ەگۋدى ٴتارتىپتى ىلگەرىلەتىپ، دۇمبە ٴبيداي ەگۋ مىندەتىن اۋدان، قالالارعا ٴبولىپ، اۋىل - قىستاقتارعا، ديقاندارعا جانە ناقتى جەرلەرگە دەيىن تياناقتاندىردى. اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال - جابدىقتارى زاپاسى مەن اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن سەپتەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جاڭا، كونە سورتتاردىڭ الماسۋىن جەدەلدەتتى.

وبلىستىق قازىنا دۇمبە ٴبيدايدىڭ ٴار كيلوگرامىنا ٴبىر يۋان قوسىمشا قاراجات بەرىپ، سورتتى تۇقىمنىڭ قامتۋ مولشەرى مەن ديقانداردىڭ ەگىمشىلىك بەلسەندىلىگىن جوعارىلاتتى. سونىمەن بىرگە، اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىمەن قامداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، تۇقىم ساپاسى وتكەلىن ويداعىداي يگەرىپ، تاۋارلىق تۇقىمعا قوسىمشا قاراجات بەرۋ جوباسىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، استىق ەگۋدىڭ ورنىنا استىق بەرۋ قۇبىلىسىن باتىل تيىپ، حيميالىق تىڭايتقىش، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرى، سالەركا سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال - جابدىقتارىن زاپاس ساقتاۋ مەن قامداۋدى ويداعىداي يگەرىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال - جابدىقتارى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينا - جابدىقتارى بازارىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق قۇرال - جابدىقتارىنىڭ باعاسىن ورنىقتىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا، شارۋالارعا زيان جەتكىزەتىن جالعان، جارامسىز تۇقىم ساتۋ ارەكەتتەرىنە قاتاڭ سوققى بەرگەن. اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن سەپتەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ديقانداردى ۇيلەسىمدى مەزگىلدە تۇقىم ٴسىڭىرىپ، تۇقىم سەبۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋعا جەتەكتەگەن.