تىلشىلەرىمىز جاڭ جينفىڭ، جاڭ لياڭ حابارلايدى. بايۋ ٴۇشىن الدىمەن جول سالۋ كەرەك. تاياۋ جىلداردان بەرى قۇلجا اۋدانى قاتىناستى الدىمەن دامىتۋدان جازباي، اۋىل ـ قىستاق تاس جول نىساندارىن ارت - ارتىنان اتقارىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكاسىنىڭ قارىشتاپ دامۋى مەن اۋىل ـ قىستاقتى كوركەيتۋگە دەم بەرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باقىت جولىن اشتى. 2023 - جىلى بۇل اۋدان ”تورتتە جاقسى اۋىل - قىستاق جولىن“ سالۋدا اۆتونوميالى رايون دارەجەلى ۇلگى اۋدان بولىپ باعالاندى.

10 - ايدىڭ 27 ـ كۇنى ٴتىلشى مەملەكەت تاس جولى 218 ـ لەنياسىنىڭ قۇلجا اۋدانىنداعى جول بولىگىنەن قازۋ، كۇرەۋ، تاپتاۋ ماشينالارىنىڭ گۇرىلدەپ، جۇمىسشىلاردىڭ قاربالاس ىستەپ جاتقانىن، جول تاپتاعىش ماشينالاردىڭ جول بەتىن شىڭداپ، سەمەنت قۇيۋ، سۋ شاشۋ ماشينالارىنىڭ سايكەسە ىستەپ جاتقان قاربالاس جاعدايىن كوردى.

ۇعىسۋعا قاراعاندا، بۇل نىسان قۇلجا اۋدانىنىڭ قىستاق - گرۋپپا جولى G218 جەلىسىندەگى سىلامجۇزى قىستاعىنان التى ٴۇي قىستاعىنا دەيىنگى جولدى كەڭەيتىپ سالۋ نىسانىنىڭ 2 ـ مەرزىمدىك قۇرىلىسى بولىپ، جالپى ۇزىندىعى 1.833 كيلومەتر، بيىل 9 - ايدىڭ 20 ـ كۇنى جۇمىس باستاعان، قۇرىلىس جۇرگىزۋ مەرزىمى 2 اي ەكەن.

شينجياڭ چيحىڭ قۇرىلىس ينجەنەرياسى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جۇمىس باسىندا قۇرىلىس جاۋاپتىسى ياڭ ياڭ بىلاي دەدى: ”نىساننىڭ 1 - مەرزىمدىك قۇرىلىسى 9 - ايدا ٴبىتىپ، اۆتوكولىك قاتىنادى. قازىر قۇرىلىس 2 - مەرزىمىنىڭ جول تاعانى ماتەريالىن تولتىرۋ،  جول بەتىن پەشەتتەۋ جۇمىسى اياقتالدى، قازىر جۇرگىزىلىپ جاتقانى سۋ سىڭەتىن قاباتتى ورنىقتىرۋ جۇمىسى، بۇدان كەيىن جالعاستى جول بەتىنە ماي جاتقىزۋ جۇمىسى، جول جاعالاۋىنداعى تاستار جانە قاتىناس حاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى قوسالقى قۇرىلعىلاردى ورناتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. ساپا مەن سانعا كەپىلدىك ەتىپ، قۇرىلىستى ۋاعىندا  تاپسىرۋ، سوڭعى مەزگىلدەگى جاۋىن - شاشىندى اۋا رايىنا توتەپ بەرۋ ٴۇشىن، ٴبىز قۇرىلىستى 5 كۇن بۇرىن ورىنداۋعا قۇلشىنۋدامىز.

مەملەكەت تاس جولى 218 - لەنياسى − قۇلجا اۋدانى شەكاراسى ىشىندەگى شىعىس - باتىس باعىتتاعى نەگىزگى جول، جول بويىندا اۋىل - قالاشىق، قىستاق - اترەتتەر كوپ، كۇندىك قاتىناس مولشەرى 20 مىڭنان اسادى، جاياۋلار، موتورلى كولىكتەر، موتورسىز كولىكتەر ارالاس ٴجۇرىپ جاتادى. وسىنى كوزدە ۇستاعان قۇلجا اۋداندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت مەملەكەت تاس جولى 218 - لەنياسىنىڭ نەگىزگى جەلىسىن كەڭەيتۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، قاتىناس شىرعالاڭىنىڭ كومەسكى قاتەرىن جويۋدى ۇيعاردى.

10 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى جەرگىلىكتى ورىننىڭ بازار كۇنى، ٴتىلشى شينجياڭ چۋاڭجين حۋاڭگۇڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى ساۋدا بازارىندا ادامداردىڭ قايشالىسىپ، مال ساۋداسىنىڭ كۇسەت بولىپ، مەملەكەت تاس جولى 218 ـ لەنياسىنان بازارعا كىرىپ - شىققان اۆتوكولىكتەردىڭ ٴتارتىپتى قاتىناپ جاتقانىن كوردى.

ٴۇشون حۇيزۋ اۋىلى جوعارعى بەسون قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ما يۇنپىڭ بىلاي دەدى: ”4 جىلدىڭ الدىنداعى 218 - مەملەكەت تاس جولى ەرەكشە تار بولعاندىقتان، بازاعا بارعاندا اۆتولىكتەر ۇنەمى توسىلىپ قالاتىن. وزگەرتىپ سالىنعاننان كەيىنگى جول كەڭەيىپ، قاتىناس ىركىلىسسىز بولىپ، ۋاقىتتى زايا جىبەرمەيتىن بولدىق، بازارعا مال تاسۋىما ٴتىپتى دە قولايلى، حاۋىپسىز بولدى“.

ٴۇشون حۇيزۋ اۋىلدىق ۇكىمەتىنىڭ 3 - دارەجەلى ٴبولىم مەڭگەرۋشىسى لي جۋتاۋ تىلشىگە بىلاي دەدى: ”218 - مەملەكەت تاس جولى ٴبىزدىڭ اۋىلىمىزدى ەندەي وتەدى، بۇل تاعى شىعىس بەس اۋدانعا تۇتاساتىن نەگىزگى جول سانالادى. تاياۋ جىلداردان بەرى حۋاڭگۇڭ بازارىنىڭ كەڭەيتىپ سالىنۋىنا بايلانىستى، ساۋداگەرلەر ۇزدىكسىز كوبەيىپ، بۇل جول اۆتوكولىكتەردىڭ قاتىناۋىن قاناعاتتاندىرا المادى. جول كەڭەيتىلگەننەن كەيىن بۇقارانىڭ ٴجۇرىس - تۇرىس شارت - جاعدايى بارىنشا جاقسارىپ، اۋىلىمىزدىڭ كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارىلاۋى مەن ەكونوميكالىق دامۋىن ٴونىمدى جەبەدى.

جاڭا تام قالاشىعى قاراسۋ قىستاعىنىڭ جولىن وزگەرتىپ سالۋ ورنىندا 10 نەشە جۇمىسشى جولعا ماي توسەپ جاتىر. رەتتى قىستاق، ٴتۇپ - ٴتۇزۋ اسفالت جول جانە سەيىل - سەرۋەن قۇرىپ جۇرگەن ادامدار كۇز ماۋسىمىنداعى ەڭ كوركەم كورىنىس قالىپتاستىرعان.

قاراسۋ قىستاعى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى سۇڭ حۇڭمەي بىلاي دەدى: ”بيىل قۇلجا اۋداندىق قاتىناس مەكەمەسى قىستاعىمىزدا ’تورتتە جاقسى اۋىل ـ قىستاق جولى‘ نىسانىن اتقارىپ، جالپى ۇزىندىعى 4 كيلومەتر كەلەتىن 19 جول سالدى. نىساننىڭ اتقارىلۋى قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىن بارىنشا جاقسارتىپ، كوكونىس ەگىمشىلىگى كاسىبىنىڭ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ جانە اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ دامۋىنا بەرىك نەگىز قالادى.

قاراسۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ما داۋداي بىلاي دەدى: ”بۇرىن اشىق كۇندەرى ٴۇستى - باسىمىز شاڭ - توزاڭ بولسا، جاۋىندى كۇندەرى اياعىمىز باتپاق بولاتىن، قازىر اسفالت جول تاعى ٴبىر مەتر كەڭەيىپ، 7 - 8 سانتيمەتر قالىڭدىقتا اسفالت توسەلدى، بۇقارا  بۇعان توتەنشە ريزا“.

ۇعىسۋعا قاراعاندا، بيىل قۇلجا اۋدانى 14 ميلليون 500 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، 12.4 كيلومەتر تاس جول سالعان. قاس قالاشىعى كەرىشتى جەر بەدەرى كورىنىس رايونىن باسىپ وتەدى، بۇل كورىنىس رايونىنىڭ تاۋ جىنىستارى ٴبىرشاما كوپ، ەرەكشە جەر بەدەرى كوپتەپ تابىلاتىندىقتان جولدىڭ سالىنۋىنا بايلانىستى، قۇلجا اۋدانىنا تاعى ٴبىر ساياحات ٴتۇيىنى قوسىلماق.

قۇلجا اۋدانى كرۋگ دالالىق ٴسان - سالتانات قوناق ٴۇيى جەدەل سالىنۋدا. جۇمىس باسىندا جۇمىسشىلار قوناقجاي قۇرىلىسىنىڭ بولات شىبىقتارىن دانەكەرلەۋدە، سايكەستى قۇرىلعىلاردان تاعى كورىنىس رايونىنىڭ ساياحاتشىلارعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى، بالالار كوڭىل اشۋ ورتالىعى، سۋمەن ەمدەۋ رايونى، ويىن ـ ساۋىق رايونى، كورىنىس رايونى قوناق ٴۇيى سياقتى جالپى 18 ى بار، بۇعان جالپى 48 ميلليون يۋان قارجى قوسىلعان. نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن مەجەمەن جىلىنا 5 مىڭ ادام ـ رەت قوناق قابىلداپ، 54 ادامدى كاسىپتەندىرەدى.

وسى ينجەنەريانىڭ قۇرىلىس اترەتىنىڭ جاۋاپتىسى جاۋ ۋيۋىن بىلاي دەدى: ”بيىل ٴبىز تۇتاس لاگەردىڭ تۇلعالىق ينجەنەريا قۇرىلىسىن اياقتاتىپ، 2025 - جىلى سىناق رەتىندە تيجارات جۇرگىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. لاگەرگە باراتىن تاس جول سالىنعاننان كەيىن، نىسان قۇرىلىسىنا قولايلىلىق تۋدىرۋمەن بىرگە، ساياحاتشىلاردىڭ بارۋىنا دا قولايلىلىق جاسالادى“.

قۇلجا اۋداندىق قاتىناس ـ تاسىمال مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەكەمە باستىعى ابدۇزايىر سۇلتان بىلاي دەپ تانىستىردى: ”ٴبىز ىلگەرىندى ـ كەيىندى قاتىناس + حالىق تۇرمىسى، قاتىناس + كاسىپ سالاسى، قاتىناس + ساياحات نىسانىن اتقاردىق. 2025  ـ جىلعى قىزمەت جوسپارىن ارقاۋ ەتىپ، كەلەر جىلى 100 كيلومەتردەن استام اۋىل ـ قىستاق تاس جولى قۇرىلىسىن ورىنداپ، كۇنىنە 20 مىڭ شارشى مەتردەن استام تاس جولدى كۇتىمدەيمىز. ٴبىز اۋىل ـ قىستاق تاس جولىن ويداعىداي سالۋمەن بىرگە، ويداعىداي باسقارىپ، ويداعىداي قورعاپ، ويداعىداي جۇرگىزىپ، تۇتاس اۋدانداعى بۇقارانىڭ اۋقاتتانۋىنا، دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە جەتۋىنە، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل ـ قىستاقتى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋگە اناعۇرلىم ويداعىداي كەپىلدىك ەتەمىز“.

10 جىلدان بەرى، قۇلجا اۋدانى اۋىل ـ قىستاق تاس جول قۇرىلىسىنا 846 ميلليون 40 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، جيىنى 2067 كيلومەتر اۋىل ـ قىستاق تاس جولىن سالدى. قازىر اۋدان كولەمىندەگى تاس جولدىڭ جالپى ۇزىندىعى شامامەن 3 مىڭ 473 كيلومەتر، مۇنىڭ ىشىندە اۋىل - قىستاق تاس جولى 3 مىڭ 230 كيلومەتر. بۇل جولدار 4 جوعارى قارقىندى تاس جولمەن، 4 مەملەكەت، ولكە نەگىزگى جەلىسىمەن تۇتاسىپ، سىرت پەن ىشكە ىركىلىسسىز قاتىنايتىن، قالا مەن اۋىل ٴوزارا تۇتاسقان، قولايلى، جوعارى ٴونىمدى ىلە اڭعارى قاتىناس جۇيەسىن قالىپتاستىردى.