_ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەملەكەتتىك عىلىم ـ تەحنيكا جينالىسىندا، مەملەكەتتىك عىلىم ـ تەحنيكا سيلىعىن بەرۋ جينالىسىندا، ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىندا سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ تۋرالى

　□ حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ عىلىم ـ تەحنيكانىڭ، وقۋ ـ اعارتۋدىڭ، دارىندىلاردىڭ ستراتەگيالىق تىرەك بولۋىنان ايرىلا المايدى. جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم ـ تەحنيكادا ٴوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ٴوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدا، سايىپ كەلگەندە، جوعارى دەڭگەيدەگى جاڭالىق اشاتىن دارىندىلارعا سۇيەنۋ كەرەك. مەملەكەتتىك عىلىم ـ تەحنيكا جينالىسىندا، مەملەكەتتىك عىلىم ـ تەحنيكا سيلىعىن بەرۋ جينالىسىندا، ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋ سىندى وسى ستراتەگيالىق نىسانانى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ عىلىم ـ تەحنيكا ىستەرىن دامىتۋدا ٴالى دە ورىن تەۋىپ وتىرعان كەيبىر ولقىلىقتاردى، ٴالسىز تۇستاردى تەرەڭ يگەرىپ، ”وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى ىستەرىنىڭ دامۋىن ٴبىر تۇلعالاندىرىپ ىلگەرىلەتىپ، دارىندىلاردىڭ باسەكەلىك باسىمدىعىن قالىپتاستىرۋ“ توڭىرەگىندە كەلەلى ورنالاستىرۋ جاسادى.

پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى عىلىم ـ تەحنيكا ٴبىرىنشى وندىرگىش كۇش، دارىندى ٴبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ ٴبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش دەگەنگە تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ دارىندىلار قىزمەتىنە باسشىلىعىن جاپپاي كۇشەيتىپ، دارىندىلار دامۋعا جەتەكشىلىك ەتەتىن ستراتەگيالىق ورىندى بەرىك ورناتىپ، دارىندىلارى قۋاتتى، عىلىم ـ تەحنيكاسى قۋاتتى بولۋدان كاسىپ سالاسى قۋاتتى، ەكونوميكاسى قۋاتتى، مەملەكەت قۋاتتى بولۋعا دەيىنگى جۇڭگوشا ەرەكشەلىككە يە دەربەس جاڭالىق اشۋ جولىن اشتى. بۇگىنگى دۇنيە جۇزىندەگى باسەكە، سايىپ كەلگەندە، دارىندىلار باسەكەسى، وقۋ ـ اعارتۋ باسەكەسى، كىم اناعۇرلىم كوپ تاڭداۋلى دارىندى تاربيەلەي السا جانە باۋراي السا، سول باسەكەدە باسىم ورىندا تۇرا الادى. ەلىمىز دۇنيە جۇزىندەگى عىلىم ـ تەحنيكا ادام كۇشى بايلىعى ەڭ مول مەملەكەتكە اينالدى، دارىندىلار بايلىعى كولەمى، عىلىم ـ تەحنيكا ادام كۇشى بايلىعى، سونداي ـ اق زەرتتەۋ ـ اشۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى سياقتى كورسەتكىشتەر دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا ماڭداي الدى ورىندا تۇرادى، الايدا ۇزدىك عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى جەتكىلىكسىز، دارىندىلاردى جەتىلدىرۋ مەن عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا قامداۋ مەن قاجەتسىنۋ سايكەسپەۋ سىندى قۇرىلىمدىق قايشىلىق ٴبىرشاما كورنەكتى. كوكەي تەستىلىك سەزىمدى، بورىشتىلىق سەزىمدى، ٴسوز جوق، ونان ارى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارىن تاربيەلەۋ جانە شوعىرلاندىرۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، حالىقاراداعى ماڭداي الدى عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى قوسىنىن جانە مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم ـ تەحنيكا كۇشىن ۇزدىكسىز زورايتۋ كەرەك.

”عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ دارىندىلارعا سۇيەنەدى، دارىندىلاردى جەتىلدىرۋ وقۋ ـ اعارتۋعا سۇيەنەدى“. باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا داۋىردەگى عىلىم ـ تەحنيكا ىستەرىنىڭ دامۋىنىڭ امالياتتىق تاجىريبەلەرىن ىشكەرىلەي قورىتىندىلادى، مۇنداعى ماڭىزدى ٴبىر جاق ”وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارىنىڭ ۇتىمدى اينالىمىن ىلگەرىلەتۋگە تاباندى بولىپ، مەملەكەتتى عىلىم ـ تەحنيكامەن، وقۋ ـ اعارتۋمەن گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن، مەملەكەتتى دارىندىلارمەن قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ ستراتەگياسىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ اتقارىپ، وقۋ ـ اعارتۋدىڭ دامۋىن، عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى، دارىندىلاردى جەتىلدىرۋدى ٴبىر تۇلعالاندىرا ىلگەرىلەتتى“. پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا مەملەكەتتى عىلىم ـ تەحنيكامەن، وقۋ ـ اعارتۋمەن گۇلدەندىرۋ، مەملەكەتتى دارىندىلارمەن قۇدىرەتتەندىرۋ، دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ سىندى ٴۇش ٴىرى ستراتەگيا تۇڭعىش رەت شوعىرلى بايىمدالىپ، جۇيەلى ورنالاستىرىلىپ، ”وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا، دارىندىلار _ جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ نەگىزدىك، ستراتەگيالىق تىرەگى“ دەپ ورتاعا قويىلدى. بۇل پارتيامىزدىڭ دامۋدىڭ زاڭدىلىعى جونىندەگى تانىمىنىڭ تەرەڭدەگەندىگىن ايگىلەدى. وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا، دارىندىلاردىڭ ىشكى جاقتاعى بىرلىگىن، ٴبىر ـ بىرىنە تىرەك بولاتىندىعىن تەرەڭ تانىپ، تەك ۇشەۋىن ورگانيكالى ۇشتاستىرىپ، ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، جۇيە كوزقاراسىن كۇشەيتىپ، وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن ٴبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، عىلىم ـ تەحنيكا، وقۋ ـ اعارتۋ ارقىلى سەلبەسىپ ادام باۋلۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، كولەمى زور، قۇرىلىمى ۇيلەسىمدى، ساپاسى تاڭداۋلى جاڭالىق اشۋ تيبىندەگى دارىندىلار قوسىنىن جەدەل جەتىلدىرىپ تۇلعالاعاندا عانا، دارىندىلاردىڭ باسەكەلىك ابزالدىلىعىن قالىپتاستىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ەسەلەپ ارتۋ اسەرىن قالىپتاستىرۋعا بولادى.

وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى ىستەرىنىڭ دامۋىن ٴبىر تۇلعالاندىرىپ ىلگەرىلەتۋدە، ٴسوز جوق، نىسانانى باعدار ەتۋ مەن ماسەلەنى باعدار ەتۋدى ٴوزارا ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، ٴتۇيىندى مىقتى يگەرىپ، قيىن تۇيىندەردەن قامال الۋ كەرەك. باس شۋجي شي جينپيڭ ورتاعا قويعان ايقىن تالاپتى دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قاجەتىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جوعارى دارەجەلى مەكتەپتەردىڭ پاندەردى ورنالاستىرۋىن ساپالىلاندىرىپ، دارىندىلاردى باۋلۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، دارىندىلاردى دەربەس جەتىلدىرۋ دەڭگەيى مەن ساپاسىن شىن مانىندە جوعارىلاتۋ؛ مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەدەل قۇرۋدى ماڭىزدىنىڭ ماڭىزدىسى ەتىپ، ستراتەگيالىق عالىمداردى، بىرەگەي عىلىم ـ تەحنيكا جەتەكشى دارىندىلارىن جانە جاڭالىق اشۋ قوسىندارىن كۇش سالا باۋلۋ، جەتىلدىرۋ، ۇزدىك ينجەنەرلەردى، ٴىرى ەل ۇستالارىن، جوعارى تەحنيكالىق دارىندىلاردى كۇش سالا باۋلۋ، جەتىلدىرۋ؛ جاس عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارىن باۋلۋدى تۇلعالىق جاقتان كۇشەيتىپ، ولارعا تولىق سەنىم ارتىپ، ولاردى باتىل ىستەتۋ، كوڭىل قويىپ جەتەكتەۋ، شىن ىقىلاسپەن كوڭىل ٴبولىپ، اناعۇرلىم كوپ جاس ۇزدىك دارىندىلاردىڭ توپ جارىپ العا شىعۋىنا تۇرتكى بولۋ كەرەك. اناعۇرلىم بەلسەندى، اناعۇرلىم اشىق، اناعۇرلىم ٴونىمدى دارىندىلار ساياساتىن اتقارىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتقا يە دارىندىلار ٴتۇزىمى جۇيەسىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، الەمدىك اقىل ـ پاراسات بايلىعىن شوعىرلاندىراتىن جاڭالىق اشۋ بيىگىن تۇلعالاۋ كەرەك.

مادەنيەت _ ٴبىر مەملەكەتتىڭ، ٴبىر ۇلتتىڭ جانى. دارىندىلاردىڭ جەتىلۋى مەن دامۋى جاڭالىق اشۋ مادەنيەت توپىراعىنىڭ نارلەندىرۋىنەن ايرىلا المايدى. جاڭا داۋىردەن بەرى پارتيامىز جاڭالىق اشۋ مادەنيەتىن جەتىلدىرۋگە تاباندى بولىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن جالعاستىراتىن جاڭالىق اشۋ گەنىن جالعاستىرىپ، ىزدەنۋگە دەم بەرەتىن، ساتسىزدىككە كەشىرىممەن قارايتىن تاماشا ورتا قالىپتاستىرىپ، عىلىمدى ارداقتاۋدى، جاڭالىق اشۋعا تالپىنۋدى بۇكىل قوعامدا سالتقا اينالدىردى. بولاشاقتى بەتكە العاندا، ەڭبەككە قۇرمەت ەتەتىن، بىلىمگە قۇرمەت ەتەتىن، دارىندىلارعا قۇرمەت ەتەتىن، جاسامپازدىققا قۇرمەت ەتەتىن قوعامدىق اۋقىمدى ۇزدىكسىز قالىپتاستىرىپ، عالىمدار رۋحىن بارىنشا اسقاقتاتىپ، قالىڭ عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن ۇلى مۇرات ورناتۋعا، وتاندى سۇيۋگە، ٴوزىن ارناۋعا، جاڭالىق اشۋدى مۇرات ەتۋگە ىنتالاندىرۋ كەرەك. عىلمي زەرتتەۋدەگى ادالدىقتى جانە ستيل، ۇيرەنۋ ستيلى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ستيلى پاك، سالتى دۇرىس عىلمي زەرتتەۋ ەكولوگياسىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

باس شۋجي شي جينپيڭ ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەرىن ”عىلىم ـ تەحنيكانىڭ الدىڭعى لەگىندەگى ٴورىس اشۋشى، كەلەلى مىندەتتى ارقالاۋشى، جاس دارىندىلاردىڭ جەتىلۋىندەگى جەتەكتەۋشى، عالىمدار رۋحىنىڭ ۇلگى كورسەتۋشىسى بولۋعا“ شابىتتاندىرىپ، قالىڭ عىلىم ـ تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ”عىلىم جاعىنداعى تالپىنىستارىن سانالىلىقپەن عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋ ۇلى ىسىمەن توعىستىرۋىن“ ٴۇمىت ەتتى. عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدا عىلىم ـ تەحنيكا شەبى اۋىر مىندەت ارقالاپ وتىر، بورىش داڭقتى. جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسى، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدە قالىڭ عىلىم ـ تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قابىلەتىن ايگىلەيتىن ساحناسى شەكسىز كەڭ. باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، اۋىر جۇكتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، قايراتتانا العا ۇمتىلساق، ٴسوز جوق، ٴداۋىردىڭ قاجەتىنەن شىعاتىن، حالىقتىڭ ٴۇمىتىن اقتايتىن جاڭا ناتيجە جاراتۋعا بولادى. وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارى ىستەرىنىڭ دامۋىن ٴبىر تۇلعالاندىرا ىلگەرىلەتكەندە، ٴسوز جوق، عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋعا، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە بەرىك تىرەك ازىرلەپ، سارقىلماس قوزعاۋشى كۇش ۇستەۋگە بولادى.

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)