«شينجياڭ تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسى جالپى تۇلعالىق جوباسى» شىعارىلدى

　　”ٴبىر شەڭبەر، ەكى ٴوڭىر، ٴۇش جەلى“ نەگىزگى شايقاس مايدانى ورنالاستىرىلدى

لوپنۇر اۋدانىنداعى تارىم وزەنىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋى قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ اۋماعىنىڭ كورىنىسى (7 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى ۇشقىش اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن).

□ سۋرەتتى ۋاڭ جىپىڭ تۇسىرگەن

انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ساۋ حۋا 7 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنەن ۇعىسۋىمىزشا، جاقىندا «شينجياڭ تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسى جالپى تۇلعالىق جوباسى» (تومەندە قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) شىعارىلعان، 2024 ـ جىلدان 2030 ـ جىلعا دەيىن توسقاۋىل شايقاسىنىڭ ٴتۇيىندى ٴوڭىرى بولعان 21 اۋدان ـ قالا 35 ميلليون 144 مىڭ 900 مۋ قۇمايتتانعان جەردى وڭاۋدى ورىنداپ، مەملەكەتتىڭ ”ٴۇش تەرىستىك“ قۇرىلىسىنىڭ 6 ـ مەرزىمىندەگى 14 ميلليون 619 مىڭ مۋلىق جوسپار مىندەتى نەگىزىندە، تىڭنان 20 ميلليون 525 مىڭ 900 مۋ جەردى كوبەيتىپ، مەملەكەتتىك جوسپار مىندەتىنەن %140.41 ارتتىرادى ەكەن.

تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىندا جيەكتى تورلاۋ ٴتۇيىن ەتىلىپ، جاسىل القاپتىڭ توڭىرەگىندەگى قۇمدى بوران حاۋپى تونەتىن ٴوڭىردى، ماڭىزدى قۇرىلعىلار جەلىسىن قورعاۋ كورنەكتىلەندىرىلىپ، ”ٴبىر شەڭبەر، ەكى ٴوڭىر، ٴۇش جەلى“ نەگىزگى شايقاس مايدانى ورنالاستىرىلدى.

”ٴبىر شەڭبەر“: قۇمدى ٴشول جيەگىن توڭىرەكتەي وتىرىپ، ٴتۇيىندى تۇردە ورمان، ٴشوپ، سازدىق جوق وڭىرلەردە، جاسىل القاپتىڭ توڭىرەگىندەگى قۇمدى بوران حاۋپى تونەتىن وڭىرلەردە فوتوۆولت + قۇمدى تىزگىندەۋ، ينجەنەريا ارقىلى قۇمدى تۇراقتاندىرۋ، بيولوگيالىق تاسىلمەن قۇمدى تىزگىندەپ، جيەكتى تورلاۋ جۇرگىزىپ، 100 ميلليون كيلوۆاتتىق فوتوۆولت ورنالاستىرىپ، قۇمدى ٴشولدىڭ جيەگىن قورشاي كەڭدىگى ٴبىر كيلومەتردەن جوعارى، ۇزىندىعى شامامەن 800 كيلومەتر كەلەتىن قۇمدى توساتىن ”فوتوۆولت قورعانىن“ قالىپتاستىرۋ.

”ەكى ٴوڭىر“: جوعارى ـ تومەن جەل ٴوتىنىڭ ىقپالىنا ۇشىرايتىن 10 اۋدان وڭىرىندەگى قۇمدى بوران حاۋپى تونەتىن وڭىرلەردە بوراننان قورعانۋ، قۇمدى تۇراقتاندىرۋ ورمان تورىن، ورمان بەلدەۋىن قالىپتاستىرۋ، جەمىس ورمانىن ٴوسىرۋ، قۇبا ٴتۇز قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ سياقتى شارالاردى اتقارىپ، جاسىل القاپتىڭ ىلگەرىلەپ، قۇمنىڭ شەگىنۋىن جۇزەگە اسىرۋ؛ قۇمدى شولدەگى 15 جاراتىلىستىق قورىقتا (ٴوڭىر) ينجەنەريا ارقىلى قۇمدى تۇراقتاندىرۋ، ەكولوگيالىق قالپىنا كەلتىرۋ، تابيعي قالپىنا كەلتىرۋ سياقتى شارالاردى اتقارۋ ارقىلى ەكولوگيالىق جۇيەنىڭ ورنىقتىلىعىن جوعارىلاتۋ.

”ٴۇش جەلى“: تاكلاماكان ٴشولىن وراعان تەمىر جول جەلىسىندە، وڭتۇستىك پەن سولتۇستىكتى تۇتاستىرعان تاس جول جەلىسىندە (لوپنۇر _ چەرشەن، بۇگۇر _ نيە، ارال _ حوتان، تۇمسىق _ كۇنيۇي 4 تاس جول)، وزەن جاعالاۋى جەلىسىندە (تارىم وزەنى نەگىزگى اعارى، ياركەن وزەنى، چەرشەن وزەنى، حوتان وزەنى، كەريا وزەنى سىندى 5 وزەن) شاقپاقتالعان ٴشوپ جاساۋ، سازدىقتى قالپىنا كەلتىرۋ، بۇتا ـ بۇرگەن، ٴشوپ ەگۋ، ازعىنداعان ورماندى، ٴشوپتى قالپىنا كەلتىرۋ، تاسقىن سۋىمەن ەگىستى سۋارۋ، زياندى جاندىكتەردى ۇشقىش اپپاراتىمەن جويۋ، ىندەتتەن ساقتانۋ سياقتى شارالاردى اتقارىپ، كەڭدىگى 22 _ 0.15 كيلومەتر كەلەتىن، ۇزىندىعى 7710 كيلومەتردەن اساتىن بوراننان ساقتانۋ، قۇمدى تۇراقتاندىرۋ قورعانىس بەلدەۋىن بەكەمدەۋ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ.

بۇدان سىرت، شينجياڭ فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋدى، بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەۋدى، ەرەكشەلىككە يە قۇم كاسىپ سالاسىن ارقاۋ ەتىپ، 12 ۇلگى نىسانىن جوسپارلاپ اتقارادى.

فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋدىڭ ۇلگى نىسانى، باستىسى، بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىندا، اقسۋ ايماعىندا 10 ميلليون كيلوۆولت دارەجەلى فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەيتىن 2 بازا قۇرۋ؛ بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەۋدىڭ ۇلگى نىسانى، باستىسى، مارالباسى اۋدانىندا، نيە اۋدانىندا، ماكت اۋدانىندا، اۋات اۋدانىندا ٴبىر ميلليون مۋلىق بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەيتىن 4 نىسان جانە بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ (پىشان اۋدانى مەن كۇنيۇي قالاسى) بىرلەسىپ قورعانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ ٴبىر ۇلگى نىسانىن قۇرۋ؛ ەرەكشەلىككە يە قۇم كاسىپ سالاسىنىڭ ۇلگى نىسانى، باستىسى، شايار اۋدانىندا، كەريا اۋدانىندا، لوپنۇر اۋدانىندا، چەرشەن اۋدانىندا ٴبىر ميلليون مۋلىق ەرەكشەلىككە يە قۇم كاسىپ سالاسى 4 ۇلگى نىسانىن، سونداي ـ اق حوتان اۋدانىندا قۇبا ٴتۇز قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋ ٴبىر ۇلگى نىسانىن ٴتۇيىندى تۇردە تۇلعالاۋ.

«جوباعا» نەگىزدەلگەندە، بيىل شينجياڭ جوسپارمەن 4 ميلليون 909 مىڭ 800 مۋ قۇمايتتانعان جەردى وڭاۋدى جوسپارلاعان.