汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
بۇل اراداعى بۇقارا، شىنىندا، باقىتتى ەكەن
2024-07-12 10:43:20     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:تيانشان تورى  جاۋاپتى رەداكتور:جاڭىلقان قوجا قىزى

  16 ەلدىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرى اقسۋعا ماداق جاۋدىردى:

  بۇل اراداعى بۇقارا، شىنىندا، باقىتتى ەكەن

□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ جىلي

”كۇسان دەگەن كۇشار عوي، مىڭ جىلدىق سالتاناتتى قوناعاسىعا بىرگە بارىپ، سالتاناتتى كۇساندى ارالايىق“... 6 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى كەشتە مەملەكەتتىك تاريحي مادەنيەت ايگىلى قالاسى _ كۇشار قالاسىنداعى كۇشار ۇلكەن نان قالاشىعىندا ٴىرى كولەمدى جان تەبىرەنتەرلىك «ورىك گۇلى ۋادەسى · جىبەك جولىنداعى كۇسان» ٴان ـ ٴبي تەاترىنىڭ شىمىلدىعى اۋەلگىدەي اسقاق سەزىممەن اشىلدى.

ساحنانىڭ تومەن جاعىندا كورەرمەندەر سەڭدەي سوعىلىستى، مۇندا كۇشار قالاسىنىڭ تۇرعىندارى دا، مايتاۋ _ كۇشار تاس جولىن بويلاپ كەلگەن ساياحاتشىلار دا بار ەدى، تاعى ”جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنا قادام تاستاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تىلشىلىك قيمىلىنا قاتىناسقان 16 ەلدىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرى دە وسى ارادان بوي كورسەتتى. وسى ساتتە، كۇندىز قىزىل مىڭ ٴۇيدى ەندى عانا ەكسكۋرسيالاپ كەلگەن مەديا قىزمەتكەرلەرى جونىنەن ايتقاندا، بايىرعى قابىرعا سۋرەتتەردەگى بىردە جەلمەن بىرگە تەربەلىپ شىر اينالىپ، بىردە گۇلدەي قۇلپىرىپ بيگە باسقان كۇسان قىزدارى قۇددى ”كوكتەي ٴوتىپ“ رەالدىققا ورالعانداي سەزىمدە بولدى، ال كوز الداعى سان ٴتۇرلى ٴبي، داۋىسى قۇلاقتان كەتپەيتىن بارابان ٴۇنى تاعى دا ادامداردى ەجەلگى زامانعا باستاپ اپارعانداي بولدى.

مامىق مەشپەت ٴبيى، حۋلاردىڭ سەكىرمە ٴبيى، مۇقام ... ويىن قويۋشىلاردىڭ مەملەكەت دارەجەلى ارتيستەر ۇجىمى ەمەس، قايتا كۇشاردىڭ جەرگىلىكتى كونسەرتتىك ۇجىمى ەكەنىن بىلگەننەن كەيىن، وزبەكستان «انگرەن اقيقات گازەتىنىڭ» باس رەداكتورى مۇستافينا الميرا ٴسۇيىنىپ بىلاي دەدى: ”مەنى قاتتى تاڭ قالدىردى! شاعىن قالادا مۇنداي جوعارى دەڭگەيدەگى كونسەرتتىك ۇجىم بولارىن ويلاماپپىن. كيىمدەرى، بيلەرى سونشاما تارتىمدى دا ادەمى ەكەن، مۋزيكاسىنىڭ، شامدارىنىڭ ريتىمى دە سايكەسىمدى ەكەن“.

كەيىنگى 2 كۇندىك ساپاردا تۇڭعىش رەت شينجياڭعا كەلگەن مۇستافينا الميرا ۇيىرمەمەن بىرگە شايار اۋدانىنىڭ گەزقۇم اۋىلى، كۇشار قالاسىنىڭ قىزىل قارعا ورتەڭى، توقسۋ اۋدانىنىڭ جاي قىستاعى سياقتى جەرلەرگە بارىپ تىلشىلىك جاسادى. ونىڭ العان ەڭ ۇلكەن اسەرى مەن تۇسىنىگى: جۇڭگو ۇكىمەتى مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ جاعىنا ەرەكشە ٴمان بەرىپ، بايىرعى بۇددا ٴدىنى مادەنيەتى، تاس ۇڭگىر قابىرعا سۋرەتى، مۋزيكالى ٴبي، مادەني ەسكەرتكىشتەر سياقتى مادەنيەت مۇرالارىن قورعاپ، كەيىنگى ۇرپاققا باعالى دۇنيە قالدىردى، بۇل جەرگىلىكتى بۇقارا ٴۇشىن دە باقىتقا كەنەلۋ، سىرتتان كەلگەن ساياحاتشىلار جونىنەن العاندا دا وتە ٴماندى ۇلەس بولىپ تابىلادى.

اقسۋ ايماعىندا 3 كۇنگە جەتپەيتىن شوعىرلى تىلشىلىك ىستەۋ بارىسىندا 16 ەلدىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرى شۇعىلالى دا مايەكتى كۇسان مادەنيەتىنە ەلىتتى. كوپشىلىك باتار كۇننىڭ شاپاعى تۇسكەن قىزىل قارعا ورتەڭىنە كەلگەندە، تالاسا ـ تارماسا ورتەڭ ەسكى جۇرتىنىڭ، مادەنيەت ٴمۇسىنىنىڭ قاسىندا تۇرىپ سۋرەتكە ٴتۇستى؛ جۇڭگو شينجياڭىنىڭ حالىقتىق قولونەر مۋزيكا اسپاپتارىن جاساۋ ٴبىرىنشى قىستاعى _ توقسۋ اۋدانىنىڭ جاي قىستاعىنا كەلگەننەن كەيىن، ٴداستۇرلى مۋزيكا اسپاپتارىنىڭ جالعاستىرىلۋى مەن دامىتىلۋى حيكايالارىن قۇلاق قويا تىڭداپ، ”ون اتتام جەردە، ٴسوزسىز، ٴبىر ۇستا بولاتىن“ كوشەنى كورىپ ۇلگىرە الماي كەتتى.

16 ەلدىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرىنىڭ اپپارات كوزدەرى، قالامدارى كۇسان بايىرعى دالاسىندا ەسكەن حالىق تۇرمىسى باقىتىنىڭ لەبىن ەستەلىككە الۋمەن بولدى. شايار اۋدانى قىزىلتۋ قالاشىعى دولقۇن قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ازەز احمەتتىڭ ۇيىندە ازەزدىڭ ۇيىندەگىلەر مەن كورشىلەرىنىڭ باردام تۇرمىسى كەڭ دە جارىق بەيقۇت ۇيدە بەينەلەنىپ قانا قويماي، وسى زامانعى ٴۇي جيھازدارى، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى سياقتى كيەر كيىم، ىشەر اس، تۇرارجاي، ٴجۇرىس ـ تۇرىس جاعىندا دا ايگىلەندى، تاعى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جەردى وتكەرمەلەۋدەن، وزىق اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن ۇيرەنگەننەن كەيىنگى سەنىمى مەن ارىنىندا دا ايگىلەندى؛ كۇشار ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى كۇشار ليحۋا توقىماشىلىق شەكتى سەرىكتەستىگىندە مەديا قىزمەتكەرلەرى ماقتا كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ۇزارىپ، جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ جۇمىستانۋ ارناسىن كەڭەيتكەندىگىن جانە وتباسى كىرىستەرىن ارتتىرعاندارىن كوردى.

شايار اۋدانى گەزقۇم اۋىلىنداعى قۇمدى ٴشولدىڭ جيەگىنە ورنالاسقان جۇڭگو ەلەكتر قۇرىلىسى اقسۋ ايماعى شايار اۋداندىق 250 مىڭ كيلوۆاتتىق فوتوۆولت كاسىپ سالاسى باقشا رايونى تومەن كومىر قىشقىل گازدى ەتىپ ويىستىرۋ جاڭا ەنەرگيا نىسانى قۇرىلىس الاڭىندا 16 ەلدىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرى قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ ٴشوپ شارشىسى ”قورعاپ تۇرعان“ قاتار ـ قاتار فوتوۆولت ەلەكتر تاقتاسىنا تاڭ قالدى. جۇمىس باسىنداعى نىسان ديرەكتورى دۋ سىۋي بىلاي دەپ تانىستىردى: بۇل نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن، جىلدىق ەلەكتر تاراتۋ مولشەرى 423 ميلليون كيلوۆات ساعاتقا جەتەدى، ٴار وتباسىنىڭ كۇندىك ەلەكتردەن پايدالانۋ مولشەرىن 10 كيلوۆات ساعات بويىنشا ەسەپتەگەندە، 110 مىڭنان استام وتباسىنىڭ ٴبىر جىل پايدالاناتىن ەلەكترىن قامداي الادى.

بۇعان نيدەرلاند، شۆەتسيا، كانادا، شۆەتساريا سياقتى ەلدەردىڭ مەديا قىزمەتكەرلەرى قاتتى قىزىقتى، ولار نىسان ديرەكتورىن جانە باسقا قىزمەتكەرلەردى قورالاپ توقتاۋسىز سۇرادى، شايار اۋدانىنداعى 250 مىڭ كيلوۆاتتىق فوتوۆولت كاسىپ سالاسى باقشا رايونى تومەن كومىر قىشقىل گازدى ەتىپ ويىستىرۋ جاڭا ەنەرگيا نىسانىنىڭ قۇرىلىسى بارىسىندا قىرۋار جۇمىس ىستەۋشى قىزمەتكە شاقىرىلاتىندىعىن، سونىمەن بىرگە فوتوۆولتتىق رايوننىڭ توڭىرەگىنە كولەمدى سەكسەۋىل ورمانى ەگىلگەندىگىن بىلگەندە، بۇل، شىنىندا، قۇرىلىس باستاعاننان باستاپ بۇقاراعا ەكونوميكالىق ونىمدىلىك پەن ەكولوگيالىق ونىمدىلىك الا كەلۋدى كوزدەگەن حالىق تۇرمىسى نىسانى ەكەن دەپ تاڭداي قاقتى.

”اقسۋعا كەلگەننەن باستاپ، جول بويى الاسادان بيىككە قاراي قابات ـ قابات الۋان تۇردەگى وسىمدىكتەردىڭ قۇمدى ٴشولدىڭ جيەگىن كومكەرگەنىن كورگەندە، بۇل جەردىڭ قۇمدى تىزگىندەۋ قىزمەتى ماعان تەرەڭ اسەر قالدىردى. ال وسى فوتوۆولتتىق كاسىپ سالاسى باقشا رايونىنا كەلگەننەن كەيىن، ٴشول دالانى جاسىلداندىرۋ مەن جاڭا ەنەرگيانى اشۋدى، پايدالانۋدى ٴوزارا ۇشتاستىرۋ مەنىڭ ويلاعانىمنان الدەقايدا اسىپ ٴتۇستى، مەن وسى شىنايى ماتەريالداردى الىپ قايتىپ، بارلىق ادامعا ٴوزىمنىڭ وسى رەتكى تىلشىلىك ىستەۋدە باسىمنان وتكەرگەندەرىمدى اڭگىمەلەپ بەرەمىن“، ـ دەدى شۆەتساريا دەربەس مەدياسى ”جاڭا مەديانى“ قۇرۋشى ناتالي بەنەللي.