□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ رۇيلين

”بۇل اراعا نە ٴۇشىن كەلدىڭىز“؟ 8 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى بۇل سۇراۋعا تۇرپان قالاسى تۇقسۇن اۋدانى عولبويى اۋىلى حىدۇڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جاۋ جۇن: ”ەكىنشى مەكەنىمە دەگەن قيماستىق سەزىمنىڭ جەتەگىندە كەلدىم“، ـ دەپ جاۋاپ بەردى.

2019 ـ جىلى شينجياڭدا قوسىننان بوساپ چۇڭچيڭگە قايتىپ قىزمەت ىستەگەن جاۋ جۇن ينتەرنەتتەن شينجياڭنىڭ قىزمەتكەر قابىلداۋ جونىندەگى ينفورماتسياسىن كوزى شالادى. ”بارىپ كورىپ كەلەيىن بە“ دەگەن وي ونىڭ دەرەۋ تىزىمدەلۋىنە جەبەۋ سالدى. وتباسىنداعىلارىن يلاندىرعاننان كەيىن ول حىدۇڭ قىستاعىنا كەلىپ، ٴار ۇلت پارتيا مۇشەلەرىمەن، بۇقارامەن بىرگە اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جولىندا ۇمتىلىس جاسادى.

　　پارتيا قۇرىلىسىن ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، قوسىندى كۇشەيتىپ قۇردى

حىدۇڭ قىستاعىنىڭ پارتيا ياچەيكا شۋجيى بولعاننان كەيىن، ول ەڭ الدىمەن قىستاق كادرلارى قوسىنىن قۇرۋدى يگەرۋدەن باستاپ ىسكە كىرىستى، اۋىلىنا قايتقان جوعارى مەكتەپ وقۋشىلارى، تاڭداۋلى شارۋا پارتيا مۇشەلەرى، اۋقاتتانۋ شەبەرلەرى اراسىنان وزاتتارىن تاڭداپ قىستاق دارەجەلى زاپاس كادرلار كۇشىن دايىنداپ، ”بىرگە ٴبىر“ بويىنشا جۇپ قۇراپ، قىستاق كادرلارىنىڭ قابىلەتىن، ساپاسىن جوعارىلاتۋدى جەبەدى. جاۋ جۇننىڭ جەتەكشىلىگىندە، كومەكتەسىپ جەتەكتەۋىندە، قىستاقتا قىستاق دارەجەلى 6 زاپاس كادر كۇشى دايىندالىپ، 2 تاڭداۋلى جاس قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ القاسىنا تولىقتانىپ قابىلدانىپ، ومىرشەڭدىك كۇشكە تولى، قولىنان ٴىس كەلەتىن قىستاق كادرلار قوسىنى بىرتىندەپ سومدالدى.

”جاۋ شۋجي قولما ـ قول ٴادىس ۇيرەتتى، ٴبىزدىڭ جىگەرىمىز بارعان سايىن تاسقىنداپ، ٴىس تىندىرۋداعى قايراتىمىز بارعان سايىن مىعىم بولا ٴتۇستى“. ٴجۇرات عايرات جاۋ جۇننىڭ جۇپ بولىپ كومەكتەسەتىن تۋىسى، قازىر ول حىدۇڭ قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مۇشەسى بولدى.

ٴار ۇلت كادر ـ بۇقاراسىنىڭ بىرگە قۇلشىنۋىنىڭ ارقاسىندا، 2019 ـ جىلدان قازىرگە دەيىن حىدۇڭ قىستاعىندا 32 كيلومەتردەن استام جولعا اسفالت جاتقىزىلدى، 35 كيلومەتر جەردەگى اۋىز سۋ قۇبىرى وزگەرتىلدى، 400دەن استام جول شامى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەشكى تۇرمىسىن نۇرلاندىردى. 2022 ـ جىلى حىدۇڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسى تۇرپان قالاسى دارەجەلى ”بەستە جاقسى“ پارتيا ياچەيكاسى اتاعىنا يە بولدى.

　　ٴىس جۇزىندىك جاعدايدى تياناق ەتىپ، كاسىپ سالاسىن دامىتتى

”قازىر قىستاقتاعى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ باسىم كوبى ساتىلىپ بولدى، ٴبىز شەبەرلىككە باۋلۋ بويىنشا اداقتاۋ جۇرگىزىپ جاتىرمىز، كوپشىلىكتىڭ تىلەگى بويىنشا كەلەسى جارتى جىلداعى شەبەرلىككە باۋلۋعا تەز ارادا دايىندىق كورەمىز“، ـ دەدى جاۋ جۇن.

حىدۇڭ قىستاعىنىڭ كاسىپ سالاسى، باستىسى، ٴداستۇرلى ەگىمشىلىكتى، باعىمشىلىقتى جانە ەڭبەككۇشتى سىرتقا شىعارۋدى نەگىز ەتەدى، 5500 مۋ ەگىستىك جەر بار، قاۋىن، ماقتا، كاۋلەن، جۇگەرى، ورىك، شىلان، ٴجۇزىم سياقتىلاردى ەگەدى. قايتكەندە ٴداستۇرلى كاسىپ سالاسى ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ _ جاۋ جۇن مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ تىنباي ىزدەنىس جاساعان بەتالىسى بولدى.

”قىستاعىمىزدا 2300 مۋ جەردە ورىك اعاشى بار، ’شينجياڭنىڭ ٴبىرىنشى كوكتەمى‘ ماركاسىنا سۇيەنىپ، ٴبىز اۋىل ـ قىستاق ساياحات كاسىبىن زور كۇشپەن دامىتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ جوسپارىن اتقارىپ، حىدۇڭ قىستاعىنداعى ٴتورت كوشەنىڭ جاپپاي دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، وزگەرتىپ، اس ـ سۋ، دۇكەن، ەرەن بازار، قونالقى، كوڭىل اشۋ ٴبىر تۇلعالانعان ساۋدا كوشەسىن تۇلعالاپ، قىستاقتاعى بوس تۇرعان جەردى 2000نان استام كولىك سياتىن كولىك توقتاتۋ ورنى ەتىپ رەتتەپ سالىپ، قىستاقتىڭ ساياحاتشىلاردى قابىلداۋ قۋاتىن كورنەكتى جوعارىلاتتىق. ورىك گۇلى اشىلعاننان تارتىپ ورىك ۇزگەنگە دەيىن قىستاق تۇرعىندارى ٴۇيىنىڭ ماڭىندا ـ اق كىرىستەرىن ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىردى“. جاۋ جۇن بىلاي دەپ تانىستىردى: اعاش باسىنداعى ورىك ”كىرىستى ارتتىرۋ جەمىسىنە اينالدى“، اعاش تۇبىندەگى جەردى دە قۇر جىبەرگەنىمىز جوق، قىستاق تەحنيك، مامانداردى ۇسىنىس ەتىپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ورمان استى ەگىمشىلىگىمەن شۇعىلدانۋىنا تەحنيكالىق جەتەكشىلىك ەتتى ٴارى ەكى رەت ٴونىم الۋ ەگىمشىلىك ٴتاسىلىن قاراستىردى. قازىر ورىك اعاشى استىنداعى پياز، جەر جاڭعاعى بىرتىندەپ قىستاقتاعى جاڭا كاسىپ سالاسىنا اينالدى، بيىل قىستاق تاعى زيرە ەنگىزىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەگىمشىلىك قۇرىلىمى بارعان سايىن كوپ نەگىزدەنە ٴتۇستى.

ٴداستۇرلى كاسىپ سالاسىنان تىس، جاۋ جۇن قىستاقتىڭ ٴىس جۇزىندىك جاعدايىن تياناق ەتىپ، ۇيىمدىق باسىمدىق پەن سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ تەحنيكا باسىمدىعىن جاندى توعىستىرىپ، ”پارتيا ياچەيكاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + قىستاق تۇرعىنى“ سىندى ٴوندىرىس شارۋاشىلىق ۇلگىسىن بەلسەنە قاراستىردى، كەستەشىلىك، جەمىس ـ جيدەك، كوكونىس، گۇل سياقتى ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالاسى توڭىرەگىندە ىلگەرىندى ـ كەيىندى ەرەكشەلىككە يە 6 كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، 172 كووپەراتيۆ مۇشەسىنىڭ ٴۇيىنىڭ جانىندا جۇمىستانۋعا جەتەكتەدى.

　　وركەنيەتتى جاڭا سالت اۋىل ـ قىستاققا ٴنار بەردى

قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باقىت كورسەتكىشىن ونان ارى جوعارىلاتۋ ٴۇشىن ”انار ٴدانى قىزمەت وتەۋ پۋنكتىن“ قۇرۋمەن بىرگە، جاۋ جۇن مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى بۇقارانىڭ قاجەتىمەن ۇشتاستىرىپ، دەنە شىنىقتىرۋ اسپاپتارىن ورناتتى، تەگىن قۇممەن ەمدەۋ ناۋاسى، شاحماتحانا، بالالار سايران باعى، دەنە شىنىقتىرۋ شاعىن الاڭى سياقتى كوڭىل اشۋ ورىندارىن قۇرىپ، اي سايىن ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن جانە مادەنيەت، دەنە تاربيە قيمىلدارىن ۇيىمداستىرىپ ورىستەتىپ، قىستاق كادرلارى مەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ىقپالداستىق بارىسىندا تۇسىنىكتى نىعايتىپ، ونان ارى ىنتىماقتاسا تۇسۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.

قىستاقتاعى قادىرمەندى ”ٴتورت ٴتۇرلى قارتتاردى“ دا اتتانىسقا كەلتىردى، جاۋ جۇن ولاردى توي ـ تومالاق، ٴولىم ـ ٴجىتىم القالار كەڭەسى، قايشىلىقتى جاراستىرۋ كوميتەتى سياقتىلاردى قۇرۋعا شابىتتاندىرىپ، ”ٴتورت ٴتۇرلى قارتتاردىڭ“ كومەگىندە قىستاقتا قىستاق قاعيداسىنا، تۇرعىندار كەلىسىمىنە شوعىرلى وزگەرىس ەنگىزىلىپ، توي ـ تومالاق، ٴولىم ـ ٴجىتىم، قىز ۇزاتۋ، كەلىن ٴتۇسىرۋ، وتباسى جاراسىمدىلىعىن قورعاۋ، ورتانى ٴسۇيۋ، تازالىقتى دارىپتەۋ سياقتىلار قىستاق قاعيداسىنا، تۇرعىندار كەلىسىمىنە ەنگىزىلدى. شارۋا وتباسىلارىنىڭ ٴشوپ ـ شالاڭ، كۇل سياقتى قوقىر ـ قوقسىقتى جيناپ ٴۇيىپ قويۋىن ۇدايى قۋزاپ، مەرزىمدى ۋاقىتتا قوقىر ـ قوقسىقتى تازالاپ، تاسىپ جانە كوشە جولدارىن تازالاپ تۇردى، ”وتباسىلارى ٴبىر اراعا جيناپ قوياتىن، قىستاق جياتىن، اۋىل تاسيتىن“ تۇرمىستىق قوقىر ـ قوقسىقتى تازالاۋ، تاسىمالداۋ، ٴبىر جاقتى ەتۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىردى.

حىدۇڭ قىستاعى اي سايىن ”كورىكتى اۋلا“، ”كورىكتى كوشە“ باعالاۋ قيمىلىن ورىستەتتى ٴارى سيلىققا يە بولعاندارعا كوشپەلى قىزىل تۋ تاراتىپ، وسى ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۇزدىك بولۋعا ۇمتىلۋ تانىمىن تاسقىنداتتى. ”ماڭايىمىزداعى جاقسى ادامداردى“ باعالاۋ مەحانيزمىن ىسكە قوسىپ، ”جاقسى ەنە“، ”جاقسى كەلىندەردى“ تاڭداپ ٴارى اۋدان دارەجەلى وركەنيەتتى وتباسىن باعالاۋعا قاتىناسۋعا تانىستىرىپ، ٴبىر توپ ٴمورال ۇلگىلەرىن جانە وتباسى ستيلى تيپتەرىن ورناتتى.

”بۇقارانىڭ تۇرمىسى نەعۇرلىم جاقسارعان سايىن، مەنىڭ باقىت سەزىمىم دە سولعۇرلىم ارتا تۇسەدى“. قازىرگى تىرشىلىك تىنىسى قاۋلاعان حىدۇڭ قىستاعىن كورگەندە، جاۋ جۇننىڭ تۇلا بويىن قايرات ـ جىگەر كەرنەيدى، ول بىلاي دەدى: ”كەلەسى قادامدا ٴبىز قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ٴوندىرىس، تۇرمىس شارت ـ جاعدايىن جاقسارتۋ، بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ سياقتى جاقتاردى ۇزدىكسىز ارقاۋ ەتە وتىرىپ، قىستاق دارەجەلى اينالمالى ەكونوميكانى دامىتۋ ۇلگىسىن قاراستىرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ باستاماشىسى بولۋعا قۇلشىنامىز“.