لي يۇڭسىن:

　　جۇرت القاۋىن العانىڭ، ناعىز جاقسى بولعانىڭ

　□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ جىلي، ەرىكتى ٴتىلشى دىڭ ليجۋان

”قىستاعىمىزدىڭ وسىنشاما كورىكتى بولارىن ويلاماپپىن“. ”سولاي، جاساندى تاۋ، شامگۇل كولى سياقتى باقشالاردا عانا بولاتىن كورىنىستەردى لي شۋجي كوپشىلىكتى باستاپ قالىپتاستىردى...“، ـ دەدى 8 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى شايار اۋدانى گۇلباق قالاشىعى كۇرشىقوتان قىستاعىنىڭ بىرنەشە تۇرعىنى تەبىرەنە.

قىستاق تۇرعىندارى ايتىپ وتىرعان ”لي شۋجي“ قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى لي يۇڭسىن ەدى. ول كۇرشىقوتان قىستاعىنىڭ تۋماسى، 2016 ـ جىلى 8 ـ ايدا سىرتتا جۇمىس ىستەيتىن ول اۋىلىنا قايتىپ دامۋدى تاڭداپ، قىستاقتا قىستاق كادرى بولدى. 2018 ـ جىلى 6 ـ ايدان قازىرگە دەيىن ول قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، قوسىمشا قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى مىندەتىن وتەپ كەلەدى.

سوڭعى جىلدارى شايار اۋدانى توراڭعى ورمانىن قورعاۋ ورتالىعىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كومەگىندە، لي يۇڭسىننىڭ باستاماشىلىق رولى بارعان سايىن كورنەكتىلەندى. ول قىستاق ”ەكى كوميتەتىن“ باستاپ، قىستاق كوللەكتيۆ شارۋاشىلىعىن زور كۇشپەن دامىتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، بۇقارانىڭ ٴىسىن ٴوز ٴىسى ساناپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ جاڭا جاۋابىن دەن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن جازدى.

　　تۇرعىنداردىڭ كوڭىلىن تابا ٴبىلدى

كۇرشىقوتان قىستاعىندا 18 مىڭ 500 مۋ تەگىس ەگىستىك جەر بار، استىق، ماقتا، جەمىس ـ جيدەك، كوكونىس سياقتىلار قاۋلاپ وسەدى. 2023 ـ جىلى كۇرشىقوتان قىستاعىنىڭ كوللەكتيۆ شارۋاشىلىق كىرىسى 2 ميلليون 350 مىڭ يۋان، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جىلدىق جان باسىندىق تازا كىرىسى 35 مىڭ 700 يۋان بولىپ، اتى زاتىنا ساي باي قىستاق بولدى.

ال بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا كۇرشىقوتان قىستاعىنىڭ دا وزىندىك ”وزگەشەلىگى“ بار ەدى. ”قىستاق تۇرعىندارى باسقارۋعا ويداعىداي كونبەيدى، قىزمەتتە سايكەسپەيدى، سەن وعان ٴادىس ـ شارا ايتساڭ، ول ساعان جاعداي ايتادى“، ـ دەدى لي يۇڭسىن. ول قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولىپ سايلانعاننان كەيىن، ۇلكەندەر، ساباقتاستار، كىشىلەر الدىندا كونە باسقارۋ ادىستەرىن قولدانسا، كوپتەگەن قىزمەتتى ورىستەتۋدىڭ وتە قيىن بولاتىنىن، تەك ”كوڭىل توعىستىرۋ“ كەرەكتىگىن بىلەدى.

”تازالىق ماسەلەسىن الىپ ايتساق، كوپشىلىك وزدەرىنىڭ اۋلاسىنىڭ ٴىشى ـ سىرتىن تازالايدى، ورمان بەلدەۋى، كوشە جولدارى سياقتى الەۋمەتتىك اۋماقتاردى تازالايتىن ادام جوق، اعاشتاردى دا شىرپيتىن ادام جوق“، ـ دەدى لي يۇڭسىن. ول وتباسىلارىن ارالاپ، احۋال ۇعىسۋ ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بۇل جونىندەگى كوزقاراسى مەن ۇسىنىسىن ۇعىسقاننان كەيىن، قىستاقتا 8 الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى قىزمەت ورنىن قۇرىپ، ٴار ادامعا ايىنا 2000 يۋان نەگىزگى ەڭبەكاقى تاراتىپ، تاعى 500 يۋان سيلىق بەرىپ، جۇمىستاندىرۋ ماسەلەسىن شەشۋمەن بىرگە، تازالىق ساقتاۋ، تازالاۋ ماسەلەسىن دە شەشتى.

”شىلان ەگىپ اقشا تابۋعا بولا ما، جوق پا“؟ باعىمشىلىقتى دامىتىپ اقشا تابۋعا بولا ما، جوق پا“؟ ٴار جولى قىستاق تۇرعىندارى بايقاي تۇرۋ پوزيتسياسىندا بولعاندا، لي يۇڭسىن باستاماشىلدىقپەن الدىمەن ىستەپ، قىستاق تۇرعىندارىنا ”ۇلگى“ كورسەتتى. شايار اۋدانىندا جەردى تەگىستەۋ نىسانى اتقارىلعان العاشقى كەزدە، كۇرشىقوتان قىستاعى قىستاق بويىنشا ىلگەرىلەتۋدى الدىمەن ورىنداپ، تۇگەلدەي جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي سالدى.

شايار اۋدانى توراڭعى ورمانىن قورعاۋ ورتالىعىنىڭ كۇرشىقوتان قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ٴبىرىنشى شۋجيى جي چىڭچۋان بىلاي دەپ تانىستىردى: ٴار جىلى ماقتا، ٴبيداي، شىلان ٴوسۋىنىڭ شەشۋشى مەزگىلىندە لي يۇڭسىن اۋىل شارۋاشىلىق ماماندارىن ساباق وتۋگە ۇسىنىس ەتەدى. قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ات سالىسۋ بەلسەندىلىگى توتەنشە جوعارى، قىستاقتاعى ”ەگىنجاي بىلگىرلەرى“ دە ەگىن ەگۋ بارىسىندا بايقالعان ماسەلەلەر جونىندە مامانداردان كەڭەس سۇرايدى.

　　”ٴبىر مەزەتتىك“ عانا بولمادى

كۇرشىقوتان قىستاعىندا ”مەيىر جەتكىزۋ اسحاناسى“ بار، قىستاقتاعى 60 جاستان اسقان قارتتاردىڭ بارلىعى تەگىن تاماقتانا الادى. تاماق ٴىشىپ بولعاننان كەيىن، قىستاقتاعى مادەنيەت شەبى بولمەسىندە قارتا، شاحمات ويناپ، اڭگىمەلەسەدى، تەاتر ورىنداپ، قارتتىق ومىرلەرىن تاماشا وتكىزۋدە.

”ٴبىر كۇندە 20 يۋاندىق تاماق اقى ولشەم ەتىلەدى، تاڭەرتەڭگى تاماقتا جۇمىرتقا، كوكونىس، بۇرشاق قويمالجىڭى، كۇرىش كوجە، بۋنان، تۇسكى استا 2 قۋىرماش، ٴبىر سورپاعا نەگىزگى تاعام قوسىلادى، كەشكى استا سۇيىق تاعام، كۇرىش تالقانى بار“. لي يۇڭسىن قىستاقتا جاعداي ۇعىسۋ ارقىلى 60 جاستان اسقان قارتتاردان 100دەن استام ادام بار ەكەنىن، 30 نەشە قارتتىڭ پەرزەنتتەرىنىڭ نەگىزىنەن جىل بويى سىرتتا جۇمىس ىستەيتىنىن تانىستىردى.

قىستاقتاعى جياڭ شىيۇن كاريا تىلشىگە بىلاي دەدى: ”مەيىر جەتكىزۋ اسحاناسى“ قارتتاردىڭ تۇرمىسىنداعى ۇلكەن ماسەلەنى شەشتى، ”ۇيدە ادام از، تاماق ىستەسەڭ قاشاندا اسىپ قالادى، تاماقتىڭ دا ٴدامى تاتىمايدى. ’مەيىر جەتكىزۋ اسحاناسىندا‘ ٴار كۇنگى 3 ۋاق تاماق تۇگەلدەي تەگىن بەرىلەدى، ٴار كۇنگى تاعامدارى دا تۇرلىشە، تاماقتانىپ بولعان سوڭ كوپشىلىك بىرگە وتىرىپ اڭگىمەلەسسەك، كوڭىل كۇيىمىز دە كوتەرىلىپ قالادى، بالالار دا سىرتتا الاڭسىز بولادى“، ـ دەدى.

”قىزمەت اترەتى كەلگەننەن كەيىن، كوپتەگەن قيىن ماسەلەنى شەشىپ بەردى، مەنىڭ كەيبىر ويلارىمدى قىستاقتا تۇراتىن كادرلار دا ەرەكشە قولداپ، ماعان كومەكتەسىپ، امالىن تاۋىپ بىرگە تياناقتاندىردى“، ـ دەدى لي يۇڭسىن.

قىستاق تۇرعىندارى قىستاقتا ۇزدىكسىز وزگەرىس بولعانىن كورىپ، قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ بۇقاراعا قىزمەت كورسەتۋدى ٴبىرىنشى ورىنعا قويعاندىعىن شىنايى سەزىندى. وسى 2 جىلدا پارتياعا كىرۋ ٴوتىنىشىن ىرىقتىلىقپەن تاپسىرعان تۇرعىندار دا بارعان سايىن كوبەيدى.

59 جاستاعى جاڭ تۇڭچۋان پارتياعا كىرۋ ٴوتىنىشىن 2 رەت تاپسىردى، ول بىلاي دەدى: ”قازىرگى تاماشا تۇرمىستى پارتيا بەرگەن، ٴبىرىنشى شۋجي، پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى پارتيانىڭ جاقسى كادرى، ماسەلەنى شەشۋىمىزگە كومەكتەسىپ، ٴبىزدى بىرگە بايۋعا جەتەكتەدى، مەن دە پارتيا مۇشەسى بولىپ، قىستاقتىڭ دامۋىنا كۇش قوسقىم كەلەدى“.

”بۇقاراعا قىزمەت وتەۋدە تەك ’ٴبىر مەزەتتىك‘ بولماۋ، قايتا ۇدايى ىستەۋ كەرەك. شىن پەيىلمەن، سۇيىسپەنشىلىكپەن ’قىزمەتكەر‘ بولۋ كەرەك، بۇقارا القاعان پارتيا ۇيىمى عانا ەڭ جاقسى پارتيا ۇيىمى سانالادى، بۇقارا مويىندايتىن پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولعاندا عانا، پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى سىندى وسى قىزمەتتى ايقىن ٴتۇسىنىپ ىستەگەن بولامىز“، ـ دەدى لي يۇڭسىن.

　　جاقسى ”باستاماشى“ بولدى

”اس ـ سۋ كاسىبىندە ’قازان ـ وشاقتان داۋىس شىقسا، بايلىقتىڭ كىرگەنى‘، ’ٴبىر قولىڭدا وجاۋىڭ بولسا، ىشەر استان قام جەمەيسىڭ‘ دەگەن ٴسوز ۇنەمى ايتىلادى، لي شۋجيدىڭ قولىندا مەملەكەتتىك 2 ـ دارەجەلى اسپازدىق كۋالىگى بار، پارتيا ياچەيكاسى شۋجيى بولعان كەزدەگى ەڭبەكاقىسى سول جىلدارى اسحانادا جۇمىس ىستەپ تاپقانىنا دا جەتپەيدى“، ـ دەدى جي چىڭچۋان.

”ەسەپتى بۇلاي ىستەۋگە بولمايدى، مەن وسى قىستاقتا دۇنيەگە كەلدىم، اۋىلداستاردىڭ تاماعىن جەپ ەسەيىپ ـ ەرجەتتىم، قىستاقتىڭ دامۋى مەنى قاجەت ەتكەن كەزدە، مەنىڭ باس تارتۋعا بولمايتىن بورىشىم بار“، ـ دەدى لي يۇڭسىن كۇلىپ.

كۇرشىقوتان قىستاعىندا قازىر 6 زاپاس كادر بار، ولار لي يۇڭسىننىڭ اۋزىنان ”بۇقارا ەڭ قاراپايىم، سەن وعان ٴبىر ەسە جاقسىلىق ىستەسەڭ، ول ساعان 10 ەسە قارىمجى قايتارادى“، ”ونە بويىڭدا توپىراق، اياعىڭدا بالشىق بولماسا، تولىمدى نەگىزگى ساتى كادرى سانالمايسىڭ“... دەگەن سوزدەردى كوپ ەستيدى. بۇل سوزدەر دە ولاردىڭ قىزمەت ىستەۋدەگى ولشەمىنە اينالدى.

”لي شۋجيدىڭ قابىلەتى كۇشتى، ٴادىس ـ امالى كوپ، قىزمەتتە بەلسەندى، بۇقارا اڭىس ەتكەن ىستەردىڭ بارلىعىنا قاجەت بولسا تۇگەلدەي جاۋاپ قايتارادى. ٴار جاقتان نىسانعا قول جەتكىزىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى دا بارعان سايىن جاقساردى“، ـ دەدى قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى چاڭ ياني. ول جانە كوپتەگەن جاس قىستاق كادرى لي يۇڭسىن مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كادرلارىنىڭ ۇيرەتۋىندە، كومەكتەسۋىندە، جەتەكتەۋىندە بىرتىندەپ تولىسقان.

2022 ـ جىلدان قازىرگە دەيىن، كۇرشىقوتان قىستاعى 100 مۋ شاماسىنداعى قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ جەرىنەن پايدالانىپ تەرەك، المۇرت اعاشى، جيدە اعاشى سياقتى اعاش قالامشاسىن جەتىلدىردى، لي يۇڭسىن بىلاي دەدى: مەجەمەن 2025 ـ جىلعا بارعاندا، وسى قالامشا باقشاسىنان جيىنى ٴبىر ميلليون يۋان اينالاسىندا كىرىس كىرەدى.

پارتيا قۇرىلىسى ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدى مىقتى يگەرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ”جاۋىنگەرلىك قۋاتىن“ كۇشەيتتى؛ كاسىپ سالاسىن الدىمەن دامىتۋدى مىقتى يگەرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ”مىعىم كۇشىن“ بەكەمدەدى؛ نەگىزگى ساتىنى باسقارۋدى ويداعىداي يگەرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ”نيەتتەس كۇشىن“ ۇيىستىردى. بۇگىنگى تاڭدا، كۇرشىقوتان قىستاعىنىڭ ”قادام سايىن اسەم كورىنىسى بار، بارلىق جەرى كوز تارتاتىن“ جاڭا كارتيناسى باياۋ اشىلۋدا.