انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاۋ شييا 10 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. 10 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى ”شينجياڭدا ٴار ۇلت مادەنيەتى گۇلدەنىپ ـ كوركەيدى“ نەگىزگى تاقىرىبىنداعى 2 ـ كەزەكتى شينجياڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرى دامۋ تالقى مىنبەرى شينجياڭ شىفان داشۋەسىندە وتكىزىلدى. تالقى مىنبەرى مامان ـ وقىمىستىلاردىڭ زەرتتەۋ جاعىنداعى باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، تالقى، اۋىس ـ كۇيىس جاساۋ ارقىلى جالعان ينفورماتسيالاردى بەلسەنە تەجەۋگە، وسەك ـ اياڭعا، سىڭار جاقتىلى كوزقاراسقا قارسى تۇرۋعا عىلمي قولداۋ كورسەتۋدى ماقسات ەتتى.

”مەن كەزىندە جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا 2 رەت ساپارلاي كەلگەن بولاتىنمىن، ۇيعۇر، قازاق سياقتى ۇلتتاردىڭ اس ـ سۋ ادەتى، كيىنۋ، ٴتىل سياقتىلاردىڭ بارلىعىندا ٴار ۇلتتىڭ مادەنيەت ەرەكشەلىگىن ساقتاپ كەلگەندىگىن كوردىم، اسىرەسە، ۇيعۇر مۇقام كوركەمونەر قويىلىمى ادامعا تەرەڭ اسەر قالدىرادى ەكەن، جۇڭگونىڭ ٴار ۇلت مادەنيەتىن قورعاۋ جانە جالعاستىرۋ جاعىنداعى قۇلشىنىسىن شىنايى سەزىندىم“. ەگيپەتتىڭ ساياسي ساراپكەرى، ەگيپەت پورتال سايتى سىرتقى ىستەر اقپاراتىنىڭ باس رەداكتورى احمەد سۇلايمان ٴوزىنىڭ شينجياڭعا كەلگەندەگى كەشىرمەلەرىمەن ۇشتاستىرا وتىرىپ، شينجياڭداعى ٴار ۇلتتىڭ جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرگەن، مادەنيەتى باي مازمۇندى بولعان كورىنىسىنەن تەرەڭ اسەر العاندىعىن، شينجياڭنىڭ كوركەم دە شىنايى كورىنىسىن ٴتىپتى دە كوپ ەگيپەت حالقىنا جەتكىزەتىندىگىن ٴبىلدىردى.

جۇڭگو قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى جۇڭگو شەكارا ٴوڭىر زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى شۇي جيانيىڭ بىلاي دەدى: ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، شينجياڭ ٴار ۇلتتىڭ ٴوز ۇلتىنىڭ ٴتىل ـ جازۋىن قولدانۋ جانە دامىتۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتتى، قازىر شينجياڭداعى ۇلتتار، نەگىزىنەن، 10 ٴتۇرلى ٴتىل جانە جازۋ قولدانادى. شينجياڭداعى ٴار ۇلت ونەرپازدارى كوپ تىلدە ادەبي جاسامپازدىقپەن شۇعىلدانىپ، زور مولشەردە ادەبيەت ـ كوركەمونەر تۋىندىلارىن باسپادان شىعاردى، ٴتىپتى، ماڭىزدى اعىمدار قالىپتاستىرىپ، ٴبىرشاما زور ىقپال تۋدىردى، مىسالى، ”جاڭا شەكارا جىرلارى“ جانە ”جۇڭگو باتىس بولىك ادەبيەتى“ قاتارلى اعىمدار مۇنىڭ ۋاكىلى سانالادى.

تالقى مىنبەرىندە ەل ٴىشى ـ سىرتىنان كەلگەن 11 مامان، وقىمىستى تۇرلىشە تۇرعىدان وزدەرىنىڭ جۇڭگو شينجياڭىنىڭ ٴار ۇلت مادەنيەتىن قورعاۋ، جالعاستىرۋ جانە وندا جاڭالىق اشۋ جونىندەگى شىنايى اسەرلەرىن ٴبولىستى، بۇل شينجياڭداعى ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تەپە ـ تەڭ مادەنيەت ۇقىق ـ مۇددەسىنەن يگىلىكتەنگەنى سىندى شىندىقتى تولىق ايگىلەدى، سونداي ـ اق شينجياڭنىڭ مادەنيەت ىستەرىنىڭ گۇلدەنىپ ـ كوركەيۋىن، دامۋىن جان ـ جاقتى ٴتۇسىندىرىپ، وسى ارقىلى امەريكانىڭ، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ ويدان قيىستىرعان ايتىلمىس شينجياڭ ”مادەنيەتى جويىلدى“ دەگەن ساندىراعى مەن ”شينجياڭ ارقىلى جۇڭگونى شاۋجايلاۋ“ سۇرقيا قاسكۇنەمدىگىن اشكەرەلەدى.

جۋىق جىلدارى شينجياڭ شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەت ىستەرىنىڭ گۇلدەنىپ ـ كوركەيۋىن، دامۋىن جەبەدى ٴارى جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجە شىعارۋ ارقىلى ٴار ۇلتتىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن جالعاستىرۋدى، دامىتۋدى قامتاماسىز ەتتى. گاۋچاڭ بايىرعى قالاسى، يارعول بايىرعى قالاسى، بەيتيڭ بايىرعى قالاسىنىڭ جۇرتى، قىزىل مىڭ ٴۇي قاتارلىلار دۇنيە جۇزىلىك مادەنيەت مۇرالارى تىزىمدىگىنە ەنگىزىلدى، ۇيعۇر مۇقام كوركەمونەرى، ٴماشىراپ جانە قىرعىز ۇلتىنىڭ تاريحي داستانى ”ماناس“ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم، مادەنيەت ۇيىمىنىڭ بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى تىزىمىنە ەنگىزىلىپ، ٴار ۇلتتىڭ مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋى جانە ونى جالعاستىرۋى تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى.