انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ٴپاريزات ابدۇل

”مىڭ ٴبىر ٴتۇن جوبالاۋشىسىنىڭ“ تەرەزەسىنەن كۇن نۇرى الۋان ٴتۇستى كىلەمگە ٴتۇسىپ تۇر، كوفە قايناتىپ، ەرەكشە بالكۇلشە دايىندادى... حۋ يۇيپىڭ جاڭا ٴبىر كۇندىك كۇيبەڭىن باستادى.

”مىڭ ٴبىر ٴتۇن جوبالاۋشىسى“ _ شي ـ اندىق حۋ يۇيپىڭ اشقان حالىقتىق تۇسەلحانا، بيىل 5 ـ ايدا جۇمىس باستاعان.

نە ٴۇشىن قاشقار بايىرعى قالاسىندا حالىقتىق تۇسەلحانا اشۋدى تاڭدادى؟ بۇرىن بەيجيڭدە مۋزيكامەن اينالىسىپ كەلگەن حۋ يۇيپىڭ: ”مەنى قاشقاردىڭ گۋمانيتارلىق كوركەمدىگى قاتتى باۋرادى“، ـ دەدى. 2023 ـ جىلدىڭ سوڭىندا حۋ يۇيپىڭ دوستارىمەن بىرگە ٴوز كولىگىمەن قاشقارعا كەلەدى. قاشقارعا العاش كەلگەندە، ونى وسى ارانىڭ وزگەشە تۇرعىن ٴۇيى مەن گۋمانيتارلىق سالت ـ ساناسى باۋراپ الادى. جەرگىلىكتى ورىندا 20 نەشە كۇن ساياحاتتاعاننان كەيىن، حۋ يۇيپىڭ قاشقاردا قالىپ حالىقتىق تۇسەلحانا اشۋعا بەكيدى.

حالىقتىق تۇسەلحانانى اشەكەيلەگەن العاشقى كەزدە، حۋ يۇيپىڭ قاشقار بايىرعى قالاسىنداعى تۇرعىندارعا امانداسا بارىپ، ەسىك ـ تەرەزەلەرىنىڭ رەڭىن، ناقىشتارىن، ٴۇيدىڭ ىشىنە قانداي كرەسلو قويعاندىعىن، قانداي پەردە ىلگەندىگىن، ٴتىپتى، قوناق ۇيدەگى ۇستەلگە كەپتىرىلگەن جەمىس، بالكۇلشە قويىلعان كريستال ىدىستارعا دەيىن كورىپ، سوعان ٴبىر ـ بىردەن ەلىكتەيدى. ”حالىقتىق تۇسەلحانادا تۇرعاندا، كوپشىلىكتى جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ۇيىندە تۇرعانداي سەزىمگە بولەۋدى ويلادىم“. حۋ يۇيپىڭ بىلاي دەدى: ”مىڭ ٴبىر ٴتۇن جوبالاۋشىسىندا“ جيىنى 9 قوناق بولمەسى بار، ٴار بولمەنىڭ اشەكەيلەۋ ۇلگىسى ٴار الۋان، ۇقساستىعى بارىنە ٴدامدى ەرەكشە بالكۇلشەلەر قويىلعان.

”كەيدە قاربالاستىقتان اۋلانىڭ سىرتىن تازالاۋعا مۇرسام تيمەيدى، كورشى اجەي ماعان كومەكتەسىپ سۋ سەۋىپ، سىپىرىپ بەرەدى. كەيدە ۇيعۇر دوستارىم كاۋاپ، نان ساتىپ الىپ كەلىپ، حالىقتىق تۇسەلحانادا بىرنەشەۋىمىز شاعىن وتىرىس وتكىزەمىز“. حۋ يۇيپىڭ: ٴوزىمدى قاشقار بايىرعى قالاسى ۇلكەن شاڭىراعىنىڭ ٴبىر مۇشەسىندەي سەزىنەمىن، ـ دەدى.

سىچۋاندىق بويجەتكەن جي ليڭشۋان دا ساياحاتشىلاردان شارۋاشىلىق قۇرۋعا ات سالىسۋشىعا اينالعانداردىڭ ٴبىرى. 2022 ـ جىلى 90 ـ جىلداردىڭ تۇلەگى بولعان ول قاشقار بايىرعى قالاسىنا تۇڭعىش رەت كەلگەندە، وسى ارانىڭ قاراپايىم تۇرعىندارىن، قويۋ حالىقتىق سالت ـ ساناسىن كورىپ اسەرلەنەدى. بايىرعى قالاعا كەلىپ ـ كەتىپ جاتقان جولاۋشىلاردى كورگەن جي ليڭشۋان ساۋدا ورايىن مىقتاپ يگەرەدى. ”ول كەزدە قاشقار بايىرعى قالاسىندا ساياحاتتىق سۋرەتكە ٴتۇسىرۋ دۇكەندەرى دە ٴبىرتالاي ەدى، ٴبىراق كوپتەگەن دۇكەننىڭ كيىم ـ كەشەك، اشەكەي بۇيىمدارى، سۋرەتكە الۋ ۇلگىلەرى نەگىزىنەن ۇقساس بولعاندىقتان، مەن دۇكەندى وزگەشە ۇلگىدە اشقىم كەلدى“. جي ليڭشۋان قاشقار بايىرعى قالاسىنان دۇكەندى جالعا العاننان كەيىن، قىرعىزستانعا ساپارعا اتتاندى.

جي ليڭشۋان ون نەشە پار ۇلتتىق كيىم ـ كەشەكتى الىپ كەلەدى ٴارى بۇكىل ەلدىڭ جەر ـ جەرىنەن فوتو سۋرەتشى، اجارلاندىرۋشى قابىلدايدى. 2023 ـ جىلى كوكتەمدە ”كيىز ۇيدەگى بويجەتكەن سۋرەتكە ٴتۇسىرۋ سارايى“ جۇمىس باستايدى.

”ۇجىمىمىزداعى جاستار بۇكىل ەلدىڭ جەر ـ جەرىنەن كەلگەن، ٴبىز ٴتىپتى دە كوپ ادامنىڭ وسى جەردى ٴبىز سياقتى ۇناتىپ قالۋىنا مۇمكىندىك جاساعىمىز كەلەدى“، ـ دەدى جي ليڭشۋان.

نە ٴۇشىن قاشقار بايىرعى قالاسىن تاڭدايدى؟ شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادردان شارۋاشىلىق قۇرۋشىعا دەيىنگى ليۋ شاۋياڭنىڭ جاۋابى حۋ يۇيپىڭ، جي ليڭشۋاندارمەن ۇقساس بولدى.

2013 ـ جىلى ليۋ شاۋياڭ گۋاڭدۇڭنان شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادر رەتىندە قاشقارعا كەلەدى. باستابىندا ليۋ شاۋياڭدى قاشقاردىڭ ەرەكشەلىككە يە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى باۋراپ الادى، قاشقاردىڭ ەرەكشەلىككە يە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن شينجياڭنان شىعارۋ ٴۇشىن، ول جەرگىلىكتى سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە كومەكتەسىپ ەلەكتروندى ساۋدامەن اينالىسادى، شارۋالاردىڭ وزدەرىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ساتقاننان كەيىنگى شىن جۇرەكتەن قۋانعان جۇزدەرىن كورگەندە، ليۋ شاۋياڭ دا ەرەكشە قۋاناتىن. 3 جىلدىق شينجياڭعا كومەكتەسۋ مەرزىمى تولعاننان كەيىن، ليۋ شاۋياڭ بۇل ارانى قيماي اتتانادى.

گۋاڭدۇڭعا قايتىپ كەلگەننەن كەيىن، ليۋ شاۋياڭ ايتكار الاڭىنىڭ الدىنداعى مەيىربان قاريالار مەن تەنتەك بالالاردى، حامبازار كەشكى بازارىنداعى ٴدامى ٴتىل ۇيىرەتىن ٴدامدى تاعامداردى ۇنەمى ەسكە الادى، ول قىزمەتتەن شەگىنىپ، قاشقار بايىرعى قالاسىنا بارىپ تۇرمىس كەشىرۋگە بەكيدى. 2019 ـ جىلى ”ارمان القابىمەن“ قاۋىشقىسى كەلگەن ليۋ شاۋياڭ قاشقار بايىرعى قالاسىنا كەلىپ، جاتاق، اس ـ سۋ، ساياحاتتىق سۋرەتكە ٴتۇسىرۋ ٴبىر تۇلعالاندىرىلعان كوركەم سۋرەتكە ٴتۇسىرۋ حالىقتىق تۇسەلحاناسى ”جيۋلۇڭچۋان مەيمانحاناسىن“ اشتى.

”جيۋلۇڭچۋان مەيمانحاناسىنا“ كىرسەڭىز، جەرگىلىكتى قوڭىر ٴتۇستى ٴدالىز، قوڭىر ٴتۇستى ناقىشتار، بايىرعى ۇلگىدەگى شامدار، باۋ ـ باقشا تىنىسىنا تولى شاعىن اۋلا ساياحاتشىلاردى ەرىكسىز وسى ارادا كىدىرتەدى. ”حالىقتىق تۇسەلحانا اشىلعانىنا 5 جىلدان استى، ٴار جىلى جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتامىز، اتاپ ايتقاندا، ساياحاتشىلاردى جايلى جاتىپ، ۇيگە قايتقانداي سەزىمگە بولەگىمىز كەلەدى“، ـ دەدى ليۋ شاۋياڭ.