شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 2 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. جياڭ زىمين جولداس قايتىس بولعاننان كەيىن، شياڭگاڭ، اۋمىن، تايۋان قوعامىنىڭ ءار سالاسىنداعىلار بىرنەشە كۇننەن بەرى ءتۇرلى فورمالارمەن ۇزدىكسىز ازا بىلدىرۋدە.

12 - ايدىڭ 2 - كۇنى ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى عيماراتىنىڭ الدىندا، ازا ارناۋلارى ءتىزىلىپ، بايجۇي گۇلدەرى قويىلىپ، ازا ءبىلدىرۋ قيمىلىنا وزدىكتەرىنەن قاتىناسقان شياڭگاڭ قالا تۇرعىندارىنىڭ اياعى ۇزىلمەدى.

شينجيە شاڭشۇيدا تۇراتىن لياۋ شيڭحۇڭ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ 10 ۋاكىلىن ەرتىپ، اۆتوكولىكپەن ءبىر ساعاتتان استام ۋاقىت جول ءجۇرىپ كەلدى. ولار ءۇنسىز قۇرمەت ءبىلدىرىپ، قاتارعا تۇرىپ، گۇل قويىپ، لەبىز قالدىردى. ”ءتوراعا جياڭ زىمين شياڭگاڭدى وتاننىڭ قۇشاعىنا قايتا ورالۋعا باستاپ اكەلدى، ءبىز ول كىسىنى اتتاندىرىپ سالامىز“، - دەدى لياۋ شيڭحۇڭ.

قارالى كيىم كيگەن شياڭگاڭ قالا تۇرعىندارى ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى عيماراتىنىڭ الدىندا ۇزىننان - ۇزاق قاتارعا تۇردى، ادامدار قولدارىنا نە كۇرەڭكەي نە ازا ءبىلدىرۋ تاقتايشاسىن ۇستاپتى. 82 جاستاعى قالا تۇرعىنى چىن مىرزا اسا قايعىلى كوڭىلمەن ازا تۇتۋ تۇعىرىنىڭ الدىنان كەتپەي ۇزاق تۇردى. ”ونىڭ ءبىزدى ناعىز جۇڭگولىققا اينالدىرعاندىعىنا العىس ايتامىن“! - دەدى ول.

”ءتوراعا جياڭ زىمين، ءسىزدىڭ جۇڭگوعا قوسقان ۇلەسىڭىزگە كوپ راقىمەت“، ”ءسىزدىڭ مەملەكەتكە دەگەن قالتقىسىز ۇلەسىڭىز جۇڭگو ەكونوميكاسىن قارىشتاتتى، شياڭگاڭدى وتاننىڭ قۇشاعىنا ءساتتى تۇردە قايتا ورالتتى، ءسىزدى ماڭگى ساعىنامىز“... ازا بىلدىرۋگە كەلگەن شياڭگاڭ قالا تۇرعىندارى ەسكە ءتۇسىرۋ سوزدەرىن جازىپ، شىن جۇرەكتەن ەسكە الۋ سەزىمدەرىن ءبىلدىردى.

ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى ورنالاستىرعان ازا ءبىلدىرۋ ورنىندا ازا بىلدىرۋگە كەلگەن شياڭگاڭ جۇمىسشى ۇيىمى بىرلەسكەن قوعامىنىڭ قۇرمەتتى باستىعى لين شۋ - ي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ شياڭگاڭعا دەگەن قامقورلىعى ەلگەن ايان، ول مىندەت وتەگەن مەزگىلدە شياڭگاڭ وتانعا ءساتتى قايتا ورالدى. قازىر ول ارامىزدان اتتاندى، ءبىز بۇعان ايرىقشا قايعىرامىز، ونى ماڭگى ساعىنامىز.

”ءتوراعا جياڭ زىمين مىندەت وتەگەن مەزگىلدە شياڭگاڭ ورنىقتى ءوتۋدى، وتانعا ءساتتى ورالۋدى جۇزەگە اسىردى، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى قارىشتاپ دامىدى. ونىڭ دۇنيەدەن وزعاندىعىنا ءبارىمىز ايرىقشا قايعىرامىز“، - دەدى شياڭگاڭ توقىماشىلىق كاسىبى بىرلەسكەن قوعامىنىڭ باستىعى چىن حىڭلي.

ازا ءبىلدىرۋ ساعىنا ەسكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، بولاشاق ءۇشىن. شياڭگاڭ داشۋەسىنىڭ ليۋ فاميليالى وقۋشىسى: ”مەن نەگىزدىك قۇرىلىس كاسىبىن وقىپ جاتىرمىن، وقۋىمدى تاۋىسقاننان كەيىن شياڭگاڭعا قۇلشىنا قىزمەت وتەپ، وتاننىڭ ءۇمىتىن اقتايمىن“، - دەدى.

12 - ايدىڭ 2 - كۇنى ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى عيماراتىنداعى ازا ءبىلدىرۋ ورنىندا ازا مۋزيكاسى باياۋ قالىقتاپ، قوعامداعى ءار سالانىڭ قايعىلى ساعىنىشتارىن بەينەلەگەن گۇل شەڭبەرلەرى مەن ازا ارناۋلار قارشا بورادى. جۇرتشىلىق ارت - ارتىنان كەلىپ، سۋرەتتىڭ الدىندا ءۇنسىز تۇرىپ، 3 رەت تاعزىم ەتىپ، قايعىلى ازا ءبىلدىردى.

”ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ تاريحي ەڭبەگى ۇلى، ءبىز اسا قايعىلى كوڭىل كۇيمەن ونى تەرەڭ ساعىنىشپەن ەسكە الامىز. ونىڭ كوسەمدىك كەلبەتىن، كەمەڭگەرلىگىن جانە مەيىرىمدىلىگىن كۇنى بۇگىنگە دەيىن ساعىنامىن، كۇلىمسىرەگەن ءسوزى مەن بەينەسى كوز الدىمنان كەتپەيدى“. مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس تۇراقتى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى لياۋ زىيۇن مىنالاردى ءبىلدىردى: اۋمىن قوعامى شەكسىز قايعىلى كوڭىل كۇيدى العا ىلگەرىلەۋ قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرىپ، اۋمىننىڭ مەملەكەتتىڭ دامۋ كەلەلى جاعدايىمەن توعىسۋىنا، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ ىستەرىنىڭ نىق قاداممەن الىستارعا جالعاسۋىن ىلگەرىلەتۋگە اناعۇرلىم بەلسەندى ۇلەس قوسادى.

اۋمىن كورشىلەر قوعامى بىرلەسكەن باس قوعامىنىڭ باستىعى ۋ شياۋلي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ دۇنيە سالۋى ادامداردى توتەنشە قايعىعا باتىردى. ول ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمدى“ قورعاپ، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ وتانعا ءساتتى قايتا ورالۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى، ونىڭ ۇلەسىن اۋمىندىق باۋىرلاستار ماڭگى ەستە ساقتايدى. اۋمىنداعى ءار سالا قايعىنى كۇش - قۋاتقا اينالدىرىپ، وتاندى ءسۇيۋ، اۋمىندى ءسۇيۋ ۇستانىمىنان جازباي، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ نىق قاداممەن الىستارعا جالعاسۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، اۋمىننىڭ باياندى گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن قورعاپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش - قۋات قوسۋ كەرەك.

بىرنەشە كۇننەن بەرى تايۋانداعى ءار سالا جياڭ زىمين جولداستىڭ دۇنيە سالعاندىعىنا ۇزدىكسىز ازا ءبىلدىردى. 12 - ايدىڭ 2 - كۇنى ءبىر تۇتاس وداق پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى چي جيالين كوڭىل ايتۋ تەلەگرامماسىندا مىنالاردى ءبىلدىردى: جياڭ زىمين جولداس ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستار تۇگەل مويىندايتىن اسقاق بەدەلگە يە ۇزدىك باسشى، ساياساتشى، تايۋان ماسەلەسىندە ەكى جاعالاۋدىڭ اۋىس - كۇيىسىن ىلگەرىلەتىپ، ەكى جاعالاۋدىڭ قارىم - قاتىناسىن دامىتتى. ءبىز جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا، بارلىق جۇڭگو حالقىنىڭ، ءسوزسىز، مەملەكەتتىڭ بۇكىلدەي بىرلىككە كەلۋىن جۇزەگە اسىراتىندىعىنا كامىل سەنەمىز.

تايۋان ەڭبەك پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى ۋ رۇڭيۋان وسى كۇنگى كوڭىل ايتۋ تەلەگرامماسىندا مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين ارالداعى وتانشىل بىرلىككە كەلتىرۋشى كۇشتەر توبىنا شىن نيەتپەن قامقورلىق جاساپ، ەكى جاعالاۋدىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، وتاننىڭ بىرلىككە كەلۋ ۇلى ءىسىن ورىنداۋدى جەبەۋگە جارقىن العا ىلگەرىلەۋ جولىن كورسەتتى. ول كىسىنىڭ رۋحى ماڭگى جاسايدى. ول شينحۋا اگەنتتىگى ءتىلشىسىنىڭ تىلشىلىگىن قابىلداعاندا بىلاي دەدى: مەملەكەتتىڭ بىرلىككە كەلۋىن جۇزەگە اسىرۋ − تاريحي اۋقىم، سونداي - اق ۇلتتىڭ ادىلەتتى ءىسى. ارالداعى بىرلىككە كەلۋدى جاقتايتىندار ”دەربەستەندىرۋگە“ قارسى تۇرىپ، بىرلىككە كەلۋدى جەبەۋ ادىلەتتى جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولىپ، ەكى جاعالاۋداعى جۇڭگولىقتاردىڭ مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىن، ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىن قول ۇستاسا جۇزەگە اسىرۋى ءۇشىن بار پەيىلىن سالىپ جاۋاپكەرشىلىگىن ادا ەتىپ، كۇش - قۋات ارناۋى كەرەك.

تايۋان قارجى قوسقان كاسىپورىن ۋاڭۋاڭ توبىنىڭ بەيجيڭدەگى باس ۋاكىلى لين تيانلياڭ تىلشىلىكتى قابىلداعاندا بىلاي دەدى: ءتوراعا جياڭ زىمين مىندەت وتەگەن مەزگىلدە ۇلى قۇرلىق رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتتى، قۇرىلىس قاۋىرت جۇرگىزىلدى، دامۋ كۇن سايىن جاڭارىپ، اي سايىن تۇلەجىدى، تايۋاندىق باۋىرلاستار ۇلى قۇرلىققا كەلىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرىپ، قىرۋار يگىلىككە كەنەلدى، ەكى جاعالاۋدىڭ ەكونوميكالىق ساۋدا بارىس - كەلىسى ۇزدىكسىز ىقىلاستى بولىپ، تەرەڭ ىقپال تۋدىردى. ءتوراعا جياڭ زىمين مۇراتتان تيتتەي دە اۋىتقىمادى، اسا قاجىر - قايراتتى بولدى، مۇلدە بوساڭسىمادى، ول كىسىنىڭ ۇلەسى مەن ءمورالى ادامداردىڭ ماڭگى ساعىنا ەسكە الۋىنا تاتيدى.

مەملەكەتتىك تايۋاندىق باۋىرلاستار قارجى قوسقان كاسىپورىندار بىرلەسكەن دوستىق قوعامى ازا ءبىلدىرۋ سوزىندە مىنالاردى ءبىلدىردى: مەملەكەتتىك تايۋاندىق باۋىرلاستار قارجى قوسقان كاسىپورىندار بىرلەسكەن دوستىق قوعامىنىڭ بارلىق مۇشەلەرى مەن قالىڭ تايۋاندىق ساۋداگەرلەر قاباعات قايعىرىپ، قايعىلى ازا بىلدىرەدى. ەكى جاعالاۋ قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ تاريحي ۇردىسىندە جياڭ زىمين مىرزا ۇلتتىڭ ادىلەتتى ءىسىن كوكەيىندە ساقتادى، ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستاردىڭ مۇددەسىن كوكەيىندە ساقتادى، قالىڭ تايۋاندىق ساۋداگەرلەر مۇنى تەرەڭ سەزىندى. ءبىز اناعۇرلىم تاباندىلىقپەن ۇلى قۇرلىقتاعى باۋىرلاستارمەن بىرگە ەكى جاعالاۋ قارىم - قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋىن، توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتۋ، وتانىمىزدىڭ بىرلىككە كەلۋ ءۇردىسىن ىلگەرىلەتۋ جانە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا كۇرەس جۇرگىزەمىز.

(تىلشىلەر: ۋاڭ شي، شيە نيۋ، لي حانفاڭ، ليۋ گاڭ، شى لۇڭحۇڭ، جاۋ بو، حۋاڭ ياڭ، چىن جيانشيڭ)