«اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىن باسقارۋ ءادىسى» جاريالانىپ اتقارىلدى

　　قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىن قۇرۋ قارجى جاعىنان قولداۋعا يە بولادى

　　□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋي يۇڭگۇي

قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىن قۇرۋ − ورمان شارۋاشىلىعىنداعى ءتۇيىندى ەكولوگيالىق ينجەنەريا قۇرىلىسى مەن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنداعى ساپالى، جارامدى قالامشامەن قامداۋدى قامتاماسىزداندىرۋداعى ماڭىزدى قىزمەت ءارى ورمان شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىندا جاڭا تۇقىم، جاڭا تەحنيكانى جالپىلاستىرۋداعى ماڭىزدى تۇتقا. تاياۋدا «اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعىن قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىن باسقارۋ ءادىسى» (تومەندە قىسقارتىلىپ «ءادىس» دەلىنەدى) جاريالانىپ اتقارىلدى، كۇشكە يە ۋاقىتى 5 جىل.

«ادىستە» قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىن ءوتىنىش ەتۋ جانە بەكىتۋ، ءوندىرىستى باسقارۋ، باقىلاۋ - باسقارۋ سياقتى ىستەر جونىندە ايقىن بەلگىلەمە جاسالدى. مۇنىڭ ىشىندە اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعىن قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى ساياساتتىق بەلگىلەمە بويىنشا ساپالى تۇقىم قالامشاسىن جەتىلدىرۋ كومەك قاراجاتى، قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى قۇرىلىسى كومەك قاراجاتى نەمەسە باسقا دا ورمان - جايلىم نىسانى قاراجاتى قولداۋىن ءوتىنىش ەتەدى دەپ بەلگىلەندى. «ادىستە» مىنالار ايقىن اتاپ كورسەتىلدى: اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعىن جانە جايلىمدى باسقارۋ تاراۋلارى تۇراقتاندىرعان، تاماشا ءوندىرىس، تيجارات شارت - جاعدايىن جانە قالامشا ءوسىرۋ، ءوندىرۋ قۋاتىن ازىرلەگەن، نەگىزىنەن ساپالى تۇقىم قالامشاسىن جەتىلدىرۋمەن، جەرگىلىكتى جانە باعالى ەرەكشە اعاش تۇقىمىن جەتىلدىرۋمەن، سونداي - اق قالامشا جەتىلدىرۋ جاڭا تەحنيكاسىن زەرتتەۋ سىناعىنان ۇلگى كورسەتۋمەن اينالىسىپ، قالامشا وندىرىسىندە ۇلگىلىك، جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى ورمان وسىرۋگە، جاسىلداندىرۋعا جانە كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا قاجەتتى ساپالى، جارامدى قالامشامەن قامتاماسىز ەتەتىن قالامشا باقشاسىن مەڭزەيدى. اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعىن قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشالارى نەگىزىنەن ەكولوگيالىق قۇرىلىس، ورمان شارۋاشىلىعى كاسىبىنىڭ دامۋى سياقتى مەملەكەت قارجى قوسقان نەمەسە مەملەكەتتىڭ قارجى قوسۋىن نەگىز ەتكەن ورمان ءوسىرۋ نىساندارىنا پايدالانىلاتىن قالامشالار؛ ورمان - توعاي ساپالى اعاش قالامشاسىن جەتىلدىرۋ، جەرگىلىكتى جانە باعالى ەرەكشە اعاش تۇقىمىن جەتىلدىرۋ، سونداي - اق قالامشا جەتىلدىرۋ جاڭا تەحنيكاسىن زەرتتەۋ سىناعىنان ۇلگى كورسەتەدى؛ قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشالارى وزىق تەحنيكالاردان پايدالانىپ ساپالى، جارامدى قالامشالاردى جەتىلدىرىپ، جاڭا تەحنيكا، جاڭا ادىستەردى زەرتتەۋدى، قولدانۋدى كۇشەيتىپ، ولشەمدەنگەن ءوندىرىستى جۇرگىزىپ، قالامشالاردىڭ ساپاسى مەن بازارداعى باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتادى؛ قالامشا ينفورماتسيالارىن جيناۋ مىندەتىن ۇستىنە الادى؛ ورمان شارۋاشىلىعى مەن جايلىم باسقارۋ تاراۋلارى تۇسىرگەن تۇقىم مەن قالامشانىڭ ارتىق - كەمىن تەڭشەۋ جانە تۇقىم مەن قالامشانى زاپاس ساقتاۋ مىندەتىن ۇستىنە الادى؛ زاڭ بويىنشا، بەلگىلەمە بويىنشا شارۋاشىلىقپەن شۇعىلدانىپ، زاڭدى ءوندىرىس تيجاراتىن جۇرگىزىپ، ورمان، ءشوپ تۇقىمىن ءوندىرۋ، تيجارات ەتۋ رۇقساتى، ءوندىرىس، تيجارات ارحيۆى، ماركا، ساپانى تەكسەرۋ، قازىنا ىستەرى سياقتى تۇزىمدەر مەن قالامشا ءوسىرۋدىڭ تەحنيكالىق ولشەمىن قاتاڭ اتقارۋ ءارى ارحيۆتى ەلەكترونداندىرىپ باسقارۋ، مەرزىم بويىنشا ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ كەرەك.

ءوتىنىش ەتۋ جانە تۇراقتاندىرۋ جاعىندا، «ادىستە» مىنالار بەلگىلەندى: اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشالارى ”ورمان، ءشوپ تۇقىمىن ءوندىرۋ، تيجارات رۇقسات كۋالىگى“ سياقتى 8 ءتۇرلى نەگىزگى شارتتى ازىرلەۋى كەرەك، وسى نەگىزگى شارتتاردى ازىرلەگەن قالامشا جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ ورىندارىنىڭ ءوتىنىش ەتۋىنە بولادى دەپ بەلگىلەندى. بۇدان سىرت، ”3 جىلدان جوعارى ەكولوگيالىق قۇرىلىس جانە ورمان شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىن دامىتۋ سياقتى ءتۇيىندى ورمان شارۋاشىلىعى ينجەنەريالارىنىڭ ورمان ءوسىرۋ، قالامشا جەتىلدىرۋ مىندەتى“ سياقتى 5 ءتۇرلى جاعدايدىڭ بىرىنە ۇيلەسەتىن قالامشا جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ ورىندارى اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى بولىپ الدىمەن تۇراقتاندىرىلادى.

«ادىستە» تاعى اۆتونوميالى رايوندىق، ايماقتىق، وبلىستىق، قالالىق، اۋداندىق، قالالىق، رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ، سونداي - اق تيانشاننىڭ باتىسىنداعى، التاي تاۋىنداعى، تيانشاننىڭ شىعىسىنداعى مەملەكەت مەنشىگىندەگى ورمان باسقارۋ مەكەمەلەرىنىڭ قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسىنداعى باسقارۋ مىندەت جاۋاپكەرشىلىگى جونىندە بەلگىلەمە شىعارىلدى.

«ادىستە» مىنالار بەلگىلەندى: اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى يكەمدى باسقارىلىپ، ”ورىندى سەبەبى بولماي، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ورمان شارۋاشىلىعى مەن جايلىمدى باسقارۋشى تاراۋلار تۇسىرگەن نەمەسە مىندەتتەگەن جىلدىق قالامشا جەتىلدىرۋ مىندەتىن ورىنداماۋ“ سياقتى 9 جاعدايدىڭ ءبىرى بايقالسا، اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى تولىمدىلىعى كۇشىنەن قالدىرىلادى ءارى دەر كەزىندە اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنىڭ سايتىندا قوعامعا اشىق جاريالانادى. اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى تولىمدىلىعى كۇشىنەن قالدىرىلعاندارىنىڭ كۇشىنەن قالدىرىلعان كۇننەن باستاپ 3 جىل ىشىندە ءوتىنىشى قابىلدانبايدى.

　　شاعىن كەڭەس 1

　　 8 ءتۇرلى ءوتىنىش ەتۋ شارتى

«ادىستە» مىنالار بەلگىلەندى: اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى مىناداي نەگىزگى شارتتاردى ازىرلەۋى كەرەك:

− اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم باسقارۋ تاراۋلارى تەكسەرىپ تاراتقان «ورمان، ءشوپ تۇقىمىن ءوندىرۋ، تيجارات رۇقسات كۋالىگىن الۋ»؛

− تۇراقتى قالامشا جەتىلدىرۋ بازاسى بار بولۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى جەرى نەمەسە مايعا الۋ مەرزىمى ءوتىنىش ەتىلگەن كۇننەن باستاپ 5 جىلدان جوعارى بولۋ، جەردىڭ ۇقىق قاراستىلىعى ايقىن، داۋ - شار جوق بولۋ كەرەك. وندىرىسكە پايدالانىلاتىن جەر سول جەردىڭ مەملەكەت جەرى كەڭىستىك جوباسىنا جانە مەملەكەت پەن جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ قاتىستى بەلگىلەمەلەرىنە ۇيلەسەتىن بولۋ؛

− جەر شارت - جاعدايى جاقسى، قاتىناسى قولايلى، ءوندىرىس، تيجارات جاعدايى جاقسى، تاماشا نەگىزدىك قۇرىلعى شارت - جاعدايىنا يە، جازىق رايوندارداعى قالامشا باقشالارىنىڭ قالامشا جەتىلدىرىلگەن جەر اۋدانى 150 مۋدان جوعارى، ونىڭ ۇستىنە شوعىرلى تۇتاسقان بولۋ، تاۋلى رايوندارداعى ورمان الاڭدارىنىڭ قالامشا باقشالارىندا (تاۋلى رايوندارداعى قالامشا) قالامشا جەتىلدىرىلگەن جەر اۋدانى 30 مۋدان جوعارى بولۋ؛ نەگىزگى جاقتان تكان جەتىلدىرۋ، جىلىجاي سياقتى قۇرىلعىلاردا قالامشا جەتىلدىرگەندەر قالامشا جەتىلدىرۋ كولەمىنىڭ شەكتەمەسىنە ۇشىرامايدى؛

− ءوندىرىس - تيجارات كولەمىنە ۇيلەسەتىن جانە سالىستىرمالى تۇردە ورنىقتى باسقارۋشىلارى بولۋ، مۇنىڭ ىشىندە ورمان شارۋاشىلىعىنىڭ باستاۋىش دارەجەلىدەن جوعارى تەحنيكالىق اتاعى نەمەسە اعاش قالامشاسىن ءوندىرۋ - تيجارات ەتۋ سياقتى قاتىستى قىزمەتتەرمەن شۇعىلدانعانىنا 3 جىلدان اسقان باسقارۋشىلارى مەن تەحنيكتەرى 2 ادامنان ارتىق بولۋ؛

− باسقارۋ ءتۇزىمى كەمەلدى، ءوندىرىس - تيجاراتتى باسقارۋ ارناعا تۇسىرىلگەن، ءوندىرىس - تيجارات ارحيۆى، قالامشا بەلگىسى، قالامشانى باقشادان شىعارعاندا تەكسەرۋ - كارانتيندەۋ سياقتى ساپا باسقارۋ ماتەريالدارى تولىق بولۋ؛

− قازىنا باسقارۋ ءتۇزىمى كەمەلدى، بۇعالتىرلىق نەگىزى ارناعا تۇسكەن بولۋ؛

− سوڭعى 3 جىلدا جالعان، جارامسىز تۇقىم - قالامشالاردى ءوندىرۋ، تيجارات ەتۋ، بەلگىلەمەگە قايشى اعاش تۇقىمىن - قالامشالاردى تاسۋ نەمەسە كارانتيندىك زياندى ورگانيزمدەر ۋاقيعاسى تۋىلماعان بولۋ؛

− زاڭدىق تۇلعانىڭ جانە ونىڭ زاڭدىق ۋاكىلىنىڭ نەمەسە جاۋاپتىسىنىڭ سەنىمدىلىگى جاقسى بولۋ، سەنىمىنەن ايرىلىپ جازالانعانداردىڭ تىزىمدىگىنە ەنگىزىلمەگەن بولۋ كەرەك؛

　　شاعىن كەڭەس 2

　　شارتقا ۇيلەسەتىندەرى الدىمەن بەلگىلەنەدى

«ادىستە» مىنالار بەلگىلەندى: نەگىزگى شارتتى ازىرلەگەن، سونداي - اق مىناداي جايتتەردىڭ بىرىنە ۇيلەسەتىن قالامشا جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ ورىندارى اۆتونوميالى رايوننىڭ ورمان شارۋاشىلىعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى قالامشا باقشاسى دەپ الدىمەن تۇراقتاندىرىلادى:

− ەكولوگيالىق قۇرىلىس جانە ورمان شارۋاشىلىعى كاسىبى سالاسىن دامىتۋ سياقتى ءتۇيىندى ورمان شارۋاشىلىعى ينجەنەريالارىنىڭ قالامشاسىن جەتىلدىرۋ مىندەتىن ءۇرتىس 3 جىلدان استام ۋاقىت ۇستىنە السا؛

− جىلىجاي نەمەسە اۆتوماتتى قالتقى، ماشينا جابدىقتارى، اۆتوماتتى سۋارۋ، تكان جەتىلدىرۋ سياقتى قالامشا جەتىلدىرۋ قۇرىلعى جابدىقتارى بولسا؛

− ساپالى اعاش تۇقىمىن جەتىلدىرۋمەن، تكان جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ، تيجارات ەتۋمەن، سونداي - اق تاڭداپ جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ، تيجارات ەتۋدى ءوزارا ۇشتاستىرىپ، جەڭىل قورەكتىك، ىدىس سياقتى جاڭا تەحنيكا، جاڭا ماتەريال جانە جاڭا ءادىس سياقتى وزىق تەحنيكالاردان پايدالانىپ قالامشا وسىرسە؛

− عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى، جوعارى مەكتەپتەر سياقتى ورىندارمەن عىلمي زەرتتەۋ سەلبەستىگى بولسا؛

− اقىسىز نەمەسە بازار باعاسىنان تومەن باعادا ءوز رايونىنىڭ مىندەتتى اعاش ەگۋ، اۋىل - قىستاقتى جاسىلداندىرۋ، كورىكتەندىرۋ سياقتى الەۋمەتتىك يگىلىك ىستەرى ءۇشىن قالامشا ەكسە.