汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
جۇڭگو − ۆيەتنام قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا باعدار بەلگىلەپ، رول ۇستاپ، ازيا − تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ بىرگە دامۋىن، گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋ
2023-12-11 11:32:35     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:تيانشان تورى  جاۋاپتى رەداكتور:جاڭىلقان قوجا قىزى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ۆيەتنامدا مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋى ساتىندە

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى \ جاۋ يان، حان لياڭ، سۋ لياڭ

جىل سوڭىنا تاياعان ءسات، شالعايداعى جاسىل جەلەك جامىلعان حانويدان كوكتەمگىدەي جىلى شۋاق ەسەدى. ۆيەتنام كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى رۋان فۋجۇڭنىڭ، ۆيەتنام سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى ۋ ۋىنشاڭنىڭ ۇسىنىسىمەن، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 12 - ايدىڭ 12 - كۇنىنەن 13 - كۇنىنە دەيىن ۆيەتنامدا مەملەكەتتىك ساپاردا بولادى.

اراعا 6 جىل سالىپ باس شۋجي شي جينپيڭ وسى كورىكتى جەرگە تاعى دا قادام تاستايدى.

بۇل ءبىر رەتكى بۇرىنعىعا مۇراگەرلىك ەتىپ، بولاشاققا جول اشقان ساپار. وسى رەتكى ساپار جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ سوتسياليستىك دوس كورشى ەل رەتىندەگى ءداستۇرلى دوستىعىن بەكەمدەپ جانە تەرەڭدەتىپ قانا قالماستان، ونان دا ماڭىزدىسى، دۇنيە جۇزىنە توڭىرەكتەگى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ايقىن سيگنالىن ۇزدىكسىز جەتكىزىپ، ازيا − تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ ورنىقتىلىعىنا، دامۋىنا، گۇلدەنۋىنە تىڭ قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، وزگەرىس پەن بىلىقپالىق قاباتتاسقان دۇنيە جۇزىنە اناعۇرلىم كوپ ايقىندىق، ورنىقتىلىق سيلايدى.

جۇڭگو − ۆيەتنام قارىم - قاتىناسى دامۋىنىڭ جاڭا جوباسىن كەسكىندەۋ

ۇزىننان - ۇزاققا تۇتاسقان جىلدار كەرۋەنىنىڭ ءبىر جاعى تاريحپەن ۇلاسسا، ءبىر جاعى بولاشاققا بەت العان. سوتسياليستىك كورشى ەل جانە ماڭىزدى سەلبەستىك سەرىگى رەتىندە، ۇقساس تاريحي كەشىرمەلەر مەن بايلانىسقان ۇستانىم تالپىنىسى جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ ەتەنە دوستىق ورناتۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. ۇقساس ساياسي ءتۇزىم مەن ورتاق دامۋ نىساناسى ەكى پارتيانىڭ، ەكى ەلدىڭ جانە ەكى ەل حالقىنىڭ تاعدىرىن تىعىز بايلانىستىردى.

2015 - جىلى جانە 2017 - جىلى شي جينپيڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى جانە مەملەكەت ءتوراعاسى سىندى قوس سالاۋاتپەن ۆيەتنامدا 2 رەت ساپاردا بولىپ، ساياسي پارتيا ديپلوماتياسى، مەملەكەتتەر بارىس - كەلىسى ءبىر - ءبىرىن جەبەۋ ءتاسىلى ارقىلى جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ ءداستۇرلى دوستىعىن تەرەڭدەتىپ، سوتسياليزم ىستەرىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءوڭىردىڭ جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىنا، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا پارمەندى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.

2022 - جىلى 10 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ باس شۋجي رۋان فۋجۇڭمەن بەيجيڭدە تاريحي كەڭەس وتكىزىپ، جۇڭگو − ۆيەتنام قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا بىرگە باعدار بەلگىلەپ، رول ۇستاپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو − ۆيەتنام جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىگىنىڭ جاڭا بولاشاعىن كەسكىندەدى. جۇڭگو مەن ۆيەتنام «جۇڭگو − ۆيەتنام جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋ جانە تەرەڭدەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەنى» جاريالاپ، ەكى ەلدىڭ دامۋ ستراتەگيالارىن ءتۇيىلىستىرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتۋگە قوسىلىپ، ەكى ەل ۇكىمەتتەرى اراسىندا ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى مەن ”ەكى ءدالىز، ءبىر شەڭبەر“ جۇلگەسىن ءتۇيىلىستىرۋ سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋ جوباسى جونىندە كەڭەسىپ كەلىسىم جاساسۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو − ۆيەتنام قارىم - قاتىناسىنىڭ ونان ارى دامۋى ءۇشىن جوبا جاسادى.

بيىكتە تۇرىپ الىستى بولجاعان ساياسي جەتەكشىلىك، كوركەم بولاشاقتى بىرگە سۋرەتتەۋ جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ قول ۇستاسا بىرگە ءجۇرۋ تىلەگىن اناعۇرلىم كۇشەيتتى، اياق الىسى اناعۇرلىم پارمەندى بولدى. باس شۋجي شي جينپيڭ ايتقانداي، جۇڭگو مەن ۆيەتنام تاۋ - سۋى جالعاسقان، ەتەنە بايلانىس ورناتقان جاقسى كورشى، جاقسى دوس، مۇراتتاس، تاعدىرلاس جاقسى جولداس، جاقسى سەرىك، ستراتەگيالىق مانگە يە تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا.

تاريحقا قايىرىلا قاراساق، جۇڭگو مەن ۆيەتنام ەكى ەل وزدەرىنىڭ ۇلت ازاتتىعىنا قول جەتكىزۋ ىستەرىندە ءوزارا قولداۋ كورسەتىپ، ”جولداس ۇستىنە باۋىرلاس بولۋداي“ تەرەڭ دوستىق سۇيىسپەنشىلىك ورناتقان. ەكى جاقتىڭ اعا بۋىن باسشىلارى ورناتقان جانە جەتىلدىرگەن جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ ءداستۇرلى دوستىعى قازىرگە دەيىن ءالى دە ەكى پارتيانىڭ، ەكى ەلدىڭ قارىم - قاتىناسىن دامىتۋداعى قىمباتتى بايلىق بولىپ كەلەدى.

قازىرگى جاعدايدى تياناق ەتىپ، ەكى ەلدىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 15 جىلدىعى نەگىزىندە، ەكى جاق ەكى ەل قاتىناسىنىڭ ورنىن جوعارىلاتۋ جونىندە ورتاق تانىمعا كەلدى، ىڭعايى كەلىپ، ءساتتى ءتۇستى دەۋگە بولادى. بۇل ەكى ەلدىڭ ورتاق تىلەگى مەن ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەدى، سونداي - اق ءوڭىردىڭ جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا ءتيىمدى، ەكى ەل قاتىناسىنا اناعۇرلىم جارقىن بولاشاق اشادى.

ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتى تەرەڭدەتىپ، ناقتى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى بايىتۋ كەرەك. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وسى رەتكى ساپارى، ءسوز جوق، جۇڭگو - ۆيەتنام قارىم - قاتىناسى تاريحىنداعى تاعى ءبىر ماڭىزدى بەلەسكە اينالىپ، ەكى ەل قارىم - قاتىناسى دامۋىنىڭ قوعامدىق نەگىزىن بەكەمدەۋگە، ەكى ەلدىڭ ءوز ورنىقتىلىعى مەن دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا، ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ تاعى دا تىڭ ساتىعا كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسادى. ۆيەتنامنىڭ ءارقايسى سالاسى بۇدان زور ءۇمىت كۇتۋدە.

ۆيەتنام سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار مينيسترى، جۇڭگوداعى بۇرىنعى باس ەلشىسى رۋان ۋىنشى مىنالاردى ءبىلدىردى: ۆيەتنام - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋى ەكى ەل حالقىنىڭ مۇددەسى مەن تىلەگىنە، ءداۋىر دامۋىنىڭ ۇلكەن اۋقىمىنا ۇيلەسەدى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ۆيەتنامدا تاعى دا ساپاردا بولىپ، باس شۋجي رۋان فۋجۇڭمەن ۆيەتنام - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋ ۇلى جوسپارىن بىرگە جوبالاپ، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناس دامۋىنىڭ ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىگىنىڭ اناعۇرلىم جوعارى جاڭا كەزەڭگە قادام تاستاۋىنا پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوسۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ، قول ۇستاسا دامۋ جۇردەك جولىن سالۋ

”جۇڭگو مەن ۆيەتنام ەكەۋى دە ءوزىنىڭ سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ ىستەرىن ىلگەرىلەتۋدە، ەكەۋى دە جۇڭگو - ۆيەتنام قارىم - قاتىناسىن وزدەرىنىڭ سىرتقى ساياساتىنداعى الدىڭعى ورىنعا قوياتىن بەتالىس ەتتى، ەكەۋى دە قارسى جاعىنىڭ دامۋىن ءوزىنىڭ دامۋ ورايىنا بالادى“. 10 - ايدىڭ 20 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ 3 - كەزەكتى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ حالىقارالىق سەلبەستىك جوعارى دارەجەلىلەر تالقى مىنبەرىنە قاتىناسقان ۆيەتنامنىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى ۋ ۋىنشاڭمەن كەزدەسكەندە وسىلاي دەدى.

ءبىرىن - ءبىرى قولداۋ، قول ۇستاسا دامۋ − جۇڭگو مەن ۆيەتنام ەكى ەلدىڭ ورتاق تالعامى. جۇڭگونىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز كەڭەيتۋى ۆيەتنام كاسىپورىندارىنا اناعۇرلىم كەڭ دامۋ كەڭىستىگىنە باراتىن ماڭىزدى وراي اكەلدى.

ۆيەتنام TH جىنناي توبىنىڭ باسالقاسى ساي شياڭنىڭ ەسىنەن مىناداي ءبىر كورىنىس كوتەرىلگەن ەمەس: 2018 - جىلى وتكىزىلگەن تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسىندە ”ءتوراعا شي جينپيڭ ءبىزدىڭ كورمە ورنىمىزعا كەلىپ، ءونىم جاعدايىن ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى“. ءدال سول كەزدەن باستاپ ۆيەتنامنىڭ ءسۇت ونىمدەرىن وندىرەتىن وسى كاسىپورنى جۇڭگومەن بايلانىس ورناتتى. جۇڭگوداعى سەلبەستىك سەرىكتەرىمەن بىرگە قۇلشىنۋ ارقىلى TH جىنناي توبى 2019 - جىلى جۇڭگو كەدەن باس مەكەمەسى ەكسپورت ءنومىرىن بەرگەن تۇڭعىش ۆيەتنام ءسۇت ونىمدەرى كاسىپورنىنا اينالدى. قازىر بۇل كاسىپورىننىڭ ونىمدەرى بەيجيڭ، شاڭحاي، گۋاڭجوۋ سياقتى جەرلەردەگى ەرەن بازار زات سورەلەرىنەن ورىن الدى ءارى كوپتەگەن ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرىندا ۇكىمەتتىك ينتەرنەت دۇكەنىن اشتى.

تاياۋدا جابىلعان تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق قامداۋ تىزبەگىن جەبەۋ كورمەسىندە ۆيەتنام ياڭگۋاڭ بىرلەسكەن شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ ماركا ديرەكتورى رۋانشى ميەنحى بىلاي دەدى: قامداۋ تىزبەگىن جەبەۋ كورمەسى كاسىپورىندارعا جۇڭگو بازارىمەن ىشكەرىلەي توعىسۋ ورايىن ازىرلەدى، جۇڭگونىڭ وزىق جاساۋ كاسىبى، وراسان زور بازار تۇلعاسى جانە ىركىلىسسىز زات اينالىمى تورابى الەمدىك كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ءارقايسى فاكتورىنىڭ ءونىمدى اينالىمىن جەبەدى.

جۇڭگو ۆيەتنامنىڭ ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىگى، ۆيەتنام جۇڭگونىڭ شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىنداعى ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىگى. جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى ءۇرتىس 2 جىل 200 ميلليارد امەريكا دوللارىنان استى. بيىل الدىڭعى 10 ايدا ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى 185 ميلليارد 100 ميلليون امەريكا دوللارىنا جەتتى. جۇڭگو مەن ۆيەتنام 2017 - جىلى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ جانە ”ەكى ءدالىز، ءبىر شەڭبەر“ سەلبەستىك ەسكەرتپە حاتىنا قول قويىسىپ، ەكى ەلدىڭ ءتۇرلى سالاداعى سەلبەستىگى جەدەل دامۋ ارناسىنا قادام تاستادى. شەكارالىق ساۋدانى دامىتۋدان نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋگە، كاسىپ سالاسى تىزبەگى، قامداۋ تىزبەگى سەلبەستىگىن كۇشەيتۋدەن قول ۇستاسا جاسىل دامۋدى جەبەۋگە دەيىن جۇڭگو مەن ۆيەتنام ەكى ەلدىڭ ناقتى سەلبەستىك سالاسى ۇزدىكسىز كەڭەيدى، تەرەڭدەدى.

ەلەكتر تاراتۋ مولشەرى جيىنى 41 ميلليارد كيلوۆات ساعاتتان استى، ءبىر ميلليارد امەريكا دوللارىنان استام ەل ءىشى ينجەنەريالىق قىزمەت وتەۋ، تەحنيكا جانە جابدىق ەكسپورتىن جەتەكتەدى، 80نەن استام جۇڭگو ولشەمى ۆيەتنامدا ىرگە تەپتى... جۇڭگو مەن ۆيەتنامنىڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى بويىنشا تۇڭعىش توپتا ىرگە تەپكەن نىسان − ۆيەتنام يۇڭشين كومىر ەلەكتر ستانسياسىنىڭ حاۋىپسىز جۇمىس جۇرگىزگەندىگىنە 5 جىلدان استام ۋاقىت بولىپ، ۆيەتنامنىڭ وڭتۇستىك بولىگىندە ەلەكتر تاپشى بولۋ جاعدايىن بارىنشا باسەيتتى.

جۇڭگو كاسىپورنى ۇستىنە الىپ قۇرىلىس جۇرگىزگەن ۆيەتنامداعى تۇڭعىش قالا جەڭىل رەليس نىسانىنىڭ 2 - جەلىسى ىسكە قوسىلىپ جۇمىس جۇرگىزگەنىنە 2 جىل بولىپ، تۇرعىنداردىڭ ءجۇرىس - تۇرىسىنا قولايلىلىق جاساپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ قاتىناس جاعدايىن ءونىمدى جاقسارتىپ، ۆيەتنام استاناسى ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىن پارمەندى جەبەپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىنىڭ ۆيەتنامنىڭ ”ەكى ءدالىز، ءبىر شەڭبەر“ ستراتەگياسىمەن ءتۇيىلىسۋىنىڭ بەلگى سيپاتتى نىسانىنا اينالدى.

”ءبىر بەلدەۋ، ءءبىر جول“ جاسىل ەنەرگيا سەلبەستىگى ۆيەتنامدى قامتىعان بىرگە قۇراتىن ەلدەر حالقىن ۇزدىكسىز يگىلىككە كەنەلتۋدە. فوتوۆولت كاسىپ سالاسىمەن شۇعىلداناتىن جۇڭگو جينلاڭ عىلىم - تەحنيكا شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى لۋ حىفىڭ: سوڭعى جىلدارى شىعىس وڭتۇستىك ازيا بازارىنىڭ جۇڭگونىڭ جاسىل ەنەرگيا ونىمدەرىنە ىنتاسى بارىنشا ارتتى، ”ۆيەتنامنان ءوندىرىس قۋاتى 5 گيگاۆاتتىق زاۆود قۇردىق“، - دەدى.

جاڭا داۋىردەگى ازيا بولاشاعىن بىرگە كەسكىندەۋ

10 - ايدىڭ 16 - كۇنى تۇستەن بۇرىن يۇنناننىڭ يۇيشيى، سىڭعىرلاعان گۋدوك ۇنىمەن يۇنناننىڭ شيلانحۋا، بايساي، انار سياقتى ەرەكشە جەمىس - جيدەك، كوكونىستەرى تولتىرا تيەلگەن 2 سۋىق تىزبەكتى كەزەكشى پويەز يانحى ۆوگزالىنان اتتاندى، ءبىر كۇننەن كەيىن جەكە - جەكە ۆيەتنامنىڭ لاۋجيەسىنە جانە لاوستىڭ ۆەنتيانىنا جەتەدى. جۇڭگو - ۆيەتنام، جۇڭگو - لاوس تەمىر جولى حالىقارالىق سۋىق تىزبەكتى زات تاسىمال كەزەكشى پويەزىنىڭ رەسمي ىسكە قوسىلىپ جۇمىس جۇرگىزۋى جەلى بويىنداعى وڭىرلەردىڭ ەكونوميكا - ساۋداسىنىڭ دامۋىنا پارمەندى دەم بەرىپ، جۇڭگو - يندۋچين تۇبەگى ەكونوميكالىق ءدالىزىن ونان ارى تۇتاستىرىپ، ءوڭىردىڭ ۇلاسۋ - تۇتاسۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتادى.

2022 - جىلى 10 - ايدىڭ 31 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ باس شۋجي رۋان فۋجۇڭمەن كەڭەس وتكىزگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو جاق شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىن توڭىرەكتىك ديپلوماتيانىڭ الدىمەن ەسكەرىلەتىن بەتالىسى جانە ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋدىڭ ءتۇيىندى ءوڭىرى دەپ قارايدى، ۆيەتنامنىڭ شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىنداعى ورنى مەن رولىنا ءمان بەرەدى، ۆيەتنام جاقپەن قول ۇستاسا وتىرىپ بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق، گۇلدەنۋ، كوركەمدىك، دوستىق سىندى ”5 ۇلكەن مەكەن“ قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، شىعىس ازيا ءوڭىرى ەكونوميكاسىنىڭ ءبىر تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتۋدى ءۇمىت ەتەدى.

قازىر جۇڭگو - شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلۋدە. جۇڭگو شىعىس وڭتۇستىك ازيا وداعىنداعى ەلدەرمەن سەلبەستىك جاساسىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، ىنتىماقتاسا ءوزىن الۋەتتەندىرىپ، قوس باعىتتا قارجى قوسۋ سوماسى جيىنى 380 ميلليارد امەريكا دوللارىنان اسىپ، وڭىرلىك سەلبەستىككە سۇبەلى ناتيجە جانە قاۋلاعان ومىرشەڭدىك كۇش اكەلىپ، جۇڭگو مەن توڭىرەكتەگى ەلدەر سەلبەستىگىنىڭ تيپتىك ۇلگىسىنە اينالدى.

بيىل جۇڭگونىڭ تاتۋ، ادال، قايىرىمدى، كەڭ پەيىل بولۋ توڭىرەكتىك ديپلوماتيا ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەگەندىگىنىڭ 10 جىلدىعى. 10 جىلدان بەرى جۇڭگو توڭىرەگىندەگى 28 مەملەكەتپەن جانە شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىمەن فورماسى ءار الۋان، باي مازمۇندى سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىن ورناتىپ، لانساڭجياڭ - مەكونگ وزەنى بويىنداعى ەلدەر تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋدى، جۇڭگو - ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن تۇلعالاۋدى ىلگەرىلەتتى... ازيا - ەۆروپا ۇلى قۇرلىعى كىندىگىنەن تىنىق مۇحيت جاعالاۋىنا دەيىن كورشىلەستىك تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىنىڭ ماۋەلى بايتەرەگىنىڭ جاپىراعى جايقالىپ، تىرشىلىك تىنىسى جالىن اتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا پارمەندى تىرەك ازىرلەدى.

جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندى تەمىر جولىنىڭ ءساتتى ىسكە قوسىلىپ جۇمىس جۇرگىزۋىنەن جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزىنىڭ 10 جىلدىق قۇرىلىسىندا بەلەستىك تابىستارعا قول جەتكىزۋگە، جۇڭگو - شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى ەركىن ساۋدا رايونى 3.0 نۇسقاسى كەلىسسوزىنىڭ جەدەل ىلگەرىلەتىلۋىنەن «وڭىرلىك جان - جاقتى ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس كەلىسىمىنىڭ» پايدانى ۇزدىكسىز جارىققا شىعارۋىنا، جۇڭگو - شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى كورمەسىنىڭ، جۇڭگو - وڭتۇستىك ازيا كورمەسىنىڭ شار تاراپتان كەلگەن سيلى قوناقتاردى قارسى الۋىنان گۋاڭجوۋ ساۋدا جارمەڭكەسىنىڭ، يمپورت كورمەسىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىن جەبەۋ كورمەسىنىڭ تابىستى وتكىزىلۋىنە دەيىن... جۇڭگو توڭىرەگىندەگى ەلدەرمەن بىتە قايناسىپ، ازياعا تامىر تارتىپ، دۇنيە جۇزىنە ىقپال جاساپ، وزىندىك دامۋ ارقىلى توڭىرەگىنىڭ دامۋىن جەبەپ، وڭىردەگى ەلدەرمەن وسىزامانداندىرۋ اياق الىسىن بىرگە ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنا ارىندى قوزعاۋشى كۇش قوستى.

”ءبىز ازيا - تىنىق مۇحيت سەلبەستىگىنىڭ اۋەلگى ماقساتىنان جازباي، ءداۋىر ۇنىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن جاۋاپ قاتىپ، الەمدىك سىن - سايىسقا قول ۇستاسا توتەپ بەرىپ، پۇتراجايا كەلەشەكتىك نىساناسىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، اشىق، ومىرشەڭ، مىعىم، بەيبىت ازيا - تىنىق مۇحيت ورتاق تۇلعاسىن قۇرىپ، ازيا - تىنىق مۇحيت حالقى مەن كەيىنگى ۇرپاقتاردىڭ ورتاق گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن جۇزەگە اسىرۋىمىز كەرەك“. 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى امەريكانىڭ سان - فرانسيسكوسىندا وتكىزىلگەن ازيا - تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 30 - رەتكى باسشىلار بەيرەسمي ماجىلىسىندە ءتوراعا شي جينپيڭ ازيا - تىنىق مۇحيت ءوڭىرى دامۋىنىڭ كەلەسى ”التىن 30 جىلىنا“ ءۇمىت ارتتى.

كامبودجا ازيا بولاشاعىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ زەرتتەۋشىسى تۇڭمىڭ داي - ۋي بىلاي دەپ قارادى: جۇڭگونىڭ شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىمەن ەركىن ساۋدا رايونى قۇرىلىسى، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ، 3 ۇلكەن الەمدىك باستاما سياقتى جۇلگەدەگى سەلبەستىگى ءوڭىردىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش ازىرلەپ، ءار ەلدىڭ بەيبىت، گۇلدەنگەن جانە تاعدىرلاس بولۋ بولاشاعىن بىرگە قۇرۋىن ىلگەرىلەتەدى.

يندونەزيا اقىل - پاراسات قويماسى ازيا جاڭالىق اشۋ زەرتتەۋ ورنىنىڭ ءتوراعاسى بانباڭ سۇريۋەنو بىلاي دەدى: ازيا - تىنىق مۇحيت تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ − بۇگىنگى تاڭدا ازيا - تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى ەلدەردىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنىڭ رەال قاجەتى، ءار ەلدىڭ جاڭا دامۋعا ۇمتىلۋىنا جاڭا وي جەلى ازىرلەدى. جۇڭگو بىرگە دامۋعا ۇمتىلادى، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە تالپىنادى، ءار ەلمەن بىرگە ورتاق مۇددە بالكۇلشەسىن زورايتىپ، ادامزاتتىڭ بىرگە دامۋىنا اناعۇرلىم كەڭ بولاشاق اشادى.

ءداستۇرلى دوستىقتى جالعاستىرىپ، سەلبەستىك جوباسىن كەسكىندەيدى. شىت جاڭا باستامادا جۇڭگو - ۆيەتنام ەكى ەل سەلبەستىك جاساسۋ اۋەلگى ماقساتىنان جازباي، بىرگە دامۋدى كوزدەپ، وڭىردەگى ەلدەرمەن تىزە قوسا بىرگە ىلگەرىلەپ، ءداۋىر ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، تاعدىرلاس بولۋ كوركەم بولاشاعىن جاراتادى.

(قاتىناسقان تىلشىلەر: تاۋ جۇن، سۇن ي، حۋ جيالي، گاۋ بو، ۋ چاڭۋي، ۋاڭ اۋنا)

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 9 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)