ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن كورىكتى شينجياڭ قۇرامىز

　　_ شينجياڭنىڭ ٴار سالاسى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن قىزۋ تالقىلادى

　　□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى

پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ _ ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن وسىزامانداندىرۋ. ٴسوز جوق، ەكولوگيالىق وركەنيەت ٴتۇزىم جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋدى، لاستانۋدى ازايتۋدى، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى، ەكونوميكانى ارتتىرۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، كليمات وزگەرىسىنە بەلسەنە توتەپ بەرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق ۇستانىمىن تياناقتاندىرۋدىڭ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن جەدەل كەمەلدەندىرۋ كەرەك دەپ ورتاعا قويدى. بۇل رايونىمىزداعى قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا اراسىندا قىزۋ اڭىس قوزعادى.

كوپشىلىك ٴبىر اۋىزدان مىنالاردى ٴبىلدىردى: ەكولوگيالىق وركەنيەت ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن بۇلجىماي تەرەڭدەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، يدەيا مەن ارەكەتتى جالپى ٴماجىلىستىڭ رۋحىمەن شىنايى بىرلىككە كەلتىرىپ، جالپى ٴماجىلىستىڭ ورنالاستىرۋىن ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ٴومىر ٴسۇرۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ قۇدىرەتتى كۇشىنە اينالدىرىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تاماشا ەكولوگيالىق ورتا ازىرلەۋ كەرەك.

قاي جەردە بولسا دا تازا اۋامەن تىنىستاپ، كوك اسپاندى، اقشا بۇلتتى كورۋ _ قالادا ۇزاق ۋاقىت تۇرعان ٴاربىر ادامنىڭ ارمانى. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى ”ٴۇرىمجى _ سانجى _ شىحىزى“، ”كۇيتۇن _ مايتاۋ _ شيحۋ“ جانە ىلە وزەنى اڭعارىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن رەتتەۋ _ وڭاۋدى ٴتۇيىن ەتىپ، ٴتۇيىندى كاسىپورىنداردىڭ ”ٴبىر زاۆودقا ٴبىر شارا“ بويىنشا لاستانۋدى وڭاۋىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اتموسفەرا ورتا ساپاسىنىڭ ورنىقتى جاقسارۋىن پارمەندى قامتاماسىز ەتتى.

”جالپى ٴماجىلىس رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جولىمەن بۇلجىماي جۇرەمىز“. اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى تيان فىڭ مىنالاردى ٴبىلدىردى: اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى دالمە ـ ٴدال، عىلمي، زاڭ بويىنشا لاستانۋدى وڭاۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، ”ٴۇرىمجى _ سانجى _ شىحىزى“، ”كۇيتۇن _ مايتاۋ _ شيحۋ“، ىلە اڭعارى ٴوڭىرىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن وڭاۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، لاستانۋدان ساقتانۋدان جانە ونى وڭاۋدان قامال الۋ شايقاسىن اناعۇرلىم جوعارى ولشەممەن ويداعىداي جۇرگىزىپ، بۇكىل اۆتونوميالى رايوننىڭ اۋا ساپاسىنىڭ ورنىقتى جاقسارۋىنا دەم بەرەدى. سونىمەن بىرگە ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ قابىلەتىن اناعۇرلىم جوعارى تالاپپەن جوعارىلاتىپ، ەكولوگيالىق ورتا سالاسىنداعى رەفورمانى بەلسەنە، ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، جوعارى ساپالى ەكولوگيالىق ورتا ارقىلى جوعارى ساپالى دامۋعا تىرەك بولادى.

اقسۋ ايماقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى ۋ حۇڭجان مىنالاردى ٴبىلدىردى: اقسۋ ايماعى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق“ ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، كوكيار رۋحىن جالعاستىرىپ جانە ونى اسقاقتاتىپ، ”5 ٴبىر ميلليون مۋ“ ٴشول دالانى جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەدى، ”ٴۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىن، تاكلاماكان ٴشولى جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، تاۋ، وزەن، ورمان، اتىز، كول، جايلىم، قۇمدى ٴبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋعا جانە جۇيەلى وڭاۋعا تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق جۇيەنى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ٴتۇيىندى ينجەنەرياسىن اتقارىپ، اشىق اسپاندى، تۇنىق سۋدى، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، جوعارى ساپالى ەكولوگيالىق ورتا ارقىلى جوعارى ساپالى دامۋعا تىرەك بولىپ، اقسۋدىڭ اسپانى اناعۇرلىم اشىق، جەرى اناعۇرلىم جاسىل، سۋى اناعۇرلىم تۇنىق، ورتاسى اناعۇرلىم كوركەم بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.

شينجياڭ مەيشىڭ كەن كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى قاتبا اسۋ التىن، مىس كەنى كورىنىسى كوركەم كۇنەس اۋدانىنا ورنالاسقان، بايلىقتى اشۋ مەن قورشاعان ورتانى قورعاۋعا قالاي تەڭ ٴمان بەرۋ نىسان باستالىسىمەن ـ اق باسا ويلاستىرىلعان ماسەلە. سەرىكتەستىك پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، اتقارۋشى القا مۇشەسى ۋاڭ فىڭ مىنالاردى ٴبىلدىردى: كاسىپورنىمىز”ەكولوگيانى الدىمەن ويلاستىرۋ، ۇنەمدى، ۇتىمدى، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋدى“ نىسانا ەتۋگە تاباندى بولىپ، بۇرىنعى گەولوگيالىق بارلاۋ كەزەڭىندە قالىپتاسقان قورشاعان ورتاعا جاساعان ىقپالدى جوسپار بويىنشا توپقا ٴبولىپ جەر بەدەرىن قالپىنا كەلتىرىپ، قازىرگى كەزەڭدەگى نىسان قۇرىلىسى مەزگىلىندە ٴبىر جاعىنان قۇرىپ، ٴبىر جاعىنان قالپىنا كەلتىرىپ، كەننىڭ جاسىل بولۋىنا، گۇلدىڭ حوش ٴيىستى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، قاتبا اسۋدى ”ٴوندىرىس تەحنولوگياسى ٴتارتىبى ەڭ جاقسى، اۆتوماتتاندىرۋ دارەجەسى وزىق، قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە بايلىقتى اشۋ جاراسىمدى، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن“ ٴىرى تۇرپاتتى وسىزاماندانعان جاسىل ساياحات كەنى ەتىپ قۇرىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ، ەكولوگيالىق ورتانىڭ باياندى دامۋىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرادى.

ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدە كونە شەڭبەردى باتىلدىقپەن تالقانداپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمى مەن جاڭالىق اشا دامۋ وي جەلىسىن ورناتۋ كەرەك.

”ٴبىز تىعىز ۇشتاستىرۋ جاعىنا كۇش سالىپ، سۋ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋدى كۇشەيتەمىز“. اۆتونوميالى رايوندىق سۋ يگىلىگى مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى جياۋ چۋانشي بىلاي دەدى: تۇتاس اۆتونوميالى رايونداعى سۋ يگىلىگى تاراۋلارى جالپى ٴماجىلىستىڭ رۋحىن، اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ٴسوزىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى سۋ يگىلىگىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ قىزمەت مىندەتتەرىن تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەۋمەن ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، جالپى ٴماجىلىس بەلگىلەگەن نىسانا ـ مىندەتتەردىڭ ناقتى تياناقتانۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى. ٴتۇيىندى اعارلاردىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋ ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ۇلىڭگىر كولى، ايرىك كولى، ەبينۇر كولى، باعراش كولى سياقتى ٴتۇيىندى وزەن، كولدەردە ەكولوگيالىق سۋ تولىقتاۋدى ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەدى. نازاردى سۋ ۇنەمدەپ، سۋدى مولايتۋ، سۋ قويمالارىنىڭ تۇنبالارىن تازالاۋ سياقتى ٴتۇيىندى تاقىرىپتاردان بىرلەسىپ قامال الۋعا شوعىرلاندىرىپ، سۋ يگىلىگىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاڭا ونىمدىلىگى ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ىلگەرىلەتۋگە ۇلەس قوسادى.

اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى ەكولوگيانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ۋاڭ جىنشي بىلاي دەدى: ورمان شارۋاشىلىعى، جايلىم تاراۋلارى تارىم وزەنىنىڭ نەگىزگى اعارى، حوتان وزەنى الابى سياقتى 5 ٴتۇيىندى ٴوڭىردىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ نىسانىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ٴبىر ميلليون 200 مىڭ مۋ جەرگە ورمان ٴوسىرىپ جاسىلداندىرۋدى، 4 ميلليون 500 مىڭ مۋ قۇمايتتانعان جەردى وڭاۋدى ورىنداپ، شولەيتتەنگەن، قۇمايتتانعان جەرلەردىڭ ”بىردەي ازايۋىنىڭ“، جاسىل القاپتىڭ ”قوس ارتۋىنىڭ“ جەتىستىكتەرىن ونان ارى بەكەمدەۋگە قۇلشىنادى. كەريا اۋدانى، چەرچەن اۋدانى، اۋات اۋدانى، شايار اۋدانى، ماكىت اۋدانى سىندى تاكلاماكان ٴشولىنىڭ توڭىرەگىندەگى قۇمايتتانۋدىڭ الدىن الۋ، قۇمدى تىزگىندەۋدىڭ 5 ۇلگى نىسانىن كۇش سالا قۇرىپ، مەملەكەت بويىنشا شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋدىڭ ۇلگىسى مەن ونەگەسىن قالىپتاستىرىپ، كورىكتى جۇڭگونى ارلەندىرەدى.

”بايلىق اينالمالى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جانە جاراقسىز، كونە زاتتىق ماتەريالداردى اينالمالى پايدالانۋ جۇيەسىن قۇرۋ كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى مانگە جەتكىزۋدى، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جەبەۋدە ماڭىزدى مانگە يە“. شينجياڭ قايتا تۋىندايتىن بايلىق توبى شەكتى سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ شۋجيى، باس ديرەكتورى چىن يۇڭ بىلاي دەدى: سەرىكتەستىگىمىز جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە تاباندى بولىپ، جاراقسىز زاتتاردى جيناپ، بايلىققا اينالدىرىپ پايدالانۋدىڭ جاڭا ارناسىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، جاڭا تەحنيكانى، جاڭا ٴونىمدى، جاڭا ۇلگىنى جالپىلاستىرۋدى، قولدانۋدى جەدەلدەتىپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋدى، لاستانۋدى ازايتۋدى، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى، ەكونوميكانى ارتتىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم كوپ كۇشتىڭ قايتا تۋىندايتىن بايلىق، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى بولۋ ىستەرىنە بىرگە ات سالىسىپ، جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن شىن مانىندە ويداعىداي جۇرۋگە جەبەيدى.

جالپى ٴماجىلىس مىنالاردى العا قويدى: ەكولوگيالىق وركەنيەتتىڭ نەگىزدىك ٴتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك.

7 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى G0711 جەلىسى ٴۇرىمجى _ لوپنۇر جوعارى قارقىندى تاس جولىنىڭ تيانشان جەڭىس تۋنەلىنىڭ قۇرىلىسى تارتىپپەن جۇرىلۋدە، قۇرىلىستان پايدا بولعان لاس سۋ كوپ رەت ٴبىر جاقتى ەتىلگەننەن كەيىن جيناپ الىنىپ پايدالانىلىپ، قۇرىلىس لاس سۋىن ”نولدىك ىعىستىرۋدى“ جۇزەگە اسىردى.

”ينجەنەريا قۇرىلىسىن ساپاعا، سانعا كەپىلدىك ەتە وتىرىپ ورىنداۋمەن بىرگە، تەحنولوگيالىق بارىستى كەمەلدەندىرىپ، قورشاعان ورتانى ويداعىداي قورعايمىز“. جۇڭگو قاتىناس قۇرىلىس توبى شينجياڭ ٴۇرىمجى _ لوپنۇر تاس جولىنىڭPPP نىسانىن مىندەتىنە العان ٴۇرىمجى _ لوپنۇر توپىراق قۇرىلىسى 5 ـ مەردىگەرلىك بولىگى نىسان ٴبولىمىنىڭ ديرەكتورى ۋاڭ حىچي بىلاي دەدى: نىسان قورشاعان ورتانى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ شاراسىن اتقارىپ، سايكەستى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى كەمەلدەندىرىپ، شينجياڭنىڭ تۇنىق سۋىن، جاسىل تاۋىن ويداعىداي قورعاپ، قاتىناس سالاسىنداعى ٴتۇيىندى نىساندى ويداعىداي قۇرادى.

شينجياڭ مال شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى پارتكومىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار اكادەميا باستىعى فىڭ دۇڭحى مىنالاردى ٴبىلدىردى: جالپى ٴماجىلىس رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ٴتۇسىنىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ساپالى مال (قۇس) ونىمدەرى كاسىپ سالاسى شوعىرى قۇرىلىسىن تياناق ەتىپ، مال شارۋاشىلىعى عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ دارىندى، تەحنيكا باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، جايلىم مال شارۋاشىلىعىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، تابيعي جايلىمدى قورعاۋ، پايدالانۋ، مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋ، جوعارى ٴونىمدى ٴوسىرۋ ـ باعۋ، مال كوڭىن، قۇس ساڭعىرىعىن ٴبىر جاقتى ەتۋ سياقتى تەحنيكالاردان شوعىرلى ۇلگى كورسەتۋدى كۇشەيتىپ، ەگىن شارۋاشىلىعى مەن مال شارۋاشىلىعىن ۇشتاستىرۋ، ەگىمشىلىك پەن باعىمشىلىقتى اينالمالى دامىتۋ ۇلگىسىن جالپىلاستىرىپ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى جوعارى ٴونىمدى دامۋىن جەبەيمىز.

تارباعاتاي ايماقتىق زاتتىق ماتەريالداردى تۋىنداتىپ پايدالانۋ شەكتى سەرىكتەستىگى _ تارباعاتاي ايماعىنداعى تۇڭعىش جاراقسىز موتورلى كولىكتەردى جيناپ الىپ بولشەكتەيتىن كاسىپورىن. سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى ۋاڭ يۇن بىلاي دەدى: جاڭا داۋىردەگى حالىقتىق كاسىپورىن رەتىندە، پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاسىل اينالمالى دامۋ ۇستانىمىن ۇستانىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى مەن تەحنيكانىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ بەتالىسىنا تىعىز ىلەسىپ، جاراقسىز موتورلى كولىكتەردى جيناپ الۋ، بولشەكتەۋ ونىمدىلىگى مەن پايداسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ مەن اۆتوكولىككە قىزمەت وتەۋ ەكولوگيالىق كاسىبىنىڭ ورگانيكالى توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، بايلىقتى ەگجەي ـ تەگجەيلى تۇرگە ايىرىپ، قايتالاي پايدالانۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا كۇش ـ قۋات قوسامىز.

(ٴتىلشى ليۋ ي، قاتىناسقان تىلشىلەر جاڭ جىلي، ٴرايدا، لي شيڭ، تۇيا، ۋاڭ يايۇن، ساۋ حۋا، كاڭ حاۋيان، ما بويۇي، لۋ فىڭباۋ)