ىلە وبلىسى: جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي اتقاردى
جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ تاربيەسىنىڭ تەرەڭدەۋىن، ناقتىلانۋىن ىلگەرىلەتتى
جاۋ شياۋفان (ٴوز ٴتىلشىمىز)، جاڭ باينيان، ياڭ يۋە، يۇي بيجياڭ (ەرىكتى تىلشىلەر)
جۋىق جىلداردان بەرى ىلە وبلىسى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ ”بۋىنى بەكىپ، جەتىلۋ“ سىندى شەشۋشى كەزەڭىن ويداعىداي يگەرىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسىن تۇتقا ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدان ونەگە كورسەتىپ، ادام تاربيەلەۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرىپ، وتاندى سۇيەتىن، شينجياڭدى سۇيەتىن، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ۇلەس قوساتىن سوتسياليزم قۇرىلىسشىلارى مەن ٴىزباسارلارىن توپ - توبىمەن قۇلشىنا جەتىلدىردى.
قورعاس اۋدانى سانگۇڭ حۇيزۋ اۋىلى سەنترلى مەكتەبىنە بارعانىمىزدا ساباقحانادان ساڭقىلداپ ولەڭ وقىعان داۋىس ەستىلىپ تۇردى. دوسكاعا وسى اپتادا وقىتىلعان بايىرعى ولەڭ «تۇنگى تولعانىس» مارجانداي جازىلىپتى، بالالار ٴتىل - ادەبيەت وقىتۋشىسى لي فاڭنىڭ جەتەكشىلىگىندە بىركەلكى داۋىستاپ وقىپ جاتىر. بۇل مەكتەپ ”اپتاسىنا ٴبىر ولەڭ“ وقۋدى التى جىلدىق مىندەتتى ساباققا ەنگىزبەكشى ەكەن، بۇلاي بولعاندا وقۋشىلار وقۋ بىتىرگەنشە 180 كلاسسيكالىق ولەڭدى جاتتاپ الادى ەكەن. لي فاڭ بىلاي دەدى: ”بايىرعى ولەڭدەردى ۇيرەنۋ بالالاردىڭ ٴارىپ تانۋىنا مۇمكىندىك جاساپ قانا قويماي، ٴداستۇرلى مادەنيەت بىلىمدەرىن دە ۇيرەنۋىنە بولادى“.
قورعاس اۋدانى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى وقۋ - اعارتۋدىڭ، وقىتۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرۋمەن بىرگە، جەلىلەس ەرەكشە قيمىلدار ورىستەتتى. كوپتەگەن مەكتەپ ولەڭ - جىرمەن ٴنار بەرۋ، كلاسسيكالىق شىعارمالاردى وقۋ، درامالىق ويىن سياقتى فورمالار ارقىلى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى تاربيەسىن كۇندەلىكتى وقىتۋمەن توعىستىرىپ، كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزگەن.
قورعاس اۋداندىق 1 - باستاۋىش مەكتەپتىڭ ”التىن ميكروفون اۋىز ەكى ٴتىل قوعامدىق قارىم - قاتىناس ۇيىمىنداعى“ 4 - جىلدىقتىڭ وقۋشىسى ساليقان سايدەن «جۇڭگولىق بولعانىمدى ماقتانىش ەتەمىن» دەكلاماتسياسىن داۋىستاپ وقىدى. بالالاردىڭ كىتاپ وقۋ ىنتاسىن جوعارىلاتۋ ٴۇشىن، مەكتەپ ”سۇيىسپەنشىلىكپەن داۋىستاپ وقۋ مىنبەسى“ جانە ”كوڭىلدى لەكسيا بۇرىشى“ سىندى ەرەكشە قيمىلداردى دەن قويا جۇرگىزىپ، بالالاردىڭ ”سويلەۋگە باتىلدىق ەتۋدەن“ ”سويلەۋگە شەبەر بولۋعا“ قاراي بۇرىلىس جاساۋىنا كومەكتەستى.
سانگۇڭ حۇيزۋ اۋىلى سەنترلى مەكتەبىنىڭ تەاتر ۇيىرمەسىندە ٴبىر توپ وقۋشى «لي باي» اتتى تەاترعا جاتتىعىپ جاتىپتى، ”دارىندى ادام جەردە قالمايدى“ دەگەن ولەڭ جولدارى مىڭ جىلدىق ۋاقىت پەن كەڭىستىكتى القىپ ٴوتىپ، جاڭا داۋىردەگى ورەندەردىڭ دەكلاماتسياسىنا تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش قوستى. زەر سالا قۇراستىرىلعان ”تەمىر تاياقتى ەگەپ تەبەنگە اينالدىرۋ“، ”ۋاڭ لۇنعا ارناۋ“، ”گاۋ ليشىنىڭ لي بايدىڭ كەبىسىن شەشۋى“ سياقتى كلاسسيكالىق كورىنىستەر ارقىلى وقۋشىلار درامما تىلىمەن ولەڭ ٴپىرىنىڭ حيكىمەتتى ٴومىرىن قايتا ەلەستەتىپ، ولەڭدى داۋىستاپ وقۋ مەن ەسەيىپ - ەرجەتۋ تولعانىسىن شەبەرلىكپەن توعىستىردى.
سويلەي بىلۋدەن شەبەر پايدالانۋعا، بەينەلەۋدەن توعىسۋعا دەيىن قورعاس اۋدانىنداعى مەكتەپتەر ٴتىل تاربيەسى ارقىلى مادەنيەتتى شىنايى مويىنداۋدىڭ سەنترلەس شەڭبەرىن تۇتاستىردى.
جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا موڭعۇلكۇرە اۋدانى شاتى قىرعىز ۇلتتىق اۋىلدىق باستاۋىش مەكتەپ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى مەكتەپ باسقارۋ، مەكتەپتى جونگە سالۋ، ٴبىلىم بەرۋ، ادام تاربيەلەۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن توعىستىرىپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن جەتەكشى ەتىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتى، وتانشىلدىق تاربيە، ۇلتتار ىنتىماعى تاربيەسى سياقتىلاردىڭ ساباقحاناعا كىرۋىن، جۇرەكتەرگە ۇيالاۋىن ىلگەرىلەتتى، جاستار مەن ورەندەردى سانالىلىقپەن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدىڭ قورعاۋشىسى، امالياتتا ايگىلەۋشىسى بولۋعا جەتەكتەدى.
مەكتەپ وقۋ - اعارتۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشۋ ارقىلى جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن مەكتەپ اۋلاسىنداعى ەرەكشەلىككە يە ساباق ارالىق گيمناستيكاسى، «شاكىرت جورالعىسىن» توپتىق داۋىستاپ وقۋدى بوگەنايى بولەك دەنە تاربيە ساباعى سياقتى كۇندەلىكتى قيمىلدارمەن توعىستىردى، بۇل قيمىلدار وقۋشىلاردىڭ ساباقتان سىرتقى تۇرمىسىن بايىتىپ قانا قويماي، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن تاراتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن جەتىلدىرۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرىنە اينالدى.
حاتكەرلىك ساباعىندا وقىتۋشى وقۋشىلاردىڭ قالام ۇستاۋىنا، قالام سىلتەۋىنە سابىرلىلىقپەن جەتەكشىلىك ەتىپ، ٴداستۇرلى مادەنيەتكە دەگەن قىزۋ سۇيىسپەنشىلىكتى ٴاربىر سىزىق بارىسىندا بەينەلەسە؛ قولونەر تۋىندىلارىن جاساۋ ساباعىندا وقۋشىلار قاعازدى مۇقيات قيىپ، ٴوزارا سەلبەسىپ، تاماشا تۋىندىلارى ارقىلى ٴداستۇرلى كوركەمونەر جونىندەگى وزگەشە تۇسىنىگىن ايگىلەدى.
شاتى قىرعىز ۇلتتىق اۋىلدىق باستاۋىش مەكتەپ 6 - جىلدىعىنىڭ وقۋشىسى قۇتيار ابدىزاي بىلاي دەدى: ”مەكتەبىمىزدە كوپتەگەن ەرەكشە ساباقتار وتىلەدى، مەن قىل قالام جانە كىتاپ وقۋ كۋرسىنا قاتىناستىم. باستابىندا تەك قىل قالام حاتكەرلىگى وتە قىزىقتى دەپ سەزىنگەن ەدىم، ىشكەرىلەي ۇيرەنگەننەن كەيىن عانا مۇنىڭ ىشىندە كەڭ دۇنيەنىڭ بار ەكەنىن بايقادىم. مۇعالىم بىزگە جازۋ ٴادىسىن ۇيرەتۋمەن بىرگە، ٴاربىر ٴسوزدىڭ استارىنداعى اڭگىمەلەردى دە ايتىپ بەرەدى، بۇل ماعان جازۋدىڭ قۇدىرەتىن شىنايى سەزىندىردى. قازىر جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىنە قىزىعۋىم بارعان سايىن كۇشەيدى، ونىڭ ۇستىنە ىشكەرىلەي جاتتىعۋ بارىسىندا حاتكەرلىك ورەم بىرتىندەپ جوعارىلادى“.
ٴار ۇلت جاستارى مەن ورەندەرىنىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ ٴۇشىن، شاتى قىرعىز ۇلتتىق اۋىلدىق باستاۋىش مەكتەپ تاعى الۋان فورماداعى زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلىن ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، ”كوپ كىتاپ وقۋ“ جانە ”سان مىڭ شاقىرىم جول باسۋدى“ ساباقتاستىرىپ، ”ٴبىلىم توپتاۋ“ مەن ”ٴبىلىم مولايتۋدى“ توعىستىرىپ، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپ اۋلاسىنان شىعىپ، قىزىل وقۋ - اعارتۋ بازاسىنا، مۇراجايعا، عىلىم جالپىلاستىرۋ بازاسىنا بارىپ، اماليات بارىسىندا ەسەيىپ - ەرجەتۋىنە، ىزدەنىس جاساۋ بارىسىندا العا باسۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
شاتى قىرعىز ۇلتتىق اۋىلدىق باستاۋىش مەكتەپ 3 - جىلدىعىنىڭ وقۋشىسى ارۋنا اسقار قىزى بىلتىر جازدا مەكتەپتىڭ زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلىنا قاتىناستى، ول بىلاي دەدى: ”زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلى ارقىلى كوپتەگەن ٴبىلىم ۇيرەندىم، جۇڭحۋانىڭ اناعۇرلىم كوپ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن ٴتۇسىندىم. جاڭا ٴداۋىردىڭ جاقسى ٴوسپىرىمى رەتىندە ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ قورعاۋشىسى بولۋعا قۇلشىنامىن“.
ىلە وبلىسى مەكتەپتىڭ نەگىزگى شەپ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن مەكتەپ اۋلاسىنا جەتكىزۋدەي ”سەگىز ٴبىر“ جەلىلەس قيمىلىن ۇدايىلاندىرىپ ورىستەتتى؛ ”جاستار مەن ورەندەردىڭ اۋىس - كۇيىس جوسپارىن“ تياناقتاندىرىپ، 2024 - جىلى ٴبىر مىڭ 467 وقۋشىنى بەيجيڭ سياقتى جەرلەرگە ەكسكۋرسيالاۋعا، ۇيرەنۋگە ۇيىمداستىردى، 141 مىڭنان استام وقۋشىنى ىلەنىڭ ٴوز جەرىندە زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ امالياتىنا قاتىناستىردى؛ ”ۇشكە كىرۋ، ەكىمەن بايلانىس جاساۋ، بىرمەن دوستاسۋ“ قيمىلى تەرەڭدەتىلىپ، 40 مىڭ كادر، وقىتۋشى 182 مىڭ وقۋشىمەن جۇپ قۇراپ، دوس بولدى.
ىلە وبلىسى جياڭسۋ مەن ىلەنىڭ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىنداعى مەكتەپتەردىڭ جۇپ قۇراپ، بىرگە قۇرۋ جانە وقۋشىلاردىڭ قول ۇستاسۋ قيمىلىن بەلسەنە ۇيىمداستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى.
ىلە وبلىستىق وقۋ - اعارتۋ مەكەمەسى يدەيالىق - ساياسي قىزمەت باسقارماسىنىڭ باستىعى ۋ يۇي بىلاي دەپ تانىستىردى: كەلەسى قادامدا ىلە وبلىسى 2025 - جىلى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى تاربيەسىن بەرىك ورناتۋدىڭ ”ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ“ جونىندەگى ارەكەت جوسپارىن تىڭعىلىقتى اتقارىپ، جوعارى، ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ يدەيا - ساياسي ساباعىن ٴبىر تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسى تۇعىرى جانە يدەيا - ساياسي نازاريا ساباعى ”ايگىلى وقىتۋشىلار قىزمەت كەڭسەسى“ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، يدەيا - ساياسي نازاريا جونىندە ٴبىر توپ جەرگىلىكتى ”ايتۋلى ساباقتاردى“ اشىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتەمىز. ”جاستار مەن ورەندەردىڭ اۋىس - كۇيىس جاساۋ جوسپارىن“ ويداعىداي ورىستەتىپ، ”وتان سۇيىسپەنشىلىگى . جۇڭحۋا ساپارى“ اتىنداعى شينجياڭ جاستارى مەن ورەندەرىنىڭ وتانشىلدىق تاربيەسىن، زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلىن كەڭەيتىپ، وبلىستا ”انار ٴدانى وتانعا ساپار“ اتىنداعى زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلىن تياناقتاندىرامىز؛ ٴمورال ارقىلى ادام تاربيەلەۋ ٴتۇبىرلى مىندەتىن شىنايى تياناقتاندىرىپ، ٴار ۇلت وقۋشىلارىن ”بەستى شىنايى مويىنداۋدى“ كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ناقتى، جاندى، ٴونىمدى سومداپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزاماندانعان ىلە امالياتىن ىلگەرىلەتۋگە وقۋ ـ اعارتۋدىڭ كۇشىن قوسۋعا تاربيەلەيمىز، جەتەكتەيمىز.