انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى يۇي جياڭيان، لي شيڭ، ساۋ حۋا

ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى وڭاۋ مەن ەكولوگيالىق قۇرىلىستى كۇشەيتۋ، اشىق اسپاندى، تۇنىق سۋدى، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىن ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى.

2024 ـ جىلى شينجياڭ نازاردى ٴۇش ۇلكەن ماڭىزدى سالاداعى ەكولوگيانى وڭاۋعا شوعىرلاندىرىپ، تاكلاماكان ٴشول جيەگى ەكولوگيالىق قالتقىسىن تورلاپ تۇتاستىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدا، تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىنىڭ اۋا ساپاسىن كورنەكتى جاقسارتۋدا، كومىر الاپتارىنداعى ٴورتتى ٴسوندىرۋ بويىنشا كەشەندى وڭاۋدا كەزەڭدىك جەتىستىككە قول جەتكىزدى.

مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان ۋاكىلدەر، مۇشەلەر شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ نەگىزىن بەكەمدەۋ سىندى ناتيجە ٴتىزىمىن بەيجيڭگە اپاردى ٴارى ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋدى جەدەلدەتىپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ جونىندە قاتىستى ۇسىنىستارىن ايتتى.

قۇمدى تىزگىندەپ، جاسىل القاپ قالىپتاستىرۋ مەن بايۋدا بىردەي جەڭىسكە جەتتى

3046 كيلومەتر!

2024 ـ جىلى 11 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى تاكلاماكان ٴشول جيەگىن اينالدىرا جاسالعان قۇم بوگەيتىن جاسىل ىقتاسىن بەلدەۋدى تاريحي سيپاتتى تورلاپ تۇتاستىرۋ جۇزەگە اسىرىلدى. ”بۇل ٴبىر ۇلى تاريحي ٴسات“! 3 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى تاكلاماكان ٴشول جيەگى تورلاپ تۇتاستىرىلعان جان تەبىرەنتەرلىك ٴساتتى ەسكە العاندا، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلى ابدۇمامەت وبۇل تەبىرەنە بىلاي دەدى: بۇرىن حوتان ايماعىندا قۇمدى بوران ٴجيى سوعاتىن، ەكولوگيانىڭ جاقسارۋىنا ىلەسە قۇمدى بوراندى اۋا رايى بارعان سايىن ازايىپ، قىلتاناق شىقپايتىن قۇمدى ٴشول جيەگىنە كوگىلدىر فوتوۆولت تاقتاسى توسەلىپ، قوعامعا جاسىل ەلەكتر ۇسىندى. ادامدار قۇمدى جەرگە ەتتى سۇڭعىلا ەگىپ، بوراندى توسىپ، قۇمدى تىزگىندەپ قانا قويماي، كىرىستەرىن دە ارتتىرىپ، تۇرمىستارىن بارعان سايىن جاقسارتتى.

تاكلاماكان قۇمدى ٴشول جيەگىن تورلاپ تۇتاستىرۋ — شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىنىڭ شينجياڭداعى جاندى امالياتى ٴارى ادامزات تاريحىنداعى قۇمايتتانۋدان ساقتانىپ، قۇمدى تىزگىندەۋدەگى جاسىل كەرەمەت سانالادى.

قۇمايتتانۋدان ساقتانىپ، قۇمدى تىزگىندەۋ — تاستى دومالاتىپ تاۋعا شىعۋداي ماشاقاتتى بارىس، انتەك بوساڭسىپ قالساق قايتالايتىن جاعداي جارىققا شىعادى. اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنىڭ باستىعى توحتى راحمان مىنالاردى ٴبىلدىردى: بيىل نازاردى شەشۋشى وڭىرلەرگە شوعىرلاندىرىپ، فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋدى، بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەۋدى، ينجەنەريا ارقىلى قۇمدى تۇراقتاندىرۋدى عىلمي اتقارىپ، قۇمايتتانۋدان ساقتانىپ، قۇمدى تىزگىندەۋدە ٴبىر توپ بەلگى سيپاتتى ينجەنەريانى كۇش سالا تۇلعالاپ، جيەكتى تورلاۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، دارەجەسىن جوعارىلاتامىز.

قىسقى ايازدىڭ بەتى قايتا قويماعان 2 ـ ايدا نيە اۋدانى، كەريا اۋدانى، شەريا اۋدانى، لوپ اۋدانى، حوتان اۋدانى، قاراقاش اۋدانى سياقتى جەرلەر اتتانىسقا كەلىپ، ٴىرى تيپتەگى ماشينالاردى قۇمدى ٴشول جيەگىنە ايداپ اپارىپ توپىراقتى تەگىستەپ، سۋ، ەلەكتر، جول تورابىن جاتقىزدى؛ جىلىجاي ىشىندە وسىرىلگەن جىڭعىل، سەكسەۋىل سياقتىلاردىڭ مايساسى جاقىن ارادا قۇمدى ٴشول جيەگىنە كوشىرىلىپ ەگىلىپ، تۇتاستىرۋ بەلدەۋى كەڭەيتىلەدى.

حوتان ايماعى تاكلاماكان ٴشول جيەگىن تورلاپ تۇتاستىرۋداعى نەگىزگى شايقاس مايدانى. مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى ماحمۇت ٴومارجان مىنالاردى ٴبىلدىردى: بيىل حوتان بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەۋ شاراسىن ۇزدىكسىز قولدانىپ، قۇمدى شولدە 366 مىڭ 700 مۋ جەرگە جاساندى ورمان وتىرعىزىپ، 2 ميلليون 528 مىڭ مۋ جەردەگى جەتىستىكتى بەكەمدەيدى؛ فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋ جانە ينجەنەريا ارقىلى قۇمدى تۇراقتاندىرۋ جولىمەن ”قۇمدى ٴشول، قۇبا ٴتۇز، قۋاڭ دالا“ جاڭا ەنەرگيا بازا قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، فوتوۆولت ارقىلى 51 مىڭ مۋ جەردەگى قۇمدى تىزگىندەپ، ينجەنەريا ارقىلى 163 مىڭ 600 مۋ جەردەگى قۇمدى تۇراقتاندىرادى.

تاكلاماكان قۇمدى ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن ۇزدىكسىز ويداعىداي جۇرگىزۋ ٴۇشىن، حوتان ايماعى قاتىستى جوبا جاسادى، 2030 ـ جىلعا دەيىن قۇم تىزگىندەلەتىن جالپى اۋدانى 13 ميلليون 747 مىڭ 600 مۋعا جەتكىزىلەدى.

قايتكەندە قۇمدى تىزگىندەۋ مەن بايۋدا بىردەي جەڭىسكە جەتۋگە بولادى؟

”جەرگىلىكتى بۇقارا جىڭعىل، سەكسەۋىل، ەتتى سۇڭعىلا، روزا ەگۋدى ۇناتادى، ٴبىز ٴتيىمدى سۇيەمەلدەۋ ساياساتىن جاساپ، ەگىن شارۋاشىلىق رايونىنا جاقىن قۇمدى جەرلەردە شارۋالاردى بەلسەنە ات سالىسۋعا جەتەكتەدىك؛ ەگىن شارۋاشىلىق رايونىنان الىس قۇمدى جەرلەردە ٴىرى وتباسىلاردى نەمەسە كاسىپورىنداردى جەتەكشىلىك ەتۋگە شابىتتاندىرىپ، قۇم كاسىپ سالاسىن بىرگە دامىتتىق“. ۋاكىل ماحمۇت ٴومارجان بىلاي دەدى: قۇمايتتانۋدان ساقتانىپ، قۇمدى تىزگىندەۋ مەن كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋمەن، كەڭەيتۋمەن، كوللەكتيۆ شارۋاشىلىق كىرىسىن ارتتىرۋمەن، جۇمىستاندىرىپ كىرىستى كوبەيتۋدى جەبەۋمەن ٴوزارا ۇشتاستىرىپ، ەكولوگيانى جاقسارتۋ، بۇقارانى بايىتۋ، كاسىپ سالاسى كىرىسىن ارتتىرۋ سىندى ۇتىمدى اينالىمدى جۇزەگە اسىرامىز.

بىرلەسىپ ساقتانىپ، بىرلەسىپ تىزگىندەپ، تىنباي ەڭبەكتەندى

ۇرىمجىدە ۇزاق ۋاقىت تۇرمىس كەشىرگەن قالا تۇرعىندارى ون نەشە جىلدىڭ الدىندا، ٴار جىلى قىستا اسپاننىڭ بۇلىڭعىرلانىپ تۇراتىنىن ۇمىتا قويماسا كەرەك.

”ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“ ٴوڭىرىنىڭ اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋ كورسەتكىشى تومەندەمەي، ورتالىقتىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋدى باقىلاۋ ـ تەكسەرۋىندە ٴۇرتىس 2 كەزەك ٴتۇيىندى نازار اۋدارىلاتىن ماسەلەلەر قاتارىنا قويىلدى. حالىق بۇقاراسى كوك اسپاندى كۇندەردىڭ اناعۇرلىم كوپ بولۋىن ٴۇمىت ەتىپ، كوك اسپاندى كۇندەردىڭ اناعۇرلىم كوپ بولۋىن ارماندادى.

باس شۋجي شي جينپيڭ: كوك اسپاندى قورعاۋ شايقاسىندا باتىل جەڭىسكە جەتۋ — ماڭىزدىنىڭ ماڭىزدىسى، اۋا ساپاسىن كورنەكتى جاقسارتۋدى بۇلجىماس تالاپ ەتىپ، بىرلەسىپ ساقتانۋدى، بىرلەسىپ تىزگىندەۋدى كۇشەيتىپ، اۋىر لاستانعان اۋا رايىن نەگىزىنەن جويىپ، بۇقاراعا اشىق اسپان، اقشا بۇلت، جۇلدىزى جىمىڭداعان اسپان سيلاۋ كەرەك، ـ دەپ اتاپ كورسەتتى.

باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستەن شىعارماي، 2023 ـ جىلدىڭ باسىندا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم تۇراقتى كوميتەتى ”ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“ ٴوڭىرىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن وڭاۋدى ىلگەرىلەتۋدى سول جىلعى حالىق تۇرمىسىنداعى 10 ناقتى ٴىستىڭ ٴبىرى ەتىپ، ”5 — 3 جىل ۋاقىتتا ’ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى‘ ٴوڭىرى اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋ ماسەلەسىن تۇبەگەيلى شەشىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ كوك اسپان جونىندەگى باقىت سەزىمىن جاپپاي جوعارىلاتۋدى“ ايقىن العا قويدى.

بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ٴبىر تۇلعالانۋىنا تاباندى بولىپ، بىرلەسىپ ساقتانىپ، بىرلەسىپ تىزگىندەپ، شينجياڭ جوعارى ىعىستىرۋشى كاسىپورىندار، تاسىمال كاسىبى جانە بولەك ـ سالاق كومىر جاعۋ سىندى ٴتۇيىندى لاستانۋ قاينارلارىن جۇيەلى رەتتەپ ـ وڭاپ، كومىردىڭ ورنىنا ەلەكتر پايدالانۋدى، كومىردىڭ ورنىنا تابيعي گاز پايدالانۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتتى، ”ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“ ٴوڭىرىنىڭ اۋا ساپاسى كورنەكتى جاقساردى. 2024 ـ جىلى تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىنىڭ اۋا ساپاسىنىڭ ورتاشا تاماشا كۇن سانى سالىستىرماسى %90كە جەتىپ، 3 .4 پايىز جوعارىلاپ، PM10 ، PM2.5 جەكە ـ جەكە %19.4، %14.9 تومەندەپ، مەملەكەتتىك لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى وڭاۋدان قامال الۋ شايقاسى ونىمدىلىگىن باعالاۋدا ٴۇرتىس 3 جىل ۇزدىك دارەجەگە يە بولدى.

ٴتۇيىندى سالالاردىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز كەڭەيتۋ ٴۇشىن، 2025 ـ جىلى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىنىڭ لاستانۋىنان بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمىن ونان ارى كەمەلدەندىرىپ، ”ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“، ”كۇيتۇن - مايتاۋ - شيحۋ“ ٴوڭىرىنىڭ اۋىر لاستانعان كۇن سانى سالىستىرماسىن جەكە ـ جەكە %5 جانە %2 كولەمى ىشىندە مەڭگەردى، تۇتاس رايوننىڭ ساپالى كۇن سانى سالىستىرماسى %75.5تەن جوعارى بولدى.

اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى قارقىن قابدىكەرىم مىنالاردى ٴبىلدىردى: بيىل ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى جانە جۇيەلى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيلى جوبالاۋدى ويداعىداي جۇرگىزىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ جانە تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىنىڭ ”15 ـ بەسجىلدىق“ بويىنشا اتموسفەرانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ جانە وڭاۋ جوباسىن عىلمي تۇردە جاسايمىز.

ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا: قاتتى كۇيدەگى جاراقسىز زاتتاردى جالپىلىق وڭاۋ ارەكەت جوسپارىن جاساپ، جاڭا لاستاۋشى زاتتاردى سايكەستى وڭاۋدى جانە قورشاعان ورتا حاۋىپ ـ قاتەرىن باسقارۋ ـ مەڭگەرۋدى كۇشەيتۋ كەرەك، ـ دەپ العا قويىلدى.

بۇل جونىندە قارقىن قابدىكەرىم مىنالاردى ٴبىلدىردى: بيىل ”ٴبىر كاسىپورىنعا ٴبىر شارا“ بويىنشا لاستاۋشى زاتتاردى وڭاۋدى تۇتقا ەتىپ، ورتانى قورعاۋ ونىمدىلىگىندە ”A دارەجە قۇرۋ، B دارەجەگە كوتەرۋ“ ارەكەتىن ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، لاستاۋشى زاتتاردىڭ ىعىستىرىلاتىن جالپى مولشەرىن ازايتۋعا كۇش سالامىز.

قاينارىنان وڭاۋ جاعىندا، بيىل جاڭا ەنەرگيا جانە تازا ەنەرگيا زور كۇشپەن دامىتىلىپ، كومىردى جوعارى ٴونىمدى، تازا پايدالانۋ ىلگەرىلەتىلىپ، تازا ەنەرگيامەن جىلىنۋ اتقارىلادى؛ كوپ تۇتىنىلاتىن زاتتىق ماتەريالداردى ۇزاق ارالىقتى تاسىمالداۋدا ”تاس جولدان تەمىر جولعا اۋىسۋ“ ٴۇردىسى جەدەلدەتىلىپ، ىعىستىرۋ ولشەمى مەملەكەتتىك ٴۇشىنشى ساتىداعى جانە ودان تومەن موتورلى كولىكتەر جەدەل كەرەكتەن شىعارىلىپ، تازا ەنەرگيالى كولىكتەردىڭ جاڭالانىپ ورنىن باسۋى ىلگەرىلەتىلەدى؛ اۋىر لاستانعان اۋا رايىنا بىرلەسىپ توتەپ بەرۋ ويداعىداي جۇرگىزىلىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا ىعىستىرۋدى ازايتۋدا پارىقتى شارا قولدانۋ تياناقتاندىرىلىپ، اۋىر لاستانعان اۋا رايىندا ”ەڭ جوعارى ٴماندى جويۋ، جىلدامدىقتى ازايتۋ، دارەجەسىن تومەندەتۋدى“ جۇزەگە اسىرۋ ىلگەرىلەتىلەدى.

جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، تىنباي ەڭبەكتەندى. كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋدى، لاستانۋدى ازايتۋدى، جاسىل بولۋدى كەڭەيتۋدى، ارتۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتۋدىڭ ارقاسىندا، تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىندا تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان بۇقارانىڭ ٴۇرتىس كوك اسپان بولسا دەيتىن ارمانى رەالدىققا اينالادى.

كومىر الاپتارىنداعى ٴورتتى ٴسوندىرىپ، تىڭ تىرشىلىك تىنىسىن قاۋلاتتى

شينجياڭنىڭ 5 ـ رەتكى كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماقتارىنا جاپپاي تەكسەرۋ جۇرگىزۋ جانە تولىقتانعان بارلاۋ ـ تەكسەرۋ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، تۇتاس رايونداعى كومىر الاپتارىندا جالپى 84 ٴورت اۋماعى بولىپ، نەگىزىنەن، سانجى وبلىسى، تۇرپان قالاسى، اقسۋ ايماعى، قۇمىل قالاسى، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى، ٴۇرىمجى قالاسى سياقتى جەرلەرگە تارالعان، جالپى اۋدانى شامامەن 12 ميلليون 400 مىڭ شارشى مەتر، جىلىنا شامامەن 21 ميلليون 800 توننا كومىر ورتەلەدى ەكەن.

كومىردىڭ ”قارا التىن“، ”ونەركاسىپ استىعى“ دەگەن اتى بار، مۇنداي باعالى بايلىق بوستان ـ بوسقا ورتەلسە، قىرۋار بايلىق ىسىراپ بولىپ قانا قويماي، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋعا دا قاتاڭ سىن ـ سايىس اكەلەدى.

شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن جانە مەملەكەتتىڭ ”كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋدى جوعارى مانگە جەتكىزۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ“ ستراتەگيالىق نىساناسىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ ٴۇشىن سوڭعى جىلدارى شينجياڭ كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماقتارىن تىزگىندەۋ قىزمەتىن جەدەل ىلگەرىلەتتى جانە جۇيەلى ورنالاستىردى. بۇكىل رايوننىڭ جەر ـ جەرى ٴوز جەرىنىڭ جاعدايىنا قاراي ىستەپ، عىلمي ٴادىس پەن كاسىپتىك تەحنولوگيا قولدانىپ، كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماقتارىن تىزگىندەۋ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، تىزگىندەۋ مەن لاس زاتتاردى ازايتىپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋ ونىمدىلىگىنىڭ سايكەستى جوعارىلاۋىن ىلگەرىلەتتى.

2024 ـ جىلى شينجياڭ كومىر الاپتارىنداعى ٴورتتى ٴسوندىرۋ بويىنشا كەشەندى وڭاۋدا كەزەڭدىك تابىسقا قول جەتكىزدى، 2 ميلليون 400 مىڭ شارشى مەتر جەردە وڭاۋ ٴجۇرىلىپ، ٴبىر ميلليون 470 مىڭ شارشى مەتر وسىمدىك جامىلعىسى قالپىنا كەلتىرىلىپ، كومىر بايلىعىنىڭ ورتەلۋدەن بولاتىن شىعىمىن جىلىنا ورتا ەسەپپەن 3 ميلليون 830 مىڭ توننا ازايىپ، 9 ميلليون 850 مىڭ توننا كومىر قىشقىل گازى از ىعىستىرىلدى، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىن تۇراقتاندىرۋ، قاراستى جەر جاۋاپكەرشىلىگىن قاتايتۋ، نەگىزگى تۇلعالىق ۇقىق ـ مۇددەنى تياناقتاندىرۋ سىندى وڭاۋ جاڭا ۇلگىسى جونىندە جاسامپازدىقپەن ىزدەنىس جاسالدى.

بيىل شينجياڭ كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماعىن تىزگىندەۋدى ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتىپ، كومىر بايلىعىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن جانە توڭىرەكتەگى قالا ـ قالاشىقتاردىڭ ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىگىن شىنايى قورعادى. 3 ـ ايدان باستاپ كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماعىن تىزگىندەۋ بويىنشا ىركەس ـ تىركەس قۇرىلىس باستالىپ، جۇمىس قالپىنا كەلدى، تيانشان تاۋى قويناۋىندا قازۋ ماشيناسى، كۇرەۋ ماشيناسى گۇرىلدەپ، ارشۋ ـ قازۋ اياق الىسى جەدەلدەدى.

”الاپات ورتپەن“ جارىسىپ، ۋاقىتتى ۇتىپ، اياق الىستى تەزدەتتى. فۋكاڭ قالاسى لۇيساۋگوۋ كومىر الابىنداعى ٴورت اۋماعى ٴورت ٴسوندىرۋ ينجەنەريا نىسانىنىڭ ديرەكتورى جاڭ شين ـ يا بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر وسى ٴورت اۋماعىندا 55 ماشينا جۇمىس ىستەۋدە، مەجەمەن بيىل 10 ـ ايدىڭ سوڭىنا دەيىن توپىراقتى ايىرىپ بولىپ، جانىپ جاتقان ٴورت قاينارىن قازىپ بۇكىلدەي الىپ تاستاپ، ونان سوڭ قايتا تەگىستەيمىز، ٴشوپ ۇرىعىن شاشىپ، وسىمدىك جامىلعىسىن قالپىنا كەلتىرىپ، وسى القاپتا تىرشىلىك تىنىسىنىڭ قايتا جاندانۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز.

”شينجياڭ كومىر الاپتارىنىڭ زاپاس كومىر قاباتى تاياز، اشىق جاتقاندارى كوپ بولۋ، وڭاي توتىعۋ سياقتى ەرەكشەلىگى بار، ونىڭ ۇستىنە قاعىر، بوران كوپ، جاۋىن از بولۋ سياقتى جاراتىلىستىق ورتانىڭ سەبەبىنەن وڭاي ورتەنەدى“. مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى ما حۋادۇڭ بىلاي دەپ ۇسىنىس بەردى: ٴورت اۋماعىن تىزگىندەپ قانا قويماي، تىزگىندەلگەن ٴورت اۋماعىن ويداعىداي باقىلاۋ ـ ولشەۋ كەرەك، وسى زامانعى عىلىم ـ تەحنولوگيالىق ادىستەن پايدالانىپ ٴورت اۋماعىن باقىلاۋ ـ ولشەۋدى كۇشەيتىپ، قايتا ٴورت كەتۋىنەن ساقتانۋ كەرەك.

ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى ٴارى تاريحتىڭ جالعاستىرىلۋى، ونان دا ماڭىزدىسى، بولاشاققا بەرىلگەن ۋادە. ەكولوگيانى وڭاۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتكەن شينجياڭنىڭ قۇم تەڭىزى جاسىلمەن كومكەرىلگەن، قارلى تاۋ قالاعا كورىك قوسقان، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن كورىكتى كارتينا كەسكىندەيتىنى داۋسىز.