− ”قورعاستا تولقىننىڭ بەتالىسىن سەزىنۋ“ اتىنداعى جەلىلەس حابار (2)

حابارىن جازىپ، سۋرەتىن تۇسىرگەن تىلشىلەرىمىز شۇي جيجى، حان شاشا، چىن تيانجين

 قورعاس تاس جولى شەكارا وتكەلىنەن شەتەلگە شىعارىلاتىن اۆتوكولىكتەر

11 - ايدىڭ 1 - كۇنى شيا فىڭشيا اۆتوكولىك ەكسپورت ەتەتىن ”وتكەلدەن وتكىزۋشى“ رەتىندە وسى كاسىپپەن 10 مىڭ 200 يۋان اقشا تاپتى.

9 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى جياڭشيدان كەلگەن شيا فىڭشيا قورعاس شەكارا وتكەلىنە ساياحاتتاي كەلىپ، پاسپورتى ارقىلى قازاقستانعا بارىپ، ول ارادان قورعاس قالاسىنداعى سىرتقى ساۋدا كاسىپورىندارىنىڭ مىناداي ”وتكەلدەن وتكىزۋشى“ قىزمەتكەرلەردى كوپتەپ قابىلداپ جاتقاندىعىن ۇعىسادى: مۇندا جۇڭگو جاقتىڭ ٴارقايسى كەدەن باقىلاۋ - باسقارۋ رايونىنان اۆتوكولىكتى الىپ جۇڭگو جاقتىڭ قورعاس تاس جول شەكارا وتكەلىنە جەتكەننەن كەيىن، كەدەننەن ٴوتۋدى بىتىرەدى، ونان سوڭ شەكارالىق كوپىر ارقىلى قازاقستاننىڭ نۇرجول وتكەلىنە بارىپ كەدەننەن ٴوتۋدى ٴبىتىرىپ، جاقىن ماڭداعى اۆتوموبيل توقتاتۋ الاڭىندا اۆتوكولىكتى تاپسىرىپ بەرەدى.

بۇل كاسىپكە قويىلاتىن تالاپ ونشا جوعارى ەمەس، اۆتولىكتىڭ كەدەنگە مالىمدەۋ رەسمياتىن اۆتوكولىكتەردى ەكسپورت ەتەتىن سەرىكتەستىك تولىعىمەن ازىرلەيدى، ال ”وتكەلدەن وتكىزۋشىلەردە“ جۇڭگونىڭ پاسپورتى مەن شوفەرلىك كۋالىگى بولسا بولعانى.

قورعاسقا قايتىپ كەلگەننەن كەيىن قورعاستىڭ 6 ـ ۇرپاق مەملەكەت قاقپاسىنىڭ الدىندا شيا فىڭشياعا جولىققانىمىزدا، ونىڭ 10 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنىنەن باستاپ ”قىزمەت ورنىنا شىققانىن“، 11 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنىنە دەيىن 20 رەت شەكارادان وتكەنىن، مۇنىڭ ىشىندە، 18 رەت قاتىناۋىنىڭ باعاسى 500 يۋاننان، 2 رەت قاتىناۋىنىڭ باعاسى 600 يۋاننان اينالعانىن ۇقتىق.

شيا فىڭشيا قورعاس قالاسىنداعى قوناق ۇيدەن ٴبىر اۋىز ٴۇيدى مايلاپ الىپ، الدىمەن ”وتكەلدەن وتكىزۋشى“ بولىپ ىستەپ، كەيىن ورايى كەلگەندە كاسىبىن وزگەرتپەكشى ەكەن.

قورعاستا شيا فىڭشيا سياقتى تۇتاس اۆتوكولىكتى ەكسپورت ەتەتىن ”وتكەلدەن وتكىزۋشىنىڭ“ سانىنىڭ قانشاعا جەتكەنى جونىندە ناقتى مالىمەت جوق، ٴبىراق وسى سالاعا قانىق ادامداردىڭ ايتۋىنشا، وتكەن جىلدان قازىرگە دەيىن ”وتكەلدەن وتكىزۋشىلەردىڭ“ وسى كاسىپتەن تاپقان پايداسى 100 ميلليون يۋاننان اسقان.

مەملەكەت بويىنشا ەڭ ۇلكەن اۆتوكولىك ەكسپورت ەتەتىن قۇرلىقتىق شەكارا وتكەلى قورعاستىڭ اۆتوكولىك ەكسپورت مولشەرى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى. ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، بيىل 1 - ايدان 10 - ايعا دەيىن، قورعاس تاس جول شەكارا وتكەلىنەن جيىنى 318 مىڭ اۆتوكولىك شىعارىلىپ، بۇل سايكەس مەزگىلدەگىدەن %106.7 ارتقان، مۇنىڭ ىشىندە، تاۋار اۆتوكولىك ەكسپورتى بويىنشا 191 مىڭ اۆتوكولىك ەكسپورت ەتىلىپ، بۇل سايكەس مەزگىلدەگىدەن %94 ارتقان.

تۇتاس اۆتوكولىك ەكسپورت ەتۋدى ارقاۋ ەتۋ بارىسىندا، قورعاس رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ، تۇتاس اۆتوكولىك ەكسپورتىنىڭ ٴبىر قىدىرۋ كورسەتكىشىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.

شيا فىڭشيا ەڭ قانىق بىلەتىن قورعاس تۇتاس اۆتوكولىك ەكسپورتىنىڭ الەۋمەتتىك ينفورماتسيا جونىندەگى قىزمەت وتەۋ تەكشەسىندە، ونى جالعا ىستەتەتىن سىرتقى ساۋدا كاسىپورىنى وسى تەكشەدەن نىسانالى جەر مەن كەدەنگە مالىمدەۋ تالون ٴنومىرىن كىرگىزۋ ارقىلى ەلەكتروندىق تەكشەسىندە الدىن الا ۋادەلەسىپ قاتارعا تۇرعىزىپ، ٴاربىر اۆتوكولىكتىڭ ەكىلىك ٴنومىرىن جاسايدى. ”وتكەلدەن وتكىزۋشى“ وسى ەكىلىك ٴنومىردى الىپ كولىك جۇرگىزۋ اۋماعىنا بارىپ، سول جەردە ەكىلىكتى جايمالاپ انىقتاعان سوڭ ارى وتۋىنە بولادى. وسىلاي بولعاندا شەكارادان شىعاتىن كولىكتەردىڭ ناقتى كۇتۋ ۋاقىتىن ٴدال ۋاعىندا مەڭگەرۋگە، سارىلىپ توسپاۋىنا، تەكسەرۋ رايونىنداعى كەپتەلىستىڭ الدىن الۋعا بولادى. وسىلايشا زەردەلىلەنگەن تەكشە ورناتۋ ارقىلى كەدەننەن ٴوتۋ بارىسىن ساپالىلاندىرىپ، قورعاستان ەكسپورت ەتىلەتىن تاۋار اۆكولىكتەرىنىڭ دەر كەزىندە جەتىپ، دەر كەزىندە تەكسەرىلىپ، دەر كەزىندە جونەلتىلۋىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتۋگە بولادى.

ٴونىمدى ەكسپورت ەتۋ − بۇرىن جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ بەس ساۋساعىنداي قانىق بىلەتىن جۇمىسى بولاتىن، بۇعان ساياسات ابزالدىعى قوسىلعاننان كەيىن، وزىندىك قۇن باسىمدىعى مەن ٴونىم باسىمدىعى ەل ٴىشى كاسىپورىندارىنىڭ ”جەڭىسكە جەتۋ اسىلىنا“ اينالدى.

بيادي اۆتوكولىگىن ساتۋشى جاڭ ياڭ ٴبىر ايدان استام ۋاقىتتىڭ الدىندا عانا قورعاسقا كەلگەندىكتەن، ٴوزىنىڭ ارناۋلى ساتۋ قوسىنىن جاساقتاي الماعان - دى، تەك دەلدالداردىڭ تانىستىرۋىمەن قازىر شەكارادان كۇنىنە 10 اۆتوكولىك وتكىزەدى ەكەن، ول شەكارادان وتكىزىپ جاتقان سۇڭ P L U S E V − ورتا ازياداعى بەس ەلدە ەڭ ٴوتىمدى اۆتوكولىككە اينالعان.

”ٴبىزدىڭ اۆتولىكتەردىڭ قازىرشە قازاقستاندا ساتۋدان كەيىنگى قىزمەت وتەۋى جولعا قويىلماعانىمەن، اۆتوكولىك ساپاسى مەن قۋاتى تۇتىنۋشىلاردىڭ مويىنداۋىنا يە بولۋدا“. جاڭ ياڭ بىلاي دەدى: ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ باسىم كوپ ساندى قالالارىنداعى اۆتوكولىكتەردىڭ رولى جۇڭگونىكىمەن ۇقساس سول جاعىنا ورناتىلعاندىقتان، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ جۇڭگو اۆتوكولىگىن قابىلداۋ مولشەرى ٴبىرشاما جوعارى بولۋدا.

جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعى − تۇتاس اۆتوكولىك ەكسپورت ەتەتىن تاعى ٴبىر ماڭىزدى جەر، مۇندا اۆتوكولىك ساتۋشى ساۋداگەرلەر ٴۇشىن كورمە كەڭىستىگى ازىرلەنۋمەن بىرگە، ولاردىڭ تۇتىنۋشىلارعا تىكەلەي بولشەك ساتۋ قىزمەت وتەۋى جاعىنان قولداۋ كورسەتۋ، اۆتوكولىككە نومەر تاقتاسىن ورناتۋ، قامسىزداندىرۋ، كۇتىمدەۋ، جوندەۋ، ۇساق بولشەكتەرمەن قامداۋ جانە امانات - قارىز اقشاسىن الۋ ارقىلى اۆتوكولىك ساتىپ الۋ سياقتى جاقتاردان قىزمەت وتەۋدى بىرتىندەپ كوبەيتىپ، اۆتوكولىك ساتۋ جانە قىزمەت وتەۋدىڭ كەمەلدى جۇيەسىن قالىپتاستىردى.

3 - ايدىڭ 15 - كۇنى جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعى تۇڭعىش تاپسىرىسپەن اۆتوكولىك ساتۋ كاسىبىن ٴساتتى ورىندادى. قورعاس جالپىلىق قورعامالى باجى اۋماعىنىڭ كورمەگە قويعان چاڭ - ان ماركالى S U V ىن قازاقستان ساۋداگەرلەرى ساتىپ الىپ، ەلىمىزدە وندىرىلگەن تاۋار اۆتوكولىكتەردىڭ سەلبەستىك ورتالىعىندا تەك كورمەگە عانا قويىلاتىن، سول جەردىڭ وزىندە ساۋدالاۋعا مۇمكىن بولمايتىن جاعدايدى بۇزدى، بۇل سەلبەستىك ورتالىعى مەن قورعاس جالپىلىق قورعامالى باجى اۋماعىنىڭ ”الدى دۇكەن، ارتى قامبا“ بولۋداي بىرلەسىپ دامۋ جاعدايىن قالىپتاستىرعاندىعىن كورسەتەدى.

شەكارا اتتاعان اۆتوكولىكتەردىڭ ساتىلۋ بارىسى ىركىلىسسىز اينالىمعا تۇسۋدەي شارۋاشىلىق تاجىريبەسى العاشقى ادىمدا ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى. قازىر ەلىمىزدە وندىرىلگەن اۆتوكولىكتەردەن 50 تۇرگە جۋىعى ەنگىزىلىپ ٴارى وسى اۆتوكولىكتەردىڭ 40 تان استامى ساتىلعان. قازاقستان سياقتى كورشىلەس ەلدەردىڭ تۇتىنۋشىلارى سەلبەستىك ورتالىعىنا كەلىپ اۆتوكولىك كورۋىنە، ساتىپ الۋىنا، قاتىستى رەسمياتتاردى جىلدام بىتىرگەننەن كەيىن سەلبەستىك ورتالىعىنان جۇرگىزىپ كەتۋىنە بولادى.

10 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى جۇڭگودا وندىرىلگەن ٴبىر بەك 8 GL ساۋدا اۆتوكولىگىنىڭ موتورىنان كىنارات بايقالعاندىقتان، قازاقستاننان جۇڭگو ـ قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىنا جەتكىزىلىپ ٴارى موتور، گەناراتور جانە ەلەكتر باتەرياسى سياقتى ۇساق بولشەكتەرىن ٴساتتى اۋىستىرعاننان كەيىن قازاقستانعا قايتىپ الىپ كەتتى، بۇل جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ تۇڭعىش تاپسىرىسپەن شەكارا اتتاعان اۆتوكولىكتەردى شەكارا اتتاپ جوندەۋدەي تىڭ ۇلگىنىڭ رەسمي تياناقتانعاندىعىن ايگىلەدى.

ەلىمىزدىڭ اۆتوكولىك ەكسپورت كولەمىنىڭ تەز كەڭەيۋىنە بايلانىستى، ورتا ازيا جانە رەسەي سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن بازار تۇتىنۋشىلارىنىڭ ساتىلعاننان كەيىنگى جوندەۋ، قايتا قۇراستىرۋ سياقتى قىزمەت وتەۋىنە قاجەتى كۇن سايىن ارتىپ، باعا، ساپا، ونىمدىلىك سياقتى جاقتاردا اناعۇرلىم جوعارى تالاپتار قويۋدا. سەلبەستىك ورتالىعىندا اۆتوكولىكتەردى شەكارا اتتاپ جوندەۋى، جوندەۋدەگى قىزمەت وتەۋ ساپاسى مەن ورتاشا وزىندىك قۇنى سياقتى جاقتارى شەكارا سىرتىنداعىدان زور دارەجەدە جاقسى بولىپ، اۆتوكولىك ەكسپورت ەتەتىن كاسىپورىندار مەن تۇتىنۋشىلاردى پارمەندى كەپىلمەن قامداۋمەن بىرگە، ەلىمىزدە وندىرىلگەن اۆتوكولىكتەردىڭ حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتىپ، قورعاستىڭ شەكارا اتتاعان اۆتوكولىكتەردى كورمەگە قويۋ ساۋداسى مەن قىزمەت وتەۋ ورتالىعىن قۇرۋىنا دا سەپتىگىن تيگىزۋدە.

قازىر قورعاستا ازىرلەنگەن ورايدى بۇرىنعىمەن سالىستىرىپ كورسەك، مۇنداعى ەڭ كورنەكتى وزگەرىس بۇل ارادا ونىمدەردى ەكسپورت ەتۋگە وراي جاراتىلىپ قانا قويماي، ونان دا ماڭىزدىسى، ەركىن ساۋدا رايونىنا بەرىلگەن ساياسات كاسىپ سالاسىن توقتاۋسىز شەتەلگە شىعارۋعا شاقىرۋدا. ەلىمىزدە وندىرىلگەن كوپتەگەن تاۋار اۆتوكولىك وسى ارادان جەلكەن جايىپ، ورتا ازيا، ورتا شىعىس، رەسەي بازارىنا دەيىن جونەلتىلۋدە.

اۆتوكولىك ساۋداسىمەن شۇعىلداناتىن قورعاس چاۋتىڭ حالىقارالىق ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ اۆتوكولىك جونىندەگى تالعامى كوپتەگەن سارا ماركالى اۆتوكولىكتەرگە ٴتۇسىپ وتىر، ال اۆتوكولىك سالاسىندا 18 جىل بويى شىڭدالعان سەرىكتەستىكتىڭ جاۋاپتىسى جۋ زىليڭ قورعاستىڭ ساۋدا ورايىن كورگەننەن كەيىن ٴارى ـ ٴسارى بولماستان 40 مىڭ شارشى مەترگە جۋىق ەكى قامبانى مايعا الىپ، اۆتوموبيلدى جوندەۋگە، كۇتىمدەۋگە جانە وزگەرتىپ قۇراستىرۋعا پايدالاندى. ٴتىلشى ونىمەن سۇحباتتاسۋعا بارعاندا، ول جۇمىسشىلاردىڭ اۆتوكولىكتىڭ ەلەكترمەن جىلىتىلاتىن ورىندىعى مەن اۆتوماتتى اشىلاتىن ارتقى ەسىگىن ورناتۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ ٴجۇر ەكەن. شەتەلدىك قاريدارلاردىڭ جەلىدە ايتقان تالابىنا ساي، ول قورعاستاعى قويماسىندا اۆتوكولىككە وڭدەۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن كەدەن سىرتىنا جەتكىزىپ بەرەدى ەكەن. ساتۋدان كەيىنگى قىزمەت وتەۋدى كەمەلدەندىرۋ ٴۇشىن، كاسىپورىن ورتا ازيانىڭ الماتى، بىشكەك سياقتى قالالارىندا كەڭسە جانە ساتۋ ورنىن جالعا الىپ، تاپسىرىپ بەرۋ ورتالىعىن قۇردى. سەرىكتەستىكتىڭ شەتەلدەگى ساتۋ ٴبولىمىنىڭ ديرەكتورى بو تيڭ: ”بيىل سۇرانىس مولشەرى ۇزدىكسىز ارتتى، ەكسپورت نىسانالى جەرى ورتا ازيا ەلدەرىن نەگىز ەتىپ، ايىنا ورتا ەسەپپەن 800 دەن استام اۆتوكولىك ساتىلادى“ دەدى.

شينجياڭ فىڭحۋا شىنجوۋ اۆتوكولىك بولشەكتەرى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگى اۆتوكولىك بولشەكتەرى سالاسىندا 30 نەشە جىل اينالىسقان - دى، قازىر قازاقستاننان ٴىس باسقارۋ ورنىن قۇرعان بۇل سەرىكتەستىكتىڭ ورىنباسار باس باقىلاۋشىسى ياڭ ۋان دا جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرىنە تالاي بارىپ - كەلگەن.

”اۆتوكولىك ساتىلعاننان كەيىن، ادەتتە 3 - 5 جىلدا جوندەۋ مەزگىلىنە، ال 5 - 8 جىلدا جوندەۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلىنە وتەدى، وسى مەزگىل اۆتوكولىك بولشەكتەرى كاسىبىنە سۇرانىستىڭ قاۋىرت ارتاتىن مەزگىلى سانالادى“ دەدى ياڭ ۋان.

ياڭ ۋان تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا قازىر ورتا ازيا اۆتوكولىك بازارىندا باسەكەنىڭ توتەنشە قيان - كەسكى ەكەنىن، كوپتەگەن حالىقاراداعى ايگىلى ماركاداعى اۆتوكولىكتەردىڭ بولشەكتەرىنىڭ دە وسى بازارعا كىرگەنىن بايقادى.

”ەلىمىزدە وندىرىلگەن اۆتوكولىكتەردىڭ ورتا ازياعا كوپتەپ ەكسپورت ەتىلۋىنە بايلانىستى، اۆتوكولىك بولشەكتەرى دە ومىرشەڭ كاسىپ سالاسىنا اينالدى“. ياڭ ۋان: ورتا ازيانىڭ اۆتوكولىك بولشەكتەرى بازارىنداعى باسەكەگە ىشكەرىلەي قاتىناسۋ ٴۇشىن، سەرىكتەستىك جاڭا ٴونىم جەلىسىنە شىقتى ٴارى قامبادا ساقتاۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، قامبانى ينفورماتسيالاندىرىپ، زەردەلىلەندىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، كاسىپورىننىڭ باسەكەلىك قۋاتىن ارتتىرۋدا“ دەدى. 

قازىر وسى سەرىكتەستىك سەلبەسكەن اۆتوكولىك بولشەكتەرىن وندىرەتىن 600 دەن استام زاۆود بار، بۇل زاۆودتار زەردەلىلەنگەن جۇيە ارقىلى كاسىپورىننىڭ قامباداعى قور جاعدايىن تەكسەرە الادى ٴارى دەر كەزىندە كاسىپورىنعا زات تولىقتاپ بەرە الادى ەكەن.

كاسىپ سالاسىن شەتەلگە شىعارۋ دەگەنىمىز كاسىپورىنداردىڭ بۇكىل جەر شارىندىق كاسىپ سالاسى تىزبەگى وندىرىسىنەن پايدالانىپ، جەرگىلىكتى جۇمىسشىلاردى جانە جەرگىلىكتى زاۆود ۇيلەرىن جالعا الۋدى، سول جەردەگى جانە الەمدەگى شيكىزات - ماتەريالدارىن ساتىپ الۋدى، ونان سوڭ مانەرلەنگەن ونىمدەردى جەرگىلىكتى ورىنعا، بۇكىل جەر شارى بازارىنا ساتىپ، شەكارا سىرتىندا قارجى قۇراۋدى، بىرىكتىرىپ ساتىپ الۋدى، سەلبەسىپ زەرتتەپ اشۋدى كورسەتەدى.

ٴونىمدى ەكسپورت ەتۋ مەن كاسىپ سالاسىن شەتەلگە شىعارۋدىڭ ۇقسامايتىن جەرى: الدىڭعىسى نەگىزىنەن ٴونىمدى عانا ەكسپورت ەتەتىندىكتەن يمپورت ەتەتىن ەلدەردىڭ تەجەمىنە وڭاي ۇشىراپ، ساۋدا قاقتىعىسىن تۋدىرادى؛ سوڭعىسى ەكونوميكانىڭ جالپى جاقتان سىرتقا كەڭەيۋىن، سەلبەستىك جاسايتىن ەلدەردىڭ ٴبىرىن - ٴبىرى تولىقتاۋىنا، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنە بولادى. كوپتەگەن كاسىپورىندار ”شەتەلدە كاسىبى بار جۇڭگو كاسىپورىنداردىڭ“ مال - مۇلىككە جەڭىل - جەلپى قاراۋ ۇلگىسىنەن ”جۇڭگودا نەگىزى بار الەمدىك كاسىپورىنداردىڭ“ مال - مۇلىككە ٴمان بەرۋ ۇلگىسىنە قاراي ويىستى.

قازىر جۇڭگو ەل ىشىندەگى ۇلكەن اينالىمدى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ەل ىشىندەگى جانە حالىقاراداعى قوس اينالىم ٴبىرىن - ٴبىرى جەبەيتىن جاڭا دامۋ جاعدايىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، حالىقارالىق ۇلكەن اينالىمنىڭ ساپالى فاكتورلاردى ەنگىزۋىنە ىشكەرىلەي ات سالىسىپ، كاسىپ تىزبەگىندەگى ولقىلىقتار مەن ٴالسىز بۋىنداردى تولىقتاۋدى قاجەت ەتەدى. كاسىپ سالاسىن شەتەلگە شىعارۋ ٴتىپتى دە ۇلكەن ونىمدەردى ساتۋ بازارىنا قول جەتكىزۋ ٴۇشىن عانا ەمەس، ەڭ ماڭىزدىسى بۇكىل جەر شارى كولەمىندە دارىندىلاردى، كاپيتالدى، قامداۋ تىزبەگىن ساپالى ورنالاستىرۋ بولىپ تابىلادى.

قورعاسقا ىرگە تەپكەن اۆتوكولىك ەكسپورت ەتەتىن كاسىپورىنداردىڭ ەڭ العاشقى 10 نان استام كاسىپورىننان قازىرگى 400 دەن استام كاسىپورىنعا جەدەل ارتۋى جەكە كاسىپورىنداردىڭ جەكە ٴوزى شايقاس جاساۋى دا، ۇساق - تۇيەك نارسەلەردى ەكسپورت ەتۋدەن قامال الۋ دا ەمەس، قايتا جۇڭگونىڭ قامداۋ تىزبەگى مەن قۇن تىزبەگىنىڭ قابىلەتى نەگىزىندە كاسىپ سالاسىن شەتەلگە شىعارۋى بولىپ تابىلادى.

جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ قورعاس اۋماعى بەينە قۇنارلى توپىراق، ال ەل ىشىندەگى قامداۋ تىزبەگى مەن قۇن تىزبەگى بەينە ەكولوگيالىق ورتا سياقتى بولعاندىقتان، ونىمدەردى ەكسپورت ەتۋ مەن كاسىپ سالاسىن شەتەلگە شىعارۋ بارىسى وسىنىڭ ىشىندە الۋان ٴتۇرلى جاڭا زاتتاردى جارىققا شىىعارۋدى جەبەي تۇسەدى، ارينە، جاڭا وراي دا الا كەلەدى.